2012'de ikinci kez başkanlık için aday olmayı planlayan Obama, çetrefil sorunlarla boğuşan ülkede 'çözüm üretebilen güçlü lider' imajını vermeden başarıya ulaşamayacağının farkındaydı. Bunun için de 'sosyalist' solcu imajını silip, fiilen merkeze kayması ya da en azından o görüntüyü vermesi şarttı. O da son iki aydır icraatları ve tayin tercihleri ile bunu yaptı.
ABD Başkanı Barack Obama'nın son iki aydır yaptığı icraatlar ve tayin tercihleri, dört yıllık başkanlık süresinin ikinci yarısı için farklı bir yol haritası belirlediğini gösteriyor. Yeni yol haritasının miladı, kasımdaki ara seçimlerdi. Halkın çoğunluğunun ülkenin gidişiatından memnun olmaması, Obama'nın partisi Demokratların Temsilciler Meclisi'nde yönetimi kaybetmesine ve Cumhuriyetçilerin Senato'da arayı oldukça kapatmasına yol açmıştı. 2012 Kasım'ında ikinci kez seçilmek üzere tekrar halktan oy isteyecek olan Obama, çetrefil sorunlarla boğuşan ülkede 'çözüm üretebilen güçlü lider' imajını vermeden başarıya ulaşamayacağının farkındaydı. Bunun için de muhalefetçe körüklenen 'sosyalist' solcu imajını silip, fiilen merkeze kayması ya da o en azından o görüntüyü vermesi şarttı. O da tam bunu yaptı.
Ülke siyasetindeki aşırı kamplaşma, çözüm için gereken karşılıklı tavizlerin verilmesini zorlaştırıyor. Ama Obama, pazarlık, uzlaşı ve satranç kabiliyetlerini konuşturarak, Demokrat kontrolündeki Kongre kapanmadan art arda önemli kanunlar çıkarttırmayı başardı. Ve büyük puan kazandı.
Cumhuriyetçilerle ilk uzlaşı, vergi kanununda hayata geçti. Obama, seçilirken Bush döneminde zenginlere yapılan vergi indiriminin süresini uzatmayacağını vaat etmişti. Vaadini askıya alma karşılığında, geniş kesimleri rahatlatan ve işsizlik sigortası avantajları sağlayan 858 milyar dolarlık vergi indirimini Cumhuriyetçilerin engeliyle karşılaşmadan Kongre'den geçirdi. Böylece ekonomiyi canlandırma paketlerine de devam etmiş oldu. Bu pragmatik hamle, sadece solun uç kesimlerini üzerken, Demokrat, Cumhuriyetçi ve bağımsız seçmenlerin büyük kısmını memnun etti. ABD Başkanı, solcu kitlelerin gönlünü de, homoseksüellerin orduda açıktan hizmet etmesini engelleyen kanunu iptal ettirerek biraz alacaktı. Rusya'yla imzaladığı Nükleer Silahların İndirimi Anlaşması'nı (START) Senato'daki Cumhuriyetçilerin birçoğunu ikna ederek üçte iki çoğunlukla geçirmesi de kaydadeğer bir başarıydı. Obama'nın uzlaşmacı ve akılcı stratejisinin de tesiriyle, 111. dönem Kongre, iki yıllık görev süresini ABD tarihinin en verimli yasama sezonlardan birini yaşamış olarak tamamladı.
Obama, yeni dönemde daha 'ortacı' (centrist) bir çizgi izleyeceği yönündeki en güçlü işaretlerden birini ise geçen hafta verdi. Rahm Emanuel'den boşalan son derece etkili Beyaz Saray Genel Sekreterliği pozisyonuna, ortacı çizgisiyle ve Kongre'yi ikna kabiliyetiyle bilinen eski Ticaret Bakanı William Daley'i tayin etti. Daley'nin Wall Street'le yakın bağlarının ise, Obama'nın büyük sermaye grupları ile arasındaki soğukluğu gidermeye yardımcı olacağı değerlendirmeleri yapılıyor. Yakın danışmanı Daniel Axelrod'dan sonra Basın Sözcüsü Robert Gibbs'i de 2012 kampanyası hazırlıklarına nezaret etmeleri maksadıyla Beyaz Saray'dan azat eden Obama'nın seçim çalışmalarına şimdiden başladığı söylenebilir.
Cumartesi günü Arizona'nın Tucson şehrinde ABD Temsilciler Meclisi üyesi Bayan Gabrielle Gifford ve etrafındaki vatandaşlara anarşist ruhlu bir genç tarafından yapılan kanlı saldırı, altı kişinin ölümüne ve Kongre üyesinin ağır yaralanmasına sebebiyet verdi. Amerikalılar şapkalarını önlerine koyarak 'Nereye gidiyoruz?' sorusunu soruyor. Hem sağdan hem soldan 'artık birbirimizi hedef gösteren davranışlarda bulunmaktan kaçınalım' çağrıları yükseliyor. Elim hadise, Obama'nın uzlaşmacı ve ortacı yeni güzergâhını kolaylaştırıcılık potansiyeli de taşıyor. Kongre 5 Ocak'ta açılır açılmaz Obama'nın tarihî sağlık reformunu iptal edecek bir tasarıyı Temsilciler Meclisi'nden geçirme yönünde irade beyan eden Cumhuriyetçiler zor durumda. Saldırı kurbanı Gifford'un sağlık reformuna desteğinden dolayı milliyetçi-muhazakâr Çay Partisi hareketi ve muhtemel başkan adayı Sarah Palin tarafından hedef gösterilmiş olması, Cumhuriyetçilerin harekete geçmesini siyaseten müşkülleştirecektir. Nitekim Nancy Pelosi'nden Meclis Başkanlığı görevini devralan Cumhuriyetçi John Boehner, ülkede oluşan matem havası sonucu, meclis görüşmelerine bir hafta ara verildiğini açıkladı.
Siyasi yelpazenin farklı taraflarından bir kısım siyasetçiler, basın mensupları ve kanaat önderleri, ekonomik durgunluğun da önemli ölçüde körüklediği ideolojik gerilim ortamında, halkı hoşgörüsüzlüğe, ayrımcılığa, nefrete, hatta yer yer şiddete teşvik eden sorumsuz davranışlarda bulunuyor. Arizona katliamını soruşturan Tuscon şehri şerifi Clarence Dupnik de, cumartesi günü ulusal televizyonlardaki canlı basın toplantısında bu gerçeğe parmak bastı. Ve bazı radyo ve televizyon programcılarını kastederek 'Yaptığınız ifade hürriyeti olabilir, ancak bazı (olumsuz) sonuçları beraberinde getirmediği de söylenemez.' şeklinde konuştu. Dupnik, 'Kamu görevi yapanlara tehditler artmaya devam ederse, pek yakında kendilerini kamu hizmetine adamak isteyen makul, dürüst insanlar bulabilmekte zorlanacağız.' diye de ekledi.
Kamu hizmetinin en tepe makamında yer alan Başkan Obama'nın önümüzdeki iki yıl ülke atmosferindeki elektriği düşürme stratejisi benimseyeceği yönündeki güçlü işaretler sevindirici. Eğer bu makul çizgiden sapmazsa, Amerika'yı 2016'ya kadar yönetme şansı da artacaktır. Umarım 2012'de Cumhuriyetçiler Obama'nın karşısına onunla makuliyette yarışacak bir lider çıkarabilir. Ve böylelikle her halükârda makul ürün verecek bir başkanlık seçiminden de hem ABD hem dünya kazançlı çıkar.
ZAMAN
