Türkiye'de işsizlik en büyük sorunların başında geliyor. Yıllarca okuyup ‘mezunlar havuzu'na düşen her dört gençten biri işsiz. Hatta süreç uzadıkça işsizlik kronik hale gelebiliyor. Görece şanslı olan kısımda yer alıp, iyi kötü bir iş bulan da bu kez ‘emeğinin karşılığını' alamamaktan şikâyet ediyor.
Radikal gazetesinden Nuriye Doğru ise hikayenin diğer yüzüyle ilgilendi. Kazancıyla imrendiren günümüzün gözde meslekleri. Mesleklerin kazançları çoğu zaman mevcut koşullara göre değişse de tıp, mühendislikler, uzman avukatlık gibi geleneksel meslekler gelişerek hâlâ popüleritesini koruyor. Ancak uzmanlaşmanın öneminin arttığı son dönemde şef aşçılık, barmenlik, bilişim ve bilişim suçları avukatlığı, nano teknoloji, uzay-uçak mühendisliği, bilgi-inovasyon yönetimi, patlayıcı mühendisliği, kaptan pilotluk, medya ilişkileri, pazarlama ve reklam, danışmanların ‘en çok kazandıran meslekler' listesinde gitgide parlıyor.
Özellikle bilişim teknolojileri alanında yüksek gelir getiren meslekler olduğunu belirten Randstad Türkiye Genel Müdürü Altuğ Yaka, pazarlama, satış, finans ve bilişim teknolojilerinin halen en çok kazandıran fonksiyonlar olduğunu söylüyor. Finans ve pazarlamada da pozisyon anlamında yukarı çıkıldıkça gelirin katlandığını anlatan Yaka, “Özellikle ilaç, yüksek kazançlı sektörlerin başında. Enerji sektörü de son dönemde yükselişe geçmiş durumda” diyor. Yenibiris.com Genel Koordinatörü Burçak Pak Yılmaz da sağlık-tıp, yapı-inşaat, mağazacılık, bilişim, satış-pazarlama, uluslararası finans ve sosyal medya alanlarının popüler olduğunu söylüyor.
Tüm bu çok kazandıran son dönemin popüler meslekleri bir yana, aslında çağımızın en çok kazandıran girişimlerinin internette vuku bulduğunu söylemek yanlış olmaz. Yurtdışındaki örneklere bakacak olursak sahibine genç yaşta milyarlarca dolarlık bir servet kazandıran ‘Facebook'tan sonra Türkiye'de de son dönemde gençlerde benzer girişim ataklarını görüyoruz. Ekşisözlük, fizy, yemeksepeti, buldumbuldum.com gibi başarılı internet girişimleri şirket değerlerini kısa sürede milyon lira seviyelerine ulaştırırken, asıl meslekleri farklı da olsa sahiplerini ufak çapta servet sahibi yaptı.
Kariyer.net Genel Müdürü Yusuf Azoz, yeni trendlerin iş yapış şekillerini temelden değiştiren teknolojilere işaret ettiğini söylüyor. Yeni trendlerin yaratacağı mesleklerin önemli miktarda profesyonele ihtiyaç duyacağının altını çizen Azoz, “Şimdiden gerekli eğitimi, donanımı planlayıp harekete geçilmeli” diyor.
Önümüzdeki 10 yılın en çok aranacak dolayısıyla en çok kazandıracak meslekleri:
Yeşil yaka: Özellikle enerji sektöründe çevre dostu uygulamaların gündeme gelmesiyle ‘yeşil yaka' olarak adlandırılan çalışanlara büyük ihtiyaç doğdu. Mühendislerden hukukçulara geniş bir çerçevede yer alan yeşil yakalar, önümüzdeki dönemin koşulları bakımından en avantajlı grup içinde olacak.
Biyoteknoloji: Geleceğin en önemli çalışma alanlarından biri olacak. Biyoteknoloji, temel bilim buluşlarını kısa sürede yararlı ticari ürünlere dönüştürebilmesiyle diğer teknolojilerden ayrılıyor.
Nanoteknoloji: Kendini temizleyen kumaşlar ve duvar boyalarıyla gündelik hayatımıza giren nanoteknoloji, hızla gelişecek. Sağlık, tekstil, elektronik, otomotiv, gıda gibi çok farklı alanlarda kullanılacak.
Dijital reklam: İnternetin bir reklam mecrası olarak diğer mecraları giderek geride bırakmasıyla Türkiye'de 5 yılda 10 bin kalifiye elemana ihtiyaç duyacağı belirtilen sektör; web uygulama uzmanı, yazılım ve multimedya uzmanı, dijital medya planlama uzmanı gibi profillere iş imkânı sağlayacak.
Mühendislikler: Robotik ile kritik ameliyatları robotların insanlara göre hatasız ve daha başarılı gerçekleştireceği günler çok yakın. Makine, bilgisayar ve elektronik mühendislerinin birlikte çalıştığı bu alan yeni teknolojiler yaratacak.
NANOTEKNOLOJİYE DİKKAT
TÜSİAD-Sabancı Üniversitesi Rekabet Forumu Proje Koordinatörü Dr. Umut Ekmekçi de geleceğin meslekleri arasında ‘nanoteknoloji', ‘bilgi yönetimi' ve ‘inovasyon yönetimine' dikkat çekiyor. Ancak bu alanların üniversitelerde bölüm ve ders olarak henüz yaygın olmadığını belirten Ekmekçi, nanoteknoloji eğitiminin ve araştırmalarının Bilkent Üniversitesi, ODTÜ, Sabancı, Hacettepe, Gazi ve Anadolu üniversitelerinde sürdürüldüğünü ve gençlerin bu alana yönlendirildiklerini söylüyor.
