Libya operasyonu Boşnakları şaşırttı

Avrupa'nın tam ortasındaki Bosna-Hersek'te yaşanan savaşta yüz binin üzerinde sivil katledildi, 50 bine yakın kadın ise toplama kamplarında sistematik tecavüze uğradı. Savaşın başladığı 1992 yılından sona erdiği 1995 yılına kadar defalarca toplanan BM ve NATO'dan, Sırp saldırılarını ve Çetniklerin katliamlarını durdurmak için bir türlü askeri müdahale kararı çıkmadı.

Boşnaklar, bu kararın çıkmamasında en büyük engelin dönemin Fransa Cumhurbaşkanı François Mitterrand olduğunu savunuyor. Savaşı yaşayan Boşnak yetkililer, BM ve NATO'nun savaş zamanında Çetniklere müdahalesinin sürekli Mitterrand tarafından engellendiğini belirtiyor ve bugün aynı Fransa'nın Libya'ya karşı saldırıda öncü rol oynamasının altındaki gerekçeyi merak ediyor.

Savaş zamanında Bosna-Hersek ordusunda Genelkurmay Başkanı olarak görev yapan, halen Travnik Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğretim üyesi Emekli Korgeneral Doç. Dr. Cemal Nayetoviç, AA muhabirine Libya'ya karşı yapılan hava saldırısını değerlendirdi.

Nayetoviç, Bosna'daki savaş sırasında NATO birliklerinin Çetniklerin askeri hedeflerini vurmaya hazır olduğunu, ancak dönemin Fransa Cumhurbaşkanı Mitterrand'ın, ''Bosna'ya askeri müdahaleye gerek olmadığı, sadece insani yardıma ihtiyaç olduğu'' yönündeki sözlerinin bu harekatı doğrudan engellediğini kaydetti.

Fransa'nın şimdiki Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy'nin Libya'ya karşı ''alelacele'' Paris'te bir toplantı düzenlediğine işaret eden Nayetoviç, bu toplantıya bölgenin önemli bir ülkesi konumundaki Türkiye'yi çağırmamasını ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın ''acele müdahalenin zararları'' yönündeki uyarılarını dikkate almamasını ise şaşırtıcı bulduğunu ifade etti.

Nayetoviç, ''Bosna-Hersek'e NATO'nun hava müdahalesi Fransa tarafından engellenmişti, Libya'ya hava saldırısında ise aktör ülke Fransa oldu. Fransa'nın bu kadar hızlı müdahalesinin gerekçesini çok merak ediyorum'' dedi.

Bosna-Hersek için 3,5 yılda hava saldırısı kararı alamayan bir BM'nin Libya için bir günde karar çıkarma hızı karşısında şaşkına uğradığını ifade eden Nayetoviç, şunları kaydetti:

''Ben (Libya lideri Muammer) Kaddafi'nin avukatı değilim, fakat devrilme zamanı geldiyse bunu Libya halkı yapmalıdır. Devlet politikalarında devamlılık esastır. Dün Bosna'ya karşı engelleyici tutum sergileyen Fransa, bugün Libya'da neden öncü. Sarkozy'nin bu kadar acele etmesinin altındaki sebep nedir?''


SREBRENİTSA TANIĞININ DÜŞÜNCELERİ-


Bosna'daki savaş zamanında BM tarafından korunan ve ''güvenli bölge'' ilan edilen Srebrenitsa kentinde Temmuz 1995 yılında iki oğlunu, kocasını ve akrabaları arasındaki tüm erkekleri kaybeden Srebrenitsa Anneleri Derneği Başkanı Hatice Mehmedoviç de Libya'ya hızla askeri müdahalede bulunulması karşısında şaşkınlığını dile getirdi.

Mehmedoviç, Bosna-Hersek'te bütün dünyanın gözü önünde işlenen katliamlara yıllarca göz yuman uluslararası güçlerin ve özellikle Fransa'nın Libya'ya bu ani tepkisinin altında petrol olduğunu savunarak, şöyle konuştu:

''Ne yazık ki bizim kanımızın, onurumuzun, iffetimizin değeri, o güçler için bir anlam ifade etmiyordu. Söz konusu petrol ve maddi çıkarlar olunca bir anda savaş uçakları havalanıyor. Ancak yine o yıllarda Boşnakların kendilerini savunabilme gücü olsaydı, bu güçler 3,5 yıl beklemez, hemen saldırıya geçer, hatta bizi vururlardı.

Biz yıllarca yardım ve savunma bekledik dünyadan, fakat yanıldık. Savaş bitti, soykırımı yapanların cezalandırılmasını bekledik. Ancak yine yanıldık, çünkü soykırım yapanlar, cezalandırılmaları bir yana, neredeyse ödüllendirildi.''

ESKİ ANKARA BÜYÜKELÇİSİ HAYRUDİN SOMUN


Savaş zamanında Bosna-Hersek'in Ankara Büyükelçisi olarak görev yapan Hayrudin Somun da konuyla ilgili AA muhabirine yaptığı açıklamada, Batılı müttefiklerin Libya'ya müdahalesiyle Ortadoğu'daki sorunları ''kaşımaya'' devam ettiğini söyledi.

Bu müdahaleyle Libya'dan Afganistan'a kadar durumun daha da karmaşık hale geldiğine, Irak ve Afganistan'ın yanı sıra Libya'da da yeni bir savaş cephesi açıldığına işaret eden Somun, şöyle konuştu:

''Muammer Kaddafi kendi halkı ve diğer milletlerden de ceza çekmeyi hak etmişti, fakat bu cezalandırmanın bu şekilde yapılması soru işaretlerine sebep oldu. Batılı müttefiklerin bu askeri müdahalesini Bosna-Hersek'te veya Balkanlar'da 1990'lı yıllardaki savaşlarla mukayese edecek olursak, ABD, İngiltere ve Fransa, Libya konusunda çok daha hızlı hareket etti.

Zamanında biz Bosna-Hersek'e bir müdahale için üç yıl beklemiştik, o zaman dünya çapındaki durum da farklıydı. Avrupalı güçlerin kararsızlığı, ABD'nin tek başına hareket etme imkansızlığı ve buna benzer faktörler bizim müdahale için üç yıl beklememize yol açtı. Kosova'daki müdahalede ise her şey çok daha hızlı bir şekilde işledi, çünkü Batı, Bosna-Hersek'te dersini aldı. Ama bu ders pahalıya patladı, çok kurban verildi, Srebrenitsa gibi bir dram yaşandı.''

Hayrudin Somun, Batılı müttefiklerin müdahalesini Fransa Cumhurbaşkanı Sarkozy'nin zorladığına dikkati çekerek, ''Sanki Libya'yı paylaşmak gibi gizli bir planı vardı ve maalesef Libya'nın parçalanması gibi bir niyet hala seçenekler arasındadır. Her şey gelecek birkaç gün içerisinde oradaki durumların gelişmesine bağlıdır'' dedi.

AA

Libya operasyonu Boşnakları şaşırttı

BM'nin, Libya karşısında hızlı karar alması ve uluslararası gücün bu ülkeye hava saldırısı başlatması Boşnakları şaşırttı.