Geçen yılın ortasında çıkartılan kanun gereği, karayollarındaki eski model araçlar, vergi borcu silinip üstüne para vererek hurda müdürlüklerinde toplanıyor. Ortalama 5 bin 500 lira eden hurda araçların teslimatlarında ilginç görüntüler yaşanıyor. Kırıkkale, İzmit ve İzmir'e yapılan 1985 model altı kamyon, otobüs, tanker tesliminde sürücüler duygusal anlar yaşıyor. Yıllarca ekmek parası kazandıkları arabaları kesim ve preslenmeye gönderirken el sallayanlar bile var. Kilo usulü satılan kamyonların ağırlığını arttırmak için yeni depo ekleme, taş ve lastik koyma hileleri ise görevlilerin gözünden kaçmıyor. Yeşilçam filmlerinde görmeye alışık olduğumuz otobüsler de hurda alanında kesilmeyi bekleyen araçların arasında sırasını bekliyor.
Kırıkkale Hurda Müdürlüğü'ne giren Cihan, eski model araçların teslimatından, kesilmesine, preslenip kamyonlara yüklenmesine kadar bütün aşamalarını görüntüledi. Müdürlüğe giren araçlar önce evrak kontrolünden geçiriliyor. Daha sonra aracın ağırlığı için kantara alınıyor. Buradaki kilosuna göre ücret ödendikten sonra kesim alanına götürülüp motor ve şanzumanı arabalardan ayrılıyor. Arkasından kesilen kamyon, otobüs ve tanker parçaları preslenmek üzere 600 tonluk pres makinesine giriyor. Burada preslenen parçalar demir çelik fabrikalarında inşaat demiri, köşebent olmak üzere kamyonlara yükleniyor. Sahipleri ise kilo başına 80 kuruş 1 lira 10 kuruş arasında para alıp memleketlerine dönüyor.
YEŞİLÇAM FİLMLERİNDEKİ OTOBÜSLER
Hurda olmayı bekleyen eski model araçlar içerisinde Kemal Sunal, İlyas Salman ve Şener Şen'in oynadığı filmlerde kullanılanlar bile var. Sakar Şakir gibi Yeşilçam klasiklerinde yerini almış, bir zamanların efsanesi 302 model otobüsler de son rolünü oynamaya hazırlanıyor. 72 model, 8 tonluk servis otobüsünü hurdaya teslim eden şoför Kerim Kara, aracın preslenmeye gidişini hüzünlü bir film sahnesi gibi izliyordu. Belki de Kara'nın gözlerinin önünden Sakar Şakir ile Gardırop Fuat'ın otobüste geçen sahneleri akıp gidiyordu.
Hasan Demirkol da yıllarca su taşıdığı ekmek teknesi 74 model tankerin arkasından el sallarken bir hayli hüzünleniyordu. Demirkol, eski bir dostuna veda eder gibi, "Güle güle gitsin. Bana emek de verdi. Bana katkıda bulundu. Teslim ettik. Giderken de kazandırdı. Devlet elimizde kalan borçları siliyor. Elimize da para veriyor." diye konuştu.
"BORÇLUYDUK ALACAKLI ÇIKTIK"
Arabaları teslim edenler arasında bir hayli mutlu olanlar da var. Osmaniye'den 25 yaşındaki kamyonunu teslim eden Hasan Çarpanalı da bu isimlerden birisi. Irak'a nakliye işi yapan Çarpanlı, yaş sınırlaması geldiği için artık bu araçla sınırdan geçişine izin verilmediği için Kırıkkale'ye gelmiş. Çarpanlı'nın mutluluğunun altında iki sebep yatıyor. Birincisi artık iyice yaşlanan aracının bakımının gün geçtikçe zorlaşması. "Hurda araç alımı çok iyi oldu. Devlet bunu ıskartaya çıkarmasaydı ben onla daha iş yapacaktım. Freni tutmazdı bilmem ne olurdu. Çok güzel oldu." dedi.
İkinci sebep de vergi borcu. Maliye'ye 11 bin lira vergi borcu bulunduğunu belirten Çarpanalı, aracın hurdası karşılığı Makine Kimya'dan 6 bin 500 lira alacağını belirterek, "Devlete borçluyken alacaklı çıktım. 11 bin lira Maliye'ye borcum siliniyor. Kantara çıkarıyor. Kilosunu 1 milyon 100'den hesabıma ödüyor. 17 bin 500'e gelmiş oluyor. Biz bunu ne ödeyebilirdik ne o arabayla iş yapabilirdik. Çok güzel bir nimet." diyerek mutluluğunu ifade etti.
"AĞIR GELSİN DİYE TAŞ KOYANLAR VAR"
Makine Kimya Endüstrisi Kırıkkale Hurda Müdürü Rıza Ataseven, eski model araç tesliminin detaylarını yerinde anlattı. 1979 modelden 1985 modele kadar olan araçları aldıklarını, modeli tutmayan araçların da vatandaş tarafından bırakıldığını söyleyen Atasven, yeni yılda yoğun bir ÖTV araç teslimatı yapıldığı bilgisini verdi.
Kırıkkale'de günde 35 otobüs, kamyon ve tanker teslim alınıyor. Hurdaya ayrılmış araçların ağırlığına göre sahiplerine para ödeniyor. Bazı kimseler bu durumdan faydalanmak istiyor ama araç kantara girerken fazla ağırlıkları alındığı için pek başarılı olamıyorlar. Tesis müdürü Rıza Ataseven, "Bazen, ağırlığı fazla gelsin diye hileye başvurduğunu görüyoruz. Taş koyanlar, hurda lastik koyanlar var. Ama kapı kontrol onları indirtiyor. Böyle araçları kabul etmiyoruz. Teslim almıyoruz." dedi.
Hurda araç teslimi yapacaklara uyarılarda bulunan Ataseven, arabaların bağlı bulundukları Trafik Müdürlüğü'nde tescil edilmesi gerektiğine vurgu yaparken şu bilgileri verdi:
"Ruhsatın üzerine hurdaya ayrılmıştır kaşesi vurmaları gerekiyor. Hurdaya ayırmadan geliyorlar. Ek 3 belgesini trafik tescilden getirmesi gerekiyor. IBAN numarası alması gerekiyor hurda araç getireceklerin. Banka hesap numarası yeterli olmuyor. Tekrar gidiyorlar bankadan IBAN numarası almaya gidiyor. Bankamatik kartı kesinlikle olmuyor.Belgelerin aslı gerekiyor. Fotopiyle vekalet verenler oluyor bunları kabul etmiyoruz. Buraya geliyorlar mağdur oluyorlar."
Bütün işlemler bittikten sonra hurdaya ayrılan araçların kesilmeye başlandığını aktaran Ataseven, araçların bundan sonraki akıbetini de şöyle anlattı: "Benzinli motoru, mazotlu benzini ayırarak ihaleye çıkar satışını yaparız. Kaporta türü malzemeyi 600 tonluk preste pres yaparız. Demirçelik fabrikalarına eritmelik malzeme olarak gider."