Gelecekte bu mesleklerin çok parlayacağını ve yetişmiş eleman sıkıntısından dolayı da bu mesleği seçenlere yüksek kazanç getireceğini anlatan Ekmekçi, “Üniversitelerde bu bölümlerin açılmasını bekliyoruz. Sanayi nanoteknolojiyle yeni tanışıyor ve büyüme potansiyeli çok yüksek” diyor.
ÇOK KAZANANLAR ANLATIYOR
Aşçıbaşı: 32 yaşındaki Bilkent Üniversitesi Turizm ve Otelcilik mezunu Cem Erol, Florida'da 4 yıl boyunca lüks otel ve restoranların mutfağını tecrübe ettikten sonra 2004'te Türkiye'ye dönerek Sous Chef olarak Osmanlı ve Türk mutfağı üzerinde uzmanlaştı. Ardından Executive Chef olarak kariyerine devam eden Erol, 2010 Ocak'ta yönetici eğitmen şef olarak Mutfak Sanatları Akademisi'ne katıldı. Erol'a göre, iyi bir aşçı iyi bir restoranda 4-7 bin TL maaşla çalışırken çok lüks restoranlarda bu ücret 15 bin TL'ye kadar çıkıyor. 5 yıldızlı otellerde ise 7-15 bin TL'yi buluyor.
Kaptan pilot: Tarifesiz uçuş yapan özel bir hava yolu şirketinin deneyimli kaptan pilotu, havacılık sektörünün gelişmesiyle pilot ihtiyacının da arttığını söylüyor. Ortalama 50 bin euroya mal olan pilotluk okulları mesleğin cazibesini arttırıyor. Gençlerin de bu mesleğe ilgisinin hızla arttığını anlatan kaptan pilot, şunları söylüyor: “Yeni başlayan bir pilot için maaşlar 2 bin eurodan başlıyor. Kaptan pilotlar da ortalama 6-7 bin euro civarında maaş alıyor. Host-hosteslerde de maaş ortalaması 1200 euro.”
Medya müzikleri-Aranjör: Medya müziği yapan Bülent Cenkçi, son dönemde bu alana olan ilginin arttığını söylüyor. Cenkçi, “İstanbul'da büyük ajanslarla çalışıyorsanız yıllık 200-250 bin dolar arasında geliri var. Bir reklam jingle'ı ortalama 5 bin TL'ye mal oluyor. Dizi müziklerinde de bölüm başına ortalama 2 bin 500 TL'yi buluyor. Sesi tasarlayan aranjörlerin aylık geliri de ortalama 2-10 bin TL” diyor.
Bilişim suçları avukatı: Bilişim ve Bilişim Hukuku Merkezi'nde çalışan avukat Burcu Erdoğan, bu alanda uzman avukatlara talebin arttığını belirtiyor. Erdoğan, “Son dönemde de şirketlerin bilgi işlemlerinden ticari sırların çalınması şikayetleriyle çok karşılaşıyoruz. Ayrıca istemediği sitelere ismi etiketlenerek kişilerle de çok karşılaşıyoruz” diyor. İstanbul Barosu'nda bir avukatın danışmanlık saati 600 TL olarak yer alsa da aylık kazancın 2-6 bin TL arasında olduğu belirtiliyor. Bazı davalarda ücret 4 bin 500 TL iken, 20 bin TL'ye kadar yükselenler de oluyor.
Medya ilişkileri danışmanı: İktisat eğitiminden sonra Kıbrıs'ta reklam ve halkla ilişkiler okuyan Mehmet Ustaoğlu, mezun olmadan halkla ilişkiler ajanslarında çalışmaya başlamış. Ajanslarda ortalama aylık kazançların 2-5 bin TL arasında olduğunu belirten Ustaoğlu, “Maaşlar hizmet verdiğimiz müşteri şirketlerin büyüklüğüne göre de değişiyor. Markaların özel röportajlarını, markanın basınla iletişimini sağlıyoruz. Kazancı iyi diye küçük bir ofiste ya da evinde bile artık bu işi yapan var. Bu yüzden son dönemde gözde bir meslek” diyor.
Uçak-Uzay mühendisi: Uçak-Uzay Bilimleri Fakültesi Uzay Mühendisliği mezunu 24 yaşındaki Nurla Bayrak, yüksek lisans eğitimi için Rusya'ya gidecekken vazgeçip İstanbul'da tarifesiz uçuş yapan özel bir hava yolu şirketinde veri analiz mühendisi olarak işe başlamış. Sektörde eleman ihtiyacı fazla olduğu için iş bulma sürecinde çok zorlanmayan Bayrak, başlangıçta ortalama 1.500 euro olan maaşların yükseldikçe 10 bin euro seviyelerine kadar çıktığını belirtiyor. Bayrak, uçak-uzay mühendislerinin sivil havacılık dışında, askeri havacılık ve teknoloji üreten şirketlerde de çalıştıklarının altını çizerek, mesleğin popüleritesinin gitgide arttığını vurguluyor.
ntvmsnbc
