Odunpazarı Evleri Yaşatma Projesi kapsamında, tarihi Odunpazarı Evleri'