Dünyaya tsunami sözcüğünü kazandıran Japonya, nasıl kurtulabilineceğinin de dersini verdi

Japonya'da dün meydana gelen 8,9 şiddetindeki deprem ve sonrasında meydana gelen tsunami felaketinde ölü sayısının binlerce kişiyi bulabileceği belirtiliyor. Ancak bahsedilen ölümlerin, neredeyse hiçbirinin doğrudan depremden kaynaklanmaması dikkat çekiyor. Depremde evlerin yıkılması veya zarar görmesi sonucu herhangi bir ölüm yaşanmazken, bu durum ise depremler ülkesi olarak bilinen Japonya'daki sıkı inşaat yasalarına bağlanıyor. Uzmanlar, dünyanın birçok yerinde inşaat yasalarının, binaların çökmesini önlemeye yönelik olduğunu; Japonya'da ise amacın binaların esnemeden dolayı büyük zarar görmesini minimuma indirmek olduğunu vurguluyor. Dünyanın başka bir yerinde meydana gelse yüzlerce belki de binlerce binanın yıkılmasına yol açabilecek 8,9 şiddetindeki deprem, Japonya'da neredeyse hiçbir yeni binayı yerinden oynatmadı. Yüksek binaların içine yerleştirilen çelikten iskeletler, ekstradan yapılan çelik güçlendirmeler, dev kauçuk tamponlar ve binaların içine yerleştirilmiş hidrolik şok emiciler, binaların ayakta kalmasını sağladı. Bütün bu tedbirler, Japonya'daki binaların dünyanın en sağlam binaları olduğunu bir kez daha gözler önüne serdi. Ayrıca Japonya sahili boyunca yerleştirilen uyarı sistemleri, yüksek kıyı duvarları ve iyi yerleştirilmiş kaçış yolları da birçok kişinin tsunami dalgalarından kurtulmasını veya kaçabilmesini sağladı. Alınan bütün bu önlemler, Japonya'nın deprem ve tsunami gibi ikiz felaketlere karşı dünyanın en hazırlıklı ülkesi olduğunu bir kez daha gösterdi. Depremin çok sık görüldüğü bir ülke olan Japonya'da bir binanın deprem sırasında ne kadar esneyebileceği gibi spesifik konular üzerinde çok sıkı yasalar bulunuyor. 1995 yılında Kobe'de meydana gelen ve 6 bin kişinin ölümüne yol açan depremin ardından Japonlar, yapıları koruma ve ülkenin eski veya tehlikeli yapılarını güçlendirme işine büyük ağırlık verdi. Deprem ve tsunamilere karşı en ileri sistemlerin kullanılması için Japonya, milyonlarca dolar harcadı. Deprem sırasında zeminin sallanmasının etkisini yumuşatmak için yeni binalar, taban izolasyon tamponları ve enerji dağıtım üniteleri adı verilen yeni araçlarla donatıldı. Kauçuk ve çelikten oluşan devasa boyutlardaki tamponların yanı sıra binaların iskeletlerinin içine de enerjinin dağılmasını sağlayan birimler yerleştirildi. Binalar sallandığı sırada esnemesini sağlayan hidrolik silindirler yerleştirildi. Özellikle 1980 ve 1990'lı yıllarda dünyaya tsunami sözcüğünü kazandıran ülke olan Japonya, bazı yerlerde yüksekliği 12-13 metreyi bulan betonarme kıyı duvarları inşa etti. Kıyı kesiminde bulunan bazı şehirlerde ise deprem anında uyarılmaları için her eve alarm sistemleri yerleştirildi. Su kapakları da kabaran dalgalara karşı otomatik olarak kapanmak üzere ayarlandı. Bazı eleştirmenler ise kıyı duvarlarının, çevre için kötü olduğu yönünde eleştirilerde bulundu. Tehlike anında halkın duvarlara güvenerek tahliye olmayabileceği öne sürülürken, okyanusu görmelerine engel olan duvarların dalgaların gelişinin görülmesine engel olacağı söylendi. Dünkü deprem ve tsunamide hayat kurtaran bir diğer etkenin ise Japonlara verilen eğitim olabileceği belirtiliyor. 1960 yılında tsunami felaketi yaşayan Ofunato kentinde deprem ve tsunami anında kullanılması gereken yollar ve tüneller, belirgin işaretlerle gösteriliyor. Kentte ayrıca acil durum sinyalleri günde üç kez test ediliyor. Tsunaminin yüzlerce evi yıkmış olabileceği belirtilen Ofunato kentinde ölü sayısı ise net bilinmiyor. Ancak bugüne kadarki eğitimlerin, birçok kişinin hayatını kurtarmış olabileceği vurgulanıyor. Japon medyasında yer alana haberlere göre de kayıp olarak bildirilen birçok kişinin, okullara veya daha önce belirlenen yerlere sığınmış olabilir. Bu da deprem ve tsunami eğitimlerinin etkili olduğunu gösteriyor.