Siyah kovboy şapkasıyla oy kullanma merkezine gelen Güney Sudan lideri Salva Kiir, kuyrukta bekleyen yüzlerce kişiye hitabında, "İşte, Güney Sunda halkının beklediği tarihi an bu." dedi. Kiir, 2005'te barış anlaşması imzalamasından sonra bir uçak kazasında hayatını kaybeden Güney Sudanlı isyancı lider John Garang'ı da anarak, "Onun boş yere ölmediğine eminim." şeklinde konuştu. Amerikalı Senatör John Kerry de Garang'ın mezarının bulunduğu alana kurulan Salva Kiir'in de oy verdiği sandık başında oy verme işlemini gözlemledi.
Bir haftalık oy verme süresi boyunca Güney Sudanlılar, bağımsızlığı simgeleyen 'tek el' ya da birliği simgeleyen 'iki el'den birine mühür vuracak. Kayıtlı seçmenlerin en az yüzde 60'ının oy vermesi durumunda referandum geçerli sayılacak. Bağımsızlık kararı çıkması durumunda Sudan, 9 Temmuz'dan itibaren topraklarının üçte birini, nüfusunun dörtte birini, petrol kaynaklarını ise büyük kısmını kaybetmiş olacak. Beyaz Nil üzerindeki haklar ise iki komşu ülke arasında sıkı pazarlık konusu olacak. Petrol zengini Abyei bölgesinin hangi ülkede kalacağı konusu ise muhtemel bir çatışmanın en büyük müsebbibi olabilir.
Güney Sudan içindeki çatışmalar ise yeni devleti tehdit eden bir başka tehlike. Dün hükümet güçleriyle isyancı gruplar arasındaki çatışmalarda en az 6 kişi öldü. Abyei bölgesinden de çatışma haberleri geliyor.
Öte yandan 117 bin Güney Sudanlı seçmenin kayıt yaptırdığı başkent Hartum'da çok az kişinin oylarını kullandığı belirtildi. Yurtdışındaki Güney Sudanlı mülteciler de oylarını kullanmaya başladı. Referandum sonuçlarının Şubat ayına kadar açıklanması bekleniyor.