İçinde bulunduğumuz zaman dilimi, "küreselleşme" vakıasının "evrensel bir kaçınılmazlık" olarak görülmesi ve gösterilmesi dolayısıyla insanlık tarihinin geride bıraktığı zaman dilimlerine benzemiyor. Hayatı batılılar gibi yaşamak bu vakıanın olmazsa olmazlarının başında geliyor.
Küreselleşme vakıasının Müslümanlar üzerinde yaptığı etki, diğerleriyle kıyaslanamayacak sonuçlara yol açmış olması bakımından farklı değerlendirilmek durumunda. Zira Müslümanlar tarih boyunca –kendileri başkalarına benzemekten titizlikle uzak durdukları gibi– başkalarını kendilerine benzemekten sürekli olarak sakındırmışlardır. Bunu bir "izzet" meselesi olarak gören İslam ümmeti, ahir zamanda dehşet verici bir dönüşüm sürecine maruz kaldı. Hakkın ve hakikatin şahitleri olan Müslümanlar bu süreçte kılık kıyafetlerinden şehirlerine, din ve dünya algılarına kadar her alanda "öteki"ne daha çok benzediğini ispatlamanın yarışı içinde adeta. Modern şehirler, modern insanlar, modern kurumlar, ilişkiler, iletişim tarzları…
Bütün bunlar bizi, bir zamanlar kılık-kıyafette benzeşmeye bile tahammül edemeyen İslam ümmetini gayrimüslimlerin izzetini ikrar ederken kendi zilletinin altına gönüllü olarak imza atar duruma getirdi, farkında değiliz. Zira kendisini başkasına benzetme tavrında, benzetenin benzetilene öykünmesi ve ta'zimi bahis konusudur.
Bu ülkede kılık-kıyafet devrimi gibi bir olaya muhatap olmuş milletimiz, yeni yetişen nesillerine, başındaki sarığı çıkarmaktansa ölümü tercih eden insanın tavrını nasıl anlatır? Divan edebiyatındaki "şarap" mazmunundan, "kafa çekme"den başka bir şey anlamayan, koca bir tarihi ve medeniyeti miyop gözlerinin algıladığından ibaret zanneden zavallı nesiller çoktan "görüntüsünü çoğalttıkları kavimden" olmuşlardır…
Ötekine benzeme illeti, sadece hayatın görünen alanlarında değil, görünmeyen alanlarda da icra-yı faaliyet etmektedir. İbadette müslüman, ekonomide kapitalist, siyasette liberal, uluslar arası ilişkilerde küreselleşme yanlısı, Avrupa Birliği hedefinde tutucu… insan tipi, o mahut "benzeme" illeti olmadan nasıl mümkün olabilirdi?!
Rıhle 11. sayısında, benliğimizi sarmış bulunan "ötekine benzeme" histerisini mercek altına alıyor. Önceki kuşaklar "benzeme-teşebbüh" denildiğinde sadece kılık-kıyafette benzemeyi anlar ve o noktada yoğunlaşırdı. Buna şaşırmamak gerekir. Zira fıtrî zamanlarda "benzeme" illetinin kılık-kıyafetten başka bir alana sirayet etme şansı yoktu.
Şimdi ise "küreselleşmiş" dünyada "açık toplum" türküleri söylüyoruz. "Ötekine benzeme" vakıası bireysel ve toplumsal hayatımızı neredeyse tamamen kuşatmış bulunuyor. Rıhle de bu sayıda bu problemin mahiyet ve boyutlarını mercek altına alıyor.
