Rusya, Samsun-Ceyhan'ın rakibi Burgas-Dedeağaç'tan çıkmaya hazır

Boğazlardaki petrol tankeri yükünü azaltmak ve daha güvenli petrol sevkıyatını gerçekleştirebilmek için Rusya'nın üzerinde çalıştığı alternatif petrol boru hatlarından Türkiye öne çıkmaya başladı. Bulgaristan üzerinden inşa edilmesi planlanan Burgas-Dedeağaç petrol boru hattından çıkmaya hazır olduğunu açıklayan Rusya, ortaklarından tazminat da isteyecek. Burgas-Dedeağaç'ın rakibi olan Samsun-Ceyhan petrol boru hattının ise artık uygulama aşamasına geçeceği, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın 15-16 Mart tarihlerinde gerçekleştireceği Moskova ziyaretinde projenin ele alınacağı belirtiliyor. Rusya Enerji Bakanı Sergey Şmatko, Burgas-Dedeağaç petrol boru hattından çıkacaklarını, ortak olan Bulgaristan ve Yunanistan'dan da masrafları talep edeceklerini açıkladı. Ria Novosti'ye değerlendirmede bulunan Şmatko, "Proje ile ilgili tüm faaliyetler durduruldu. Şu anda Bulgaristan hükümetinin son resmi kararını bekliyoruz" dedi. Projeden ayrılma dahil, uluslararası ve hükümetlerarası anlaşmalar çerçevesinde hareket ettiklerini ifade eden Rusya Enerji Bakanı, "Burgas-Dedeağaç projesinin kazançlı olduğunu Bulgaristan'a anlatmaya çalışıyoruz. Ancak alternatif yolları kullanabiliriz... Kendi topraklarımızda geliştirdiğimiz BTS-2 dahil daha verimli. Böylece transit risk de ortadan kalkıyor" tespitinde bulundu. Rusya'nın petrol boru hatları tekelini elinde bulunduran Transneft daha önce projeye yaptıkları finansman desteğini durduracaklarını açıklamıştı. Bulgaristan ve Yunanistan'ın yüzde 24,5 ortak olduğu projenin, Rus şirketleri Transneft, Rosneft ve Gazprom Neft yüzde 51'lik hissesine sahip. Yıllık 35 milyon ton petrol sevkıyatı yapılması planlanan Burgas-Dedeağaç hattının kapasitesi 50 milyon tona kadar çıkarılabilecek. Hatla ilgili ilk anlaşma Rusya, Bulgaristan ve Yunanistan arasında 2007'de imzalanmıştı. 300 kilometre uzunluğunda ve yaklaşık 1,5 milyar dolara mal olacak projenin uygulanması için Şubat 2008'de Trans-Balkan Petrol Boru Hattı şirketi kuruldu. Ancak 2009'da Başbakan olan Boyko Borisov ülkesinin Burgas-Dedeağaç petrol boru hattını istemediğini defalarca dile getirdi. Ancak bu talep henüz resmi olarak Rus tarafına iletilmedi. Sofya proje ile ilgili mali destekte bulunmazken, Yunanistan da ödemeleri durdurdu. Bulgaristan'ın anlaşmaya göre proje destek çalışmaları çerçevesinde 20 Mart'a kadar 7,3 milyon avro ödeme yapması gerekiyor. Diğer taraftan, Samsun-Ceyhan petrol boru hattına Rus şirketler Rosneft ve Transneft'in ortak olmaları ile ilgili mutabakat sağlanmış durumda. Yıllık kapasitesi 50-70 milyon metreküp petrol sevkıyatı olan hattın toplam 4 milyar dolara inşa edilmesi planlanıyor. 550 kilometre uzunluğundaki projeye Çalık ve İtalyan Eni yüzde 50'şer ortak. Rus şirketler 25 milyon tonluk sevkıyat için garanti verirken, Kazakistan petrollerinin de hattan taşınması için çalışmalar sürüyor.