Atatürk Balıkesir'deki hutbeyi cuma değil, çarşamba günü okudu

Atatürk'ün Balıkesir'e gelişinin 88. yıldönümü dolayısıyla dün 420 köyde 'Balıkesir Hutbesi' okundu. Bu gelenek şehirde 10 yıldan beri uygulanmasına rağmen tarihçiler ve il müftülüğü ilginç bir noktaya dikkat çekiyor. Atatürk, bu hutbesini bilinenin aksine cuma günü değil bir çarşamba günü okumuş. Atatürk'ün tarihî Balıkesir hutbesini, bilinenin aksine cuma günü değil, çarşamba günü okuduğu ortaya çıktı. Mustafa Kemal'in Balıkesir'e gelişinin 88. yıldönümü dolayısıyla 420 köyde söz konusu hutbe, sadeleştirilmiş şekilde okundu. İkindi namazından önce de millî mücadelede şehit olanlar için mevlit programı icra edildi. Bütün bu kutlamalara rağmen tarihçiler ve Balıkesir İl Müftülüğü yetkilileri, Atatürk'ün Balıkesir hutbesini cuma günü okuduğuna dair bilginin yanlış olduğunu söylüyor. Balıkesir İl Müftüsü Turgut Açari, Atatürk'ün ziyareti sırasında cuma değil, bir çarşamba günü öğleden sonra vatandaşlara seslendiğini belirterek, "Atatürk, Zağnos Paşa Camii'ndeki minbere üç dört basamak çıkıp halka sesleniyor. Müftülük olarak yaklaşık 10 yıldan beri okunan hutbeyi sadeleştirip birkaç paragrafını cuma hutbesi olarak okutuyoruz. Camilerin fonksiyonu ve güzel dinimiz hakkında güzel bir konuşma. Biz de geçmişin unutulmaması için bu uygulamayı devam ettiriyoruz." dedi. Balıkesir Üniversitesi (BAÜ) Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Zeki Çevik de Atatürk'ün, söz konusu hutbeyi çarşamba günü okuduğunu kaydetti. Atatürk'ün Balıkesir'e 6 Şubat 1923 tarihinde geldiğini söyleyen Çevik, Zağnos Paşa Camii'ndeki konuşmasını 7 Şubat'ta yaptığını vurguladı. O tarihte halka seslenmek için büyük salonlar olmadığı için caminin seçildiğini belirten Yrd. Doç. Dr. Çevik, şunları kaydetti: "Ben bizzat o hutbeyi dinleyen, Muzaffer isminde bir vatandaşla konuştum. 1980 yılında görüştüğüm kişi, o tarihte 17 yaşlarında delikanlı olduğunu aktardı. Hutbeden sonra halkın arasında inen Atatürk, vatandaşların kendisine soru sorabileceğini de söylemiş. Akabinde vatandaşların 40 kadar soru sorduğu belirtilir. Hutbenin Balıkesir'de okunması da tesadüf değil. Burası hem Kuvay-ı Milliye hareketinin başladığı şehir hem de vatandaşların milli ve dini duyguları çok kuvvetli. Ayrıca Lozan görüşmeleri yakın zamanda kesilmişti. Parti çalışmalarına başlayan Atatürk, Balıkesir'deki konuşmasıyla hem halkın nabzını tuttu hem de dünyaya mesaj verdi." HUTBEDEN BİR BÖLÜM "Ey millet. Allah birdir, şanı büyüktür. Allah'ın esenliği, sevgisi ve iyiliği üzerinize olsun. Peygamberimiz Efendimiz Hazretleri, Cenab-ı Hak tarafından insanlara dinî gerçekleri duyurmaya memur ve elçi seçilmiştir. Temel kanunu, hepimizce bilinmektedir ki yüce Kur'ân'daki manası açık olan ayetlerdir. İnsanlara feyiz ruhu vermiş olan dinimiz, son dindir. En mükemmel dindir, çünkü dinimiz akla, mantığa, gerçeğe tamamen uyuyor ve uygun düşüyor. Eğer akla, mantığa ve gerçeğe uymamış olsaydı, bununla diğer ilahi tabiat kanunları arasında çelişki olması gerekirdi. Çünkü tüm evren kanunlarını yapan Cenab-ı Hak'tır. "Arkadaşlar, Cenab-ı Peygamber, çalışmasında iki yere, iki eve sahip bulunuyordu. Biri kendi evi, diğeri Allah'ın evi idi. Millet işlerini Allah'ın evinde yapardı. Hazreti Peygamber'in mübarek yolunda bulunduğumuz bu dakikada milletimize, milletimizin bugününe ve geleceğine ait hususları görüşmek maksadıyla bu kutsal yerde, Allah'ın huzurunda bulunuyoruz. Beni buna eriştiren, Balıkesir'in dindar ve kahraman insanlarıdır. Bundan dolayı çok memnunum. Bu fırsat ile büyük bir sevap kazanacağımı ümit ediyorum. Efendiler, camiler birbirimizin yüzüne bakmaksızın yatıp kalkmak için yapılmamıştır. Camiler, itaat ve ibadetle beraber din ve dünya için neler yapılmasının gerekli olduğunu düşünmek, yani konuşup tartışmak, danışmak için yapılmıştır. Din vardır ve lâzımdır. Temeli çok sağlam olan bir dinimiz var. Malzemesi iyi; fakat bina uzun asırlardır ihmale uğramış... "Türk milleti daha dindar olmalıdır; yani bütün sadeliğiyle dindar olmalıdır demek istiyorum. Dinime, bizzat hakikate nasıl inanıyorsam, buna da öyle inanıyorum. Şuûra aykırı, ilerlemeye mâni hiçbir şey ihtiva etmiyor." CAMİYİ FATİH SULTAN MEHMET'İN KAYINPEDERİ YAPTIRDI Atatürk'ün Balıkesir'i ziyareti sırasında Zağnos Paşa Camisi'nde okuduğu hutbenin bir bölümü, sarı pirinç levha üzerine yazılıp dış giriş kapısının sağ tarafındaki duvara asılmış. Ahmet Vefik Paşa Meydanı'nda bulunan ve 1461 yılında ibadete açılan cami, Fatih Sultan Mehmet'in kayınpederi Zağnos Paşa tarafından yaptırılmış. Bu arada Atatürk'e, eşi Latife Hanım'la birlikte kaldıkları Sacitzade Mahmut Bey'in evinde namaz kılması için bir seccade ve bir tesbih hediye edilmiş. Bu seccade, halen Balıkesir Kuvayı Milliye Müzesi'nde sergileniyor.