Bu sayının ilk yazısı, derginin genel yayın yönetmeni Ebubekir Sifil hocanın “Ötekine Bezeyerek Ötekileşme” başlıklı makalesi. Sifil hoca bu makalede, günümüz dünyasında Müslümanların gayr-i Müslimlerle ilişkilerini ve hâkim paradigmanın rengiyle boyanmaya başlamış olan değerlerimizi masaya yatırarak önemli tesbitlerde bulunuyor. Dâru’l-Hikme hocalarından Talha Hakan Alp hoca, “Kafirlere Teşebbühün Fıkhî Boyutu” başlıklı makalesinde kafirlere benzeme sorununu bir fakih perspektifiyle ele alıyor ve konuyu dünüyle bugünüyle değerlendiriyor. “İmaj, Yabancılaşma Krizi ve Teşebbüh Hadisi” başlıklı makalesinde Serdar Demirel hoca teşebbüh hadisine farklı bir perspektiften bakıyor. “Ȃhir Zamanda Tesettürü Konuşmak veya Bediüzzaman’ın Tesettür Risalesi Üzerine Birkaç Mülȃhaza” başlıklı makalesinde Burak Ertürk, Üstad Said Nursî’nin tesettür yaklaşımından hareketle modern zamanların Müslümanlarının tesettür telakkisini mercek altına alıyor. “İmaj ya da Küresel Benzeşim İçerisinde Müslüman Birey” başlıklı makalesinde Mehmet Özay hoca imaj konusunu sosyolojik kavramsallaştırmalar bağlamında ele alıyor ve imajın Müslümanlara taalluk eden boyutunu sorguluyor. “Bir İletişim Felsefesine Doğru: Laik İkonoloji ve Yeni-Paganizmin Hem Vasatı, Hem de Vasıtası Olarak Medya” başlıklı makalesinde Yusuf Kaplan hoca, kapsamlı bir iletişim felsefesi geliştirme çalışması yaparken okuyucuya ufuk açıcı bir perspektif sunuyor. Zahit Yıldız “Gayri Müslimlere Benzeme Konusundaki Hadisler Ve Sübut Durumları” başlıklı yazısında mevzuya dair rivayetleri sübut ve sıhhat açısından ele alıyor.
İzmir’den Hüseyin Avnî hocanın yanı sıra bu sayının “Soruşturma” bölümüne Suudlu araştırmacı Halid b. Abdullah el-Müzeyyinî hoca katkıda bulundular.
Bu sayının “Mülâkât” bölümünde Mısır Dâru’l-İftâ müdürü Amr el-Verdânî hoca ile yapılan, İslamî ilimler tasavvur ve usulüne dair mühim mütalaaları hâvî ilmî bir sohbet; “İntikad” bölümünde Ahmed Tahir Dayhan hocanın “Ebû Hureyre’yi Anlamak” başlıklı serî tenkit yazısının üçüncü bölümü var.
Bu sayının serbest makalelerine ise Kadir Mısıroğlu “Batılılaşma mâcerâmız ve İflâsın eşiğindeki batı” başlıklı makalesiyle, Erdal Kurgan, “Yapısal Dönüşüm: Kamusalın Örtülenmesi Ya da Mahremiyetin Kamusallaşması” başlıklı yazısıyla, Fatih Güldal “İlk Mektep Çocuklarının Bayram Günü: Amin Alayı” başlıklı yazısıyla, Yusuf Hanif, Juan R. I. Cole’ün “Efgânî’nin Mısır Hayatına Dair Bazı Yeni Tesbitler” başlıklı makalesinin tercümesiyle katkıda bulunmuşlar.
Rıhle 11 Muhtevası:
Ötekine Bezeyerek Ötekileşme/Ebubekir Sifil
Kafirlere Teşebbühün Fıkhî Boyutu/Talha Hakan Alp
İmaj, Yabancılaşma Krizi ve Teşebbüh Hadisi/Serdar Demirel
Âhir Zamanda Tesettürü Konuşmak veya Bediüzzaman’ın Tesettür Risalesi Üzerine Birkaç Mülâhaza/Burak Ertürk
İmaj ya da Küresel Benzeşim İçerisinde Müslüman Birey/Mehmet Özay
Bir İletişim Felsefesine Doğru: Laik İkonoloji ve Yeni-Paganizmin Hem Vasatı, Hem de Vasıtası Olarak Medya/Yusuf
Kaplan
Gayri Müslimlere Benzeme Konusundaki Hadisler Ve Sübut Durumları/Zahit Yıldız
Soruşturma: Hüseyin Avnî, Halid b. Abdullah el-Müzeyyinî
Mülâkât: Amr el-Verdânî
İntikad: Ebû Hureyre’yi Anlamak/Ahmed Tahir Dayhan
Batılılaşma mâcerâmız ve İflâsın eşiğindeki batı/Kadir Mısıroğlu
Yapısal Dönüşüm: Kamusalın Örtülenmesi Ya da Mahremiyetin Kamusallaşması/Erdal Kurgan
İlk Mektep Çocuklarının Bayram Günü: Âmin Alayı/Fatih Güldal
Efgânî’nin Mısır Hayatına Dair Bazı Yeni Tesbitler/Juan R. I. Cole
Kitâbiyât
Teşebbüh gibi can yakıcı ve mühim bir meseleyi masaya yatıran ve istikrarlı adımlarla yürüyüşünü sürdüren Rıhle’ye bu muazzam seyahatinde başarılar diliyoruz.
