BİRİNCİ BASAMAK SAĞLIK HİZMETLERİNDE HASTA MEMNUNİYETİ ANKETİ -ARAŞTIRMAYA GÖRE

Sağlık Bakanlığı'nın araştırmasında, birinci basamak sağlık hizmetlerinden memnuniyet oranı, aile hekimliği olan illerde yüzde 82, uygulamaya geçilmeyenlerde yüzde 80, ülke genelinde ise yüzde 81 olarak belirlendi.
Sağlık Bakanlığının açıklamasına göre, Hıfzıssıhha Mektebi Müdürlüğü tarafından Aile Hekimliği Uygulaması ile birinci basamak sağlık hizmetlerinden yararlanan vatandaşların memnuniyet ve memnuniyetsizliklerini belirlemek amacıyla, 'Birinci Basamak Sağlık Hizmetlerinde Hasta Memnuniyeti' konulu araştırma yapıldı.
81 ilde eş zamanlı olarak yürütülen, toplam 34 bin 472 kişi ile görüşülen çalışmada, 2005 yılında pilot uygulama şeklinde hayata geçirilen aile hekimliği uygulamasının, vatandaş memnuniyeti üzerindeki etkilerinin de ölçülmesinin hedeflendiği araştırmada, sistemin 6 aydan daha uzun süreyle uygulandığı iller, 'Aile hekimliğinin olduğu iller' kapsamında değerlendirildi.
Araştırma sonuçlarına göre, birinci basamak sağlık hizmetlerinden memnuniyet düzeyi, aile hekimliği olan illerde yüzde 82.8, uygulamanın olmadığı illerde yüzde 80.1 ve tüm ülke genelinde yüzde 81.2 olarak belirlendi.
Soru bazında yapılan analiz sonuçlarına göre, eğitim düzeyi arttıkça memnuniyet düzeylerinde azalma, memnuniyetsizliklerde ise artma olduğu görüldü.
Araştırma sonucunda, memnuniyet düzeylerinin en yüksek olduğu konular, aile hekimliğinin hem uygulandığı hem de uygulanmadığı illerde; kayıt ve bilgilerin gizli tutulması (yüzde 85.8) ve hekimlerin hastaların şikayetlerini çabuk geçirmesi (yüzde 77.1) olarak saptandı.
Araştırmanın sonuç bölümünde, 'Bu denli yüksek oranlara erişilmesine rağmen Avrupa ülkeleri ile kıyaslandığında Türkiye'nin; kayıt ve bilgilerin gizliliğinde 17., hastanın şikayetlerini çabuk geçirmesi konusunda da 12. sırada yer alması bir eksiklik olarak değerlendirilmektedir' ifadesine yer verildi.
Memnuniyet düzeylerinin en düşük olduğu konular ise hekime telefonla ulaşabilme (yüzde 61.9) ve bekleme odasında harcanan zaman (yüzde 74.3) olarak belirlendi.
Araştırmayla ilgili değerlendirmede, bu konulardaki memnuniyet düzeyinin artırılmasına yönelik tedbirlerin ihmal edilmemesi gerektiği ifade edildi.
Çalışmada ayrıca, analiz sonuçlarının aile hekimliği uygulamasına bağlı olmadığı, aile hekimliği olan ve olmayan illerde aynı sorunların bulunduğu da belirlendi.
Hem aile hekimliği hem de sağlık ocağı sistemindeki illerde tespit edilen bu sorunların; hekime telefonla ulaşabilme, polikliniğe telefonla ulaşabilme, uygun zamanda randevu alabilme ve bekleme odasında harcanan zaman olduğu görüldü. Bu sorunların, tüm sorunlar içindeki payı, Türkiye geneli için yüzde 35.87 olarak tespit edildi.
Çalışmada, şu değerlendirmelerde bulunuldu:
'Sağlık sistemindeki sorunların ortadan kaldırılması amacıyla getirilen aile hekimliği uygulamasına rağmen aynı sorunların devam etmesi, aile hekimliğinin bir başarısızlığı gibi görülebilir. Uygulamanın yeni olması ve uygulama ile hedeflenen yararların ileri yıllarda daha net görülebileceği bir tarafa, vatandaşlar tarafından sorun olarak görülen konuların kısa zamanda ve tamamen ortadan kaldırılmasının mümkün olmadığı gözönünde bulundurulmalıdır. Bununla birlikte, uygulanmasının üzerinden geçen kısa süre içinde aile hekimliğinin olmadığı illere göre, uygulamanın olduğu illerde tüm konularda 4.8 ile 14.1 arasında değişkenlik gösteren önemli farklılıkların olduğu da dikkate alınmalıdır. Uygulanma süresinin kısalığına rağmen, vatandaşlar tarafından aile hekimliğinin belirgin derecede yüksek memnuniyetlere layık görülmesi, hem uygulamanın doğruluğunu hem de vatandaşların sağlık hizmetlerini daha etkin biçimde kullandığını göstermesi bakımından memnuniyet verici bir durum olarak yorumlanmaktadır.'
Anket sonuçlarına ilişkin değerlendirmede ayrıca, hasta memnuniyetsizliğinin diğer sorunlara göre daha yüksek düzeyde olduğu hekime ve polikliniğe erişememe gibi sorunların en önemli nedenleri arasında, hekimlerin mevcut iş yüklerinin yoğunluğunun gösterilebileceği belirtilerek, 'Önceden beri devam eden hekim sıkıntısını ortadan kaldırmak amacıyla yapılan müdahalelerin sonuçlarının kısa vadede görülemeyeceği gözönünde bulundurulduğunda hekime erişmede bugün yaşanan sıkıntıların bir süre daha, ancak azalan bir eğilim göstererek devam etmesi beklenmektedir. Bu durumda mevcut sağlık hizmetlerinin kalitesini artıracak başka tedbirlerin alınması ile vatandaş memnuniyetinin artırılabileceği düşünülmektedir' ifadesine yer verildi.