Kocaeli'nde Zübeyde Hanım Kültür Merkezi'nde konuşan tarihçi-yazar Ortaylı, Türkiye'nin yıllardır önündeki en büyük probleminin dil olduğunu söyledi. Türkiye'nin dil konusunda yaşadığı problemleri filoloji meselesini halledememiş olmasına bağlayan Ortaylı, ortak bir dilin toplum için çok önemli olduğunu söyledi. Ortaylı, "Dil olmazsa cemiyetin kafası dumura uğrar." diye konuştu.
Son günlerde Türkiye'de yaşanan dil tartışmalarının gereksiz olduğunu belirten Ortaylı, Kürtçeyi resmi dil olarak talep eden Kürtlerin büyük bir çıkmaz içerisinde olduğunu söyledi. 'Bir çoğunun Kürtçe konuşabileceğinden emin değilim' diyen Ortaylı, "Kanaatimce Türkiye'nin Kürtleri çok büyük bir çıkmaz içerisindeler. Eğer Meclis'te Kürtçe serbest bırakılsa milletvekillerinin Kürtçe bütçe tenkidi yapacağından emin değilim. O yeterlilikte gözükmüyorlar. Bir şeyi talep eden adamın ona sahip çıkması gerekir. Milliyetçilik kuru gürültüyle olmaz." şeklinde konuştu.
Avusturya-Macaristan Parlamentosu'nda çeşitli milletler olduğuna değinen Ortaylı, parlamentodaki milletvekillerinin de şu andaki kürt milletvekilleri gibi kendi dillerinde konuşmak siyaseti yapmak istediklerini ifade ederek, "Ancak her milletvekilinin mükemmel bir dil bilgisi vardı. İnsanlar Çekçe veya Macarca veya Slovence veya İtalyancayı Almanca kadar mükemmel bir dil olduğunu gösteriyorlardı." diye ifade etti.