Adalet Bakanlığı, yargıdaki dava sayısını azaltmak için yeni bir paket daha hazırladı. Hafif cezalık suçlara para cezası verilmesini öngören tasarı, yargıdaki 1 milyon 200 bin civarındaki dosyanın mahkemeye gitmeden veya Yargıtay'a temyiz başvurusu yapılmadan çözümünü hedefliyor.
Tasarıya göre, askere gitmesi gerekirken bakaya ve yoklama kaçağı durumuna düşen kişilerin suçları kabahate çevrilerek idari para cezasıyla cezalandırılacak.
Askeri Ceza Kanunu'nda yapılan değişiklikle, 100 binin üzerindeki dosyanın adliyelere gelişi önlenecek. Özürsüz olarak bakaya veya yoklama kaçağı olanlara, kaçak kaldıkları süreye göre 500 liradan 10 bin liraya kadar para cezası uygulanacak. Mevcut düzenlemede, 3 aydan 3 yıla kadar hapis cezası talep ediliyordu.
Yargıdaki iş yükünü artıran icra suçlarında da parasal sınır getiriliyor. İcra İflas Kanunu'nda yapılan değişiklikle, toplam alacak miktarı için, 16 yaşından büyükler için belirlenen brüt asgari ücret baz alınacak. Bu rakamın altında kalan takiplerde disiplin ve tazyik hapsi uygulanmayacak. Ancak nafakadan doğan takipler için bu hüküm geçerli olmayacak. 2010 yılında icra suçu nedeniyle 300 bin civarında dosya mahkemelere gelmişti. Değişiklikle bu dosyaların büyük bir kısmı mahkeme önlerine gelmeyecek.
Tasarıya göre, pasaportsuz yurda giriş ve yurttan çıkış, sınır kapıları dışındaki yerlerden kaçak giriş gibi suçlar da kabahat suçu sayılacak. Böylece idari para cezasına çevrilecek. Değişiklikle 12 bin civarındaki dosyanın adliyeye gelişi önlenecek. Ayrıca basit orman suçlarının da mahkemeye gelmeden idari para cezası yaptırımına bağlanması öngörülüyor. 1 aydan 3 aya kadar hapis cezası yerine 250 liradan 2 bin liraya kadar idari para cezası verilecek. 4 bin dosya adliyeye gitmeyecek.
Tasarıyla, davayı uzatma amacına yönelik kanun yolu başvurularının engellenmesi amacıyla ceza mahkemeleri kararlarına karşı istinaf ve temyiz başvuruları için harç şartı getiriliyor. 2010 yılında 270 bin karar Yargıtay'da temyiz edildi. Harç düzenlemesiyle gereksiz yere yapılan temyiz başvurularının önüne geçilmesi planlanıyor. Tasarıyla Noterlik Kanunu'nda da değişiklik öngörülüyor. Çekişmesiz yargı işlerinden sayılan mirasçılık belgesinin (veraset ilamı) alınması ile, terk eden eşin ortak konuta davet edilmesinin mahkemeye başvurulmadan noterden de yapılabilmesi imkanı getiriliyor. 2010 yılında mirasçılık belgesiyle ilgili 445 bin dosya mahkeme önüne gitti.
Danıştay'ın iş yükünü azaltmayı hedefleyen değişiklikler de söz konusu. Buna göre, bakanlıkların bölgesel alanda uygulanacak işlemlerine karşı yapılacak başvurular, Danıştay'a gelmeden, idare mahkemelerinde görülecek. Bölgesel çaplı imar planı uygulamaları da idare mahkemelerine gidecek.
Tasarıya göre, idare ve vergi mahkemelerinden verilen kamu görevlileri hakkında tesis edilen geçici görevlendirme, vekâleten atama, ikinci görev, görevden uzaklaştırma, yolluk, lojman, izin ve il içi naklen atama işlemleri, kamu görevlilerinin, görevle ilişiğinin kesilmesi sonucunu doğuranlar dışında kalan disiplin cezaları, taşınmaz mal zilyetliğine yapılan tecavüzlerden kaynaklanan işlemlere ilişkin davalar, Vakıflar Genel Müdürlüğü ile mazbut ve ve mülhak vakıflara ait taşınmazların tahliye işlemleri, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sosyal yardım amacıyla bağlanan aylık ve yapılan sosyal yardımlarla ilgili uygulamalar, asker ailesine yardım ile ilgili işlemler hakkında açılacak dava, belediyelerin ulaşım ve toplu taşımaya ilişkin işlemleri, İmar Kanunu ve diğer kanunlar uyarınca tesis edilen mühürleme, durdurma, yıkım kararları ile bunlara ilişkin olarak verilen para cezaları, konusu 50 bin lirayı aşmayan idari işlemler ile bu miktarı aşmayan tazminat istemleriyle ilgili kararlara bölge idare mahkemesinde itiraz edilebilecek. Bu tür davalar artık Danıştay'a gelmeyecek.
