İzmir'de toplu taşımada cep hâlâ yasak

Abone sayısı toplam nüfusa yaklaşan Türkiye'de ilk yıllardaki alışkanlıklar devam ettirildiği için İzmir'deki toplu taşım araçlarında cep telefonuyla konuşmak hâlâ yasak. Belediye otobüslerinde yasak olan cep telefonu metro, tren ve vapurlarda ise problem olmuyor. İzmirliler, otobüslerdeki yasağın da kaldırılmasını istiyor. Büyükşehir Belediyesi'ne bağlı ESHOT Genel Müdürlüğü'nün internet sitesindeki ankete katılan 15 bin 410 kişinin yüzde 80'i olan 12 bin 328 kişi, "Otobüslerde telefon kullanılmalı mı?" sorusuna olumlu cevap verdi. Toplu taşıma araçlarında cep telefonuyla konuşmanın yasak olmasının gerekçeleri ise belediyeden belediyeye, uzmandan uzmana değişiyor. Uzmanlar, otobüslerin metal gövdesinin "Faraday kafesi" etkisiyle sinyali içeride tuttuğunu, yolcuları radyasyona maruz bıraktığını savunuyor. Otobüsler için ileri sürülen bu tezin, metro ve trenlerde neden geçerli olmadığı açıklanamıyor.

Toplu taşıma araçlarından özellikle otobüslerde cep telefonu yasağının devam etmesi, vatandaşlar arasında gerginliğe de sebep oluyor. Otobüste cep telefonuyla konuşmaktan dolayı iki defa diğer yolcularla tartıştığını belirten Hüseyin Balcılar, belediyenin bu yasağı resmen kaldırması gerektiğini söyledi. Yasağın kendiliğinden oluşmadığına, belediyenin otobüslere uyarı çıkartmaları yapıştırmasıyla başladığına dikkat çeken Balcılar, "Bu konuda belediyenin bilgi edinme biriminden görüş istedim. Verilen cevap, yasağın otobüsleri satan firmalar tarafından istendiği yönünde. Yargıya taşımayı planlıyordum ki ESHOT'un anketini gördüm. Anketin sonucuna göre belediyeden artık bu yasağı kaldırmasını bekliyorum." dedi.

Belediye otobüs şoförlerinin birçoğunun cep telefonunun açık olduğunu gördüğünü söyleyen Ahmet Kemal Yıldırım ise toplu taşıma araçlarında insanların, cep telefonunda yüksek sesle olarak konuşarak diğerlerini rahatsız edebileceğine dikkat çekti. Cep telefonunun şimdiye kadar otobüslere zararının tespit edilemediğini savunan Yıldırım, modern toplumların yasağı kendisinin koyduğunun altını çizdi. Yolcuların otobüslerde cep telefonunu kapalı tuttuğuna inanmadığını kaydeden Yıldırım, "İnsanlar çok zor durumda kaldığında cep telefonunu açıp konuşuyor ama korkuyor. Çevresindekilerin tepkisinden çekiniyorlar. Yasak kalkarsa, kısa sürede bu da kendiliğinden düzene girecektir." şeklinde konuştu.

UYGULAMA BELEDİYEDEN BELEDİYEYE DEĞİŞİYOR

Otobüslerde cep telefonuyla konuşma yasağı belediyeden belediyeye, şehirden şehire değişiyor. Adana, Gaziantep ve Kayseri büyükşehir belediyeleri, şehiriçi ulaşımda kullanılan otobüslere ve minibüslerde yasak getirmiyor. Ankara, Antalya, Bursa, İzmir ve Sivas'ta ise sadece bazı otobüslerde yasak. Yasaklayan belediyelerden bazılar otobüsleri üreten firmaların talimatıyla hareket ederken bazıları da diğer yolcuların rahatsız olmasının önüne geçmek için uyguluyor. İstanbul Büyükşehir Belediyesi bünyesindeki otobüslerin bin 435'i otomatik şanzımanlı. İETT Genel Müdürlüğü, filosunda bulunan Mercedes marka otobüslerde cep telefonu kullanımını uygun görmüyor. Bu hem teknik hem de insan sağlığı ve sosyal faktörler değerlendirilerek uygulanıyor.

Günde bin 500 civarında otomatik şanzımanlı otobüsü trafiğe çıkaran İzmir Büyükşehir Belediyesi ise cep telefonu kullanılmaması konusunda uyarılar koyarak yasağı devam ettiriyor. Mevcut teknolojik şartlarla araç içinde cep telefonu kullanımının, elektronik aksama ve insan sağlığına kesin olarak zarar vermediğinin ispatlanamadığını belirtiyor. Belediyeye göre uçaklarda, motorlu kara taşıtlarındaki güvenlik önlemlerinin çok daha fazlası bulunmasına rağmen cep telefonu kullanımının yasaklanması, bu konudaki hassasiyetin en açık göstergesi. Otobüslerdeki çelik yapı, manyetik dalgaları hapseden bir kafes görevi görüp bazı noktalarda kesişerek yoğunlaşmalara sebep olabiliyor. Yolcuların maruz kaldığı bu yoğunlaşmanın, kalp pili ve işitme cihazı gibi tıbbi cihazlar üzerinde tehlikeli etkiler yapma ihtimali de gözönünde bulunduruluyor.

Ankara Büyükşehir Belediyesi, otomatik şanzımanlı araçlarda cep telefonuyla konuşmanın herhangi bir teknik zararı bulunmadığını fakat yolcuların rahatsız olmaması için uygun bulunmadığını ifade ediyor. Adana Büyükşehir Belediyesi, normal veya otomatik şanzımanlı bütün otobüslerde, şoförlerin dışında cep telefonuyla konuşmaya sınırlama getirmiyor. Antalya, Bursa, Kayseri ve Sivas'ta ise otobüsler veya minibüslerde telefonla konuşmak yasak değil.

İstanbul Teknik Üniversitesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Öğretim Üyesi Prof. Dr. Melih Pazarcı, cep telefonuyla konuşmayı bazı araçlarda sakıncalı, bazılarında ise zararsız söylüyor. 1990 modelden eski arabalarda hiçbir etkisi olmayacağını belirten Prof. Dr. Pazarcı, "2000 yılından önceki bazı arabalarda ise etkili. 2005 yılından sonra biraz daha azalmaya başladı, üreticiler durumu toparlıyor. Yeni modellerin birçoğunda cep telefonunun etkisi yok. 1995 ile 2005 yılları arasında üretilen bir grup araçtan bazılarını ise etkiliyor." dedi.

Toplu taşıma araçlarında cep telefonunun yasaklanmasının ana sebebinin, insanların yüksek sesle konuşması olduğunu belirten Pazarcı, "Cep telefonu yaygınlaşmaya başlayınca, araçlarda sebebi anlaşılamayan bazı olaylar oldu. Bunlar cep telefonlarına bağlandı, sonra da yasak olması istendi. Bu yasaktan da bağıra bağıra konuşmalardan duyulan rahatsızlık dolayısıyla geri dönülmedi. Yanındaki kişi telefonu açınca insanlar, araç parçalanacak veya son süratle bir yere çarpacak sanıyor; saplantılı davranıyorlar. İnsanları kolay kolay ikna edemezsiniz, yasağı kaldırmanız biraz zor." şeklinde konuştu.

CİHAN

İzmir'de toplu taşımada cep hâlâ yasak

12 bin İzmirli otobüslerde cep telefonu yasağının kaldırılmasını istiyor.