Suriye'de yolcu taşımacılığı yapan Ömer İldiz'in sınırdaki görevlilerle tartıştıktan sonra kalp krizi geçirip hayatını kaybetmesi de bardağı taşıran son damla oldu.
Taksi şoförü Mehmet İldiz, amcası Ömer İldiz'in Suriyeli görevlilerin yazdıkları cezadan dolayı kalp krizi geçirip öldüğünü iddia etti.
Kendisi gibi Türkiye – Suriye arasında yolcu taşımacılığı yapan amcası Ömer İldiz'in son Halep seferinde benzin kontrolü bahanesi ile durdurulduğunu ve ardından kalp krizi geçirdiğini söyleyen Mehmet İldiz yaşananları şöyle aktardı: "Halep'e yolcu götürmüştü. Dönüşünde Suriyeli yetkililer 20 litre benzin zorunluluğu olduğunu hatırlatarak kontrol yapmışlar. Ellerinde bir şişle yaptıkları kontrollerde iki litre fazla benzin olduğunu iddia edip 500 dolar ceza yazmışlar. Oysa araç muayeneye çekildiğinde benzinin 20 litrenin altında olduğu ortaya çıkmış ama yine de ceza yazmışlar. Ömer amcam daha öncede aynı şekilde ceza yemişti. Onu ödeyemeden bir ceza yemesi iyice sıkıntı vermiş ki sınırdan çıkmadan kalp krizi geçirmiş. Hemen Reyhanlı Devlet Hastanesi'ne kaldırıldı ama kurtarılamadı. İki litre fazla benzin için giden son can olsun istiyoruz."
HATAYLI ŞOFÖRLERİ HAKSIZ REKABET DERDİ SARDI
Hatay genelinde A2 yetki belgesiyle Suriye'nin Halep, Lazkiye ve Şam gibi şehirlerine yolcu taşımacılığı yapan yaklaşık 300 araç Ulaştırma Bakanlığından 5 yılda bir alınan A2 belgesiyle 40 ayrı firmaya bağlı bulunuyor.
Firmalar her A2 belgesine 10 araç kaydedebiliyor ve bunun karşılığında 40 bin dolar ödeme yapıyor. Buna karşılık Hatay'da her hangi bir firmaya kayıt olma zorunluluğu bulunmayan 400 Suriyeli taksi şoförü taşımacılık yapıyor.
Hatay'ın merkez ilçesi Antakya'da Türkiye-Suriye arasında Yayladağı ve Cilvegözü Sınır Kapısını kullanarak yolcu taşımacılığı yapan taksi şoförlerinin en büyük sıkıntısı Suriyeli meslektaşlarının yaşattığı haksız rekabet.
TÜRK ŞOFÖRLER SIRA BEKLİYOR SURİYELİ İSTEDİĞİ YERDEN YOLCU ALIYOR
Halen geçerli olan kanunlara göre Türk taksi şoförleri manifesto (yolcu listesi) almadan sınırlardan giriş çıkış yapamıyor. Yolcu indirme ve yolcu bekleme yerleri de yine kanunlar tarafından belirlenmiş. Ancak Suriyeli taksi şoförleri için bu kanun geçerli değil. Suriye'den aldığı yolcuyu Türk sınırından geçirip Hatay'a getiren Suriyeli taksi şoförleri aynı gün içerisinde istediği her hangi bir güzergâhtan yolcuyu alıp tekrar çıkış yapabiliyor. Türk şoförler ise Türkiye'de sıraya girip müşteri bekliyor. Müşterisini alan araç manifestosunu da alıp sınırı geçiyor. Suriye'de kendisi için belirlenen alana kadar gidip yine Suriyeli yetkililerin belirlediği alanda beklemeye alınıyor.
Türk şoförlerinin en büyük problemlerinden biride Suriye'nin uyguladığı mesai uygulaması. Suriye mesai uygulamasında sabah 08.00 ile akşam 17.00 saatleri sonrasına ve hafta sonlarında yolcu girişi yapan şoförlerden 16 dolar alıyor.
Bu uygulamayı Türkiye yaklaşık 1,5 yıl önce kaldırmış ancak Suriye ısrarcı tavrını koruyor. Türk şoförler mesai uygulamasına tabi tutulurken Suriye'den istediği yerden istediği fiyata yolcu alan Suriyeli şoförler ise mesai uygulamasına takılmadan sınırlardan giriş-çıkış yapabiliyorlar.
