BM, Kaddafi'ye seyahat yasağı getirdi, malvarlığını dondurdu

Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi Libya'ya ambargo kararı aldı. Libya lideri Albay Muammer Kaddafi ile ailesi ve yakın çevresinin mal varlıklarını dondurup seyahat yasağı getirdi. Ancak Konsey, Libya'da uçuş sahasının kapatılması yönünde karara imza atmadı. Konsey'in 5 daimi (İngiltere, Fransa, Amerika, Rusya ve Çin) ile 10 geçici üyesinin (Bosna-Hersek, Brezilya, Kolombiya, Gabon, Almanya, Hindistan, Lübnan, Nijerya, Portekiz ve Güney Afrika) tamamının "evet" oyu ile alınan karar sonunda Uluslararası Ceza Mahkemesinin (ICC) 15 Şubat'ta patlak veren olayları incelemesi ve Konsey'e 2 ay içerisinde de rapor vermesi karara bağlandı. Konsey, Albay Kaddafi ve yakın çevresini köşeye sıkıştırırken, 1970 sayılı kararın hava sahasının kapatılmasını sonraya bırakması uluslararası kamuoyunun beklentilerini karşılamakta yetersiz kaldı. Ancak Konsey tarihinde ikinci defa (ilki Sudan'daki Dafur bölgesindeki çatışmalar içinde) bir ülkede yaşanılan şiddet olaylarının incelenmesini ICC'ye havale etmesi bakımından da oldukça kritik önem taşıyor. ICC şiddet olaylarında Albay Kaddafi'yi sorumlu bulursa Kaddafi'nin yargılanması söz konusu olabilecek. Konsey'in cumartesi gece aldığı karar sonunda Albay Kaddafi'nin yanı sıra şiddetin uygulanmasını sorumlu olan yetkilileri de cezalandırmayı hedefliyor. Konsey'in ambargo kararı ile Libya'ya BM'ye üye tüm ülkelerin asgari malzeme satmaları yasaklanıyor. 1970 sayılı karar da Libya'daki olaylardan ciddi endişe duyulduğunun altı çizilirken, sivillere yönelik şiddet ve güç kullanılması açık bir dille kınandı. Albay Kaddafi'nin kendi halkına karşı kullandığı yaygın ve sistematik saldırının insanlığa karşı suç teşkil edebileceğini deklare eden Konsey, uygulanan şiddetten yetkililerin sorumlu tutulmalarını istiyor. Konsey'in 1970 sayılı kararı şu hükümleri içeriyor: "Tüm üye ülkelerin Libya'ya doğrudan ya da dolaylı silah, mühimmat, askeri araç ya da yedek parçası tedarikini, satışını veya transferini durduracak önlemler alması, -Libya'nın tüm silah ve ilgili malzemelerin ihracatını durdurması; BM'ye üye ülkelerin, vatandaşlarının, Libya yetkililerinin insan hakları ihlallerine katkıda bulunacak faaliyetlere katılmak üzere Libya'ya seyahat etmelerinin önüne geçmeleri; Libya'dan ayrılmak isteyen tüm yabancıların tahliyesinde BM'ye üye tüm ülkelerin işbirliğinde bulunması; Libya'da meydana gelen şiddet olaylarının Uluslararası Ceza Mahkemesine (ICC) havale edilmesi ve ICC savcısının 2 ay içerisinde Konsey'i bilgilendirmesi ve ardından her 6 ayda bir gelişmelerden haberdar etmesi; Şiddetin derhal sona ermesi ve nüfusun meşru taleplerinin yerine getirilmesi." Kararın eklerinde uluslararası seyahat yasağı getirilen toplam 16 kişi arasında Muammer Kaddafi başta olmak üzere Kaddafi'nin ailesi ve yakın çevresinden kişiler bulunuyor. Malvarlıkları dondurulan 6 kişi de Kaddafi, kızı Ayşe ile oğulları Hannibal Muammer Kaddafi, Hamis Muammer Kaddafi, Muhammed Muammer Kaddafi, Mutaasım Kaddafi, Seydi Kaddafi, Seyifülarab Kaddafi, Seyifülislam Kaddafi'den oluşuyor. Konsey Albay Kaddafi'nin yanı sıra aile fertleri ile 10 üst yöneticisine de uluslararası seyahat yasağı getirdi. DABBAŞİ: "KONSEY KARARI LİBYA HALKINA MANEVİ DESTEKTİR" Konsey'in Libya için aldığı tarihi karar bu ülkenin BM Daimi Temsilcisi yardımcısı İbrahim Dabbaşi tarafından büyük memnuniyetle karşılandı. Konsey'e karar sonrasında yaptığı konuşmada Dabbaşi, 'Yaptırım kararı Kaddafi'ye direnen halka manevi destek verdi.' diye konuştu. Olayların patlak vermesinden sonra Albay Kaddafi'nin insanlık suçu işlediğini ilk dile getiren Libyalı diplomatlardan olan Dabbaşi, var olan rejimi de 'faşist' diye niteledi. Albay Kaddafi rejiminin çoktan güvenirliğini ve meşruiyetini yitirdiğini aktaran Dabbaşi, "Bu kararın, Trablus'ta hala varlığını sürdüren bu faşist rejimin sona ermesine yardımcı olmasını umuyoruz." dedi. Dabbaşi Libya ordusuna da seslenerek, halka destek vermeleri çağrısında bulundu. Konsey'in kararından sonra BM Genel Sekreteri Ban Ki-moon'da bir teşekkür konuşması yaptı. Alınan karar ile uluslararası camiada insan hakları ihlalinin hoş görülmeyeceğine dair belge olduğunu belirten Ki-moon, bu tür eylemde bulunanlarında sorumlu tutulacaklarını göstermesi açısından çok önemli olduğunu vurguladı. Konsey'in aldığı kararda önemli katkıya sahip ülkelerin başında İngiltere geliyor. Konsey kararının ardından İngiltere'nin BM Daimi Temsilcisi Mark Lyall Grant, ambargonun Libya'daki şiddete karşı uluslararası kamuoyunun duyduğu kızgınlığın ifadesi olduğunu kaydetti. Grant, 1970 sayılı kararın son derece sert yaptırımlar içerdiğini ve bundan da büyük memnuniyet duyduklarını söyledi. Amerika'nın BM Daimi Temsilcisi Büyükelçi Susan Rice da konuşmasında, yaptırım kararının son derece hızlı alınmış olmasının önemli olduğunu aktardı. Rice, 1970 sayılı kararın güçlü, bağlayıcı ve etkin bir karar olduğunu da altını çizdi. Rice, "Sivillere kıyım uygulayanlar kişisel olarak yaptıklarından sorumlu tutulacaklardır." dedi. ABD Temsilcisi ayrıca Konsey'in tamamının ambargoya 'evet' oyu vermesinin de Libya'ya karşı tutumun tüm dünya ülkeleri tarafından da benimsendiğinin ifadesi olduğunu kaydetti.