Amerika'da bıçak kemikte

Küresel finansal depremin merkez üssü ABD'de kriz sonrası taşlar halen yerine oturmadı. Önceki geceye kadar, yüzbinlerce ABD'linin işsiz kalmasına neden olabilecek federal hükümetin bütçe yasa tasarısı konusunda anlaşamayan Demokrat ve Cumhuriyetçi kanat, son dakikada sorunu geçici olarak öteledi. Tasarıya, Senato'nun ardından Temsilciler Meclisi de kısa süreli nihai onayı verdi. Federal harcamalarda yaklaşık 38 milyar dolarlık kesintiye gidilmesini öngören anlaşmanın sonucunda, harcama yetkisi olmadığından dolayı federal hükümetin kapanmasına ve 800 bin çalışanın işinden olmasına neden olabilecek bir krizin önüne şimdilik geçilmiş oldu.

'TOPAL ÖRDEK' SENARYOSU

2012'de gerçekleştirilecek ABD başkanlık seçimlerinin yaklaşması ile birlikte özellikle Cumhuriyetçi Parti'nin de etkisiyle ülkede Obama karşıtlığı yükseliyor. Muhalefet, kriz sonrası sağlık ve finans alanındaki reformları sekteye uğratılmaya çalışılan Obama'yı seçim tarihine kadar 'topal ördek' konumuna düşürmeye çalışıyor. Bu çerçevede, ABD'yi önümüzdeki haftalarda bekleyen daha büyük bir sorun var. O da ekonomi dünyasında analistlerin 'kıyamet senaryosu' olarak tanımladığı ve Kongre'ye 16 Mayıs'ta gelecek olan ABD hükümetinin borçlanma tavanının artırılmasına yönelik tasarı. Yani, ABD'nin daha fazla para basmak için Kongre'den alması gereken onay. Kongre'nin onay verip vermeyeceği tartışma konusu olan borçlanma limitinin artırılmaması, ABD hükümetinin borçlanamayacağı ve borç ödeyemeyeceği anlamına geliyor. Kısacası, böyle bir gelişme, global ekonomik istikrarı da tehlikeye sokacak önemde. Uzmanlar, borç ödeyememe durumunun hem hisse hem de tahvil piyasalarını etkileyeceği görüşünde. Borçlanma tavanının yükseltilmemesi durumunda tahvillerin yükseleceği kaydediliyor.

Hazine'den 'Limiti yükseltin' çağrısı

ABD Hazine Bakanlığı, 16 Mayıs'ta 14.294 trilyon dolar olan borçlanma tavanına ulaşılacağını belirterek, Kongre'ye bu tarihten önce borçlanma tavanını yükseltmeleri çağrısında bulundu. ABD Hazinesi'nin, 8 Temmuz'a kadar yeni borçlanmaya gitmeden durumu idare edebilecek ek kaynağı bulunuyor. Ancak, limitin yükseltilmemesi durumunda hükümetin ödeme yapamaz hale geleceği kaydedilirken, bunun küresel çapta ekonomik etkileri olacağı savunuluyor.

Yeni bir kriz çıkabilir

Cumhuriyetçi kongre üyeleri, Obama hükümetinin harcamalarda daha fazla kesinti yapmaması halinde limitin artırımına karşı çıkacaklarını açıkladı. Obama yönetimi ise limitin artırılmamasının, ülkeyi moratoryum riski ile karşı karşıya bırakacağını savundu. Obama, yüz binlerce işletmeyi felç edecek, hasarı büyük bir finansal kriz yaşanmaması için Cumhuriyetçi kanattan destek istedi.

'Düşünmek istemiyorum'

Tasarının reddedilmesi durumunda ortaya çıkacak olan tehlikeyi ABD Hazine Bakanı Timothy Geithner'ın eski danışmanı Lee Sachs, şöyle yorumluyor: "Borçlanma limitinin artırılmaması, sonucu yıllar sürecek bir felakete neden olabilir" dedi. ABD Hazine Bakanı Timothy Geithner ise limitin artırılmayacağına yönelik senaryolar için, "Düşünmek bile istemiyorum" diye konuştu.

Taviz vermek zorunda kaldı

ABD Başkanı Barack Obama, hem Demokrat hem de Cumhuriyetçi milletvekillerinin tavizleri sonucunda bütçe anlaşmasına varıldığını ve bu sayede federal hükümetin kapanmasının önlendiğini söyledi. Obama, söz konusu anlaşmanın, ABD'nin bütçe tarihindeki en derin harcama kesintilerini içerdiğini belirtti. Harcamalardaki bazı kesintileri 'can yakıcı' olarak niteleyen Obama, öncelik verdikleri projelerin korunduğunu kaydetti. Obama, uzun süreli bütçe tasarısının gelecek hafta Kongre'ye sunulmasının beklendiğini ifade etti.

Sabah

Amerika'da bıçak kemikte

Bütçe krizini son dakikada aşan Obama, 16 Mayıs'a kadar Kongre'nin borçlanma tavanını artırmasını istedi. 14.2 trilyon $'lık limitin artırılmaması moratoryum riski doğurabilir. Bakan Geithner, 'İhtimali düşünmek bile istemiyorum' dedi.