TÜBİTAK tarafında da desteklenen Kamu Araştırmaları Destek Grubu (KAMAG) projesinin "Denizli İli Suç Haritası ve Suç Analizi Modeli" çerçevesinde Denizli İl Emniyet Müdürlüğü'nün trafik kaza tutanaklarının incelenmesiyle ilginç sonuçlar tespit edildi.
PAÜ İnşaat Mühendisliği Bölümü Ulaştırma Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Yetiş Şazi Murat, 2004 ile 2006 yılları arasında inceledikleri 9 bin 500 trafik kazasına karışan sürücülerin 3 bin 398'inin üniversite veya üstü eğitim aldığını, kaza yapan ilköğretim mezunlarınınsa 3 bin 124 kişi olduğunu söylüyor. Eğitim ve formasyon seviyesindeki artışın, kazaya karışma ihtimalini azaltmadığını vurgulayan Doç. Dr. Murat, kazaların uzun dönemli bir program ve geliştirilecek trafik kültürü sayesinde önlenebileceğini belirtiyor.
Trafik kültürünün çok sıkı bir denetim mekanizması ve caydırıcı cezalarla oluşturulabileceğini ancak bunun da yeterli olmayacağını anlatan Yetiş Şazi Murat, şunları kaydediyor: "Ödüllendirme sistemi de geliştirilmelidir. Örneğin ceza puanı olmayan sürücülerin motorlu taşıt vergilerinde, yıllara göre bazı indirimler yapılabilir veya trafik sigorta oranları yükseltilebilir. Böylece masum ve kurallara uyan sürücü sayısı arttırılabilir. Ülke çapında kapsamlı bir program oluşturulabilir. Bir çocuğa trafik kavramını öğretebilmek için ilk olarak ailesinin, daha sonra okulunun ve bulunduğu sosyal çevrenin bu kavramı doğru biçimde uygulaması gerekir. Bunlardan herhangi birisi diğeriyle ters düştüğünde çocuk, trafik kavramını kalıcı olarak öğrenemeyecek ve aktaramayacaktır. Şu anki durumumuz bunun sonucudur."
Okullarda öğretilen trafik kurallarına, öncelikle ebeveynler ve toplumun bütün kesimlerinin uyması halinde çocuğun da uyacağına dikkat çeken Doç. Dr. Murat, "Aksi halde uymamayı öğrenecektir. Bu kapsamda ailelerden başlayarak, toplumsal bir çalışma programı oluşturulabilir. Toplumun her ferdinin trafik bilgisi, medya ve internet gibi yollarla geliştirilmelidir. Gönüllü kuruluşlar ve sivil toplum kuruluşlarına, bu çerçevede çok fazla görev düşmektedir. Mevcut sürücülerin trafik bilgi seviyeleri de belirli periyotlarda ölçülmeli, kazaya karışan ve kural ihlâli yapanlar doğrudan sınavlara tâbi tutulmalıdır. Bunların ilki ücretsiz olmalı, takip edenlerin ücreti katlanmalıdır." diyor.
Toplumda para kaybetmenin, can kaybetme riskinden daha fazla önemsendiğini de vurgulayan Doç. Dr. Murat, bu sebeple çözüm olarak cezalandırmanın daha fazla ön plana çıktığını söyledi. Sosyologlar, psikologlar, trafik konusundaki uzmanlar ve sivil toplum kuruluşlarıyla düzenlenecek bir dizi çalıştayla ana program belirlenerek, ülke geneline yaygınlaştırması gerektiğini sözlerine ekledi.
CİHAN
