Leyla Saz'ı anarken
Hem Osmanlı dönemi hem de Cumhuriyet dönemini yaşayan, Dilhayat Kalfa’dan sonra ikinci kadın bestekârımız Leyla Saz (d.1850-ö.06.12.1936), doğumunun 160. yılında anılıyor.
15 Yıl Önce Güncellendi
2010-12-21 23:55:25
Yaslı gittim şen geldim…
Leyla Saz İstanbul’da doğan bir Osmanlı kadınıdır. Babası Hekim İsmail Paşa devletin farklı kademelerinde (valilik, tıbbiye nazırlığı gibi) görev almış, Leyla Saz Hanım da babasının bu görevleri dolayısıyla çeşitli ortamlarda bulunmuştur.
Ayrıca Sultan Abdülmecit, Abdülaziz, II. Abdülhamit ve Sultan Mehmet Reşat gibi padişahlar dönemini yaşamış ve aynı zamanda Osmanlı’daki bu en hızlı değişim süreçlerini sentezleme fırsatını da bulmuştur.
Döneminin tanınmış hocalarından dersler almış ve Fransızca, Rumca, Arapça dillerini öğrenmiştir. Kendisi “Türk Müziği ustaları arasında karşılaşıp tanıdıklarım Haşim Bey, Faik bey, ünlü ve benim her zaman özlemle andığım hocam Medeni Aziz Efendi, Hacı Arif Bey, Santuri İsmet Ağa, Kanuni Ethem Efendi idi” der.
Böylesi geniş bir müzikal yelpazede bulunan ve bunu en iyi şekilde değerlendiren Leyla Hanım, nice güzel bestelere imza atmayı da ihmal etmemiştir.
Mani oluyor halimi takrire hicabım,
Üzme yetişir üzme firakınla harabım
Diye başlayan şarkısını ve yine onun bestelediği ‘’Yaslı gittim şen geldim’’adlı marşını hepimiz biliriz.
Divan edebiyatını da iyi bilen bestekârımız, 14 yaşından itibaren şiir yazmaya başlar. Leyla Saz 1869 da vali Giritli Sırrı Paşa ile evlenir. Hem babasının hem de eşinin işleri nedeniyle pek çok vilayeti dolaşır.
Bostancı’daki köşkünün yanması münasebetiyle pek çok belge, nota, şiir ve hatıralarını tuttuğu defterlerini kaybeder. Saray çevresini, haremi, gezip gördüğü yerleri anlattığı hatıralarının bir kısmını yetmiş yaşlarında iken yeniden kaleme alır, Vakit ve İleri gazetelerinde yayınlatır. Bu hatıralarının bir bölümü daha sonra Fransızca, Almanca ve Çekçe olarak da yayınlanır.
İki yüze yakın bestesi bulunan bestekârımızın güfteleri, başka bestekârlara da ilham kaynağı olmuştur. Şiirlerinin bir kısmı ‘’Solmuş Çiçekler’’ adlı bir kitapla 1928’de yayımlanır.
İstanbul Kızıltoprak’da 6 Aralık 1936 yılında vefat eden Leyla Saz’ın mezarı Edirnekapı şehitliğindedir.
Programa:
Yrd. Doç. Dr. Serhan Alkan İspirli, Gazeteci-Yazar Beşir Ayvazoğlu, İst.Devlet Türk Müziği Topluluğu Genel Sanat Yönetmeni Aylin Şengün Taşcı ve 4. kuşaktan akrabası Ayfer Neyzi konuşmacı olarak katılırken, İstanbul Solistleri de bestekârın eserlerinden bir kısmını icra edecekler.
Haber Ara