SURİYELİ ŞOFÖRLERE VERİLEN HAK TÜRKLERE TANINMIYOR
Hatay'dan Suriye'ye yolcu taşımacılığı yapan Ercan Azizoğlu (36) Türkiye-Suriye hattında çalışan taksi şoförlerinin ödemekle yükümlü oldukları faturaların altında ezildiğini söyledi.
Suriyeli taksi şoförlerine tanınan haklar ve bu şoförlerin sorumsuzca davranışlarından ötürü gün ve gün kan kaybettiklerini kaydeden Azizoğlu, "Şöyle baktığımızda Suriyeli meslektaşlarımız üç çeşit sigortanın ikisinden muaflar. Yılda on defa triptik almıyorlar. Bir sosyal sigorta ödeme zorunlulukları da yok. Ülkemizden aldıkları yolcular için bir fatura kestirme zorunlulukları bulunmuyor. Mesai saatleri dışında Suriye gümrüklerine her giriş için araç başına bizim gibi 16 dolar ödeme zorunlulukları yok. Şehrimizde diledikleri yerlerde konaklayıp diledikleri fiyatlara yolcu taşıyabiliyorlar. Ulaştırma Bakanlığı'na ve şehrimiz mülki idare amirlerine defalarca müracaat ettik. Suriyeli taksiciler karşısındaki ezikliğimizi ve yok olup iflas etmekte olduğumuzu anlatmamıza rağmen hiç kimseden destek görmedik. Gördüğümüz tek şey Suriyeli meslektaşlarımızın garip bir koruma altında alındıklarıdır." dedi.
Sınırdaki yolcu taşımacılığı hakkında da bilgi veren Azizoğlu, "Bağlı bulunduğumuz A2 yetki belgeli firma, Suriye'ye yolcu taşımacılığı yapmak için Suriyeli bir firmayla taşıma sözleşmesi yapmak zorunda. Çünkü Suriye'den izinlerimizi bu firma alıyor. Bizim ülkemizde ise Suriyeli araçlar, Ulaştırma Bakanlığı'ndan araç başına izin alıyor. Herhangi bir Türk firmasıyla karşılıklı taşıma sözleşmesi veya acentelik anlaşması yapma zorunluluğu bulunmuyor." diye konuştu.
VERGİ KAÇAĞINA GÖZ YUMULUYOR
Azizoğlu, "Bu sayede Suriyeli araçlar başıboş bırakılmış oluyor. Suriyeli taksiciler ülkemizden yolcu alarak bir gelir elde etmekte ve bu gelir belgelenemeyip vergi kaçağı gerçekleşmektedir. Hatay'a her gün Suriye'den 250 taksi giriş çıkış yapmaktadır. Ancak Ulaştırma Bakanlığı, bu araçlara fatura kesme zorunluluğu vermediği için yıllık 3 milyon 600 bin lirası vergi kaçağına göz yummaktadır." iddiasında bulundu.
Bazen haftada bir sefer dahi yapamadıklarını söyleyen taksi şoförlerinden Yılmaz Toplu, Suriyeli meslektaşlarının bir düzen içerisinde hareket etmelerini sitedi. Kendilerinin 500 suri karşılığında götürdükleri yolcuyu Suriyeli taksilerin 200 suri'ye taşıdığını kaydeden Toplu, "Bir de bize 20 litre benzin sınırlaması getirdiler. İki litre fazla çıksa 500 dolar ceza kesiyorlar." dedi.
Suriyeli şoförlerin Türkiye'de kendi memleketlerinde geziyorlarmış gibi rahat olduklarını söyleyen Hasan Habiboğlu ise Suriye'de kendilerine bu fırsatın tanınmadığı çoğu zaman seslerini dahi çıkaramadan yolcusuz tekrar Türkiye'ye döndüklerini aktardı.
Suriyeli meslektaşlarının yaşattığı haksız rekabet nedeniyle evlerine ekmek dahi götüremediklerini belirten Ali Dinçer, "Suriye'de kalkıp bir yolcu almak istediğimizde elli kişi üzerimize çullanıyor. Biz orada zorbalıkla karşı karşıya bırakılıyoruz." diye konuştu.
Mesai uygulamasının kendilerine en büyük darbeyi vurduğunu söyleyen Yaşar Oflazoğlu, Suriyelilerin mesai uygulamasını sürekli değiştirdiğini hatta Halep'te Cuma günlerinin dahi mesai uygulamasına dahil edildiğini ifade etti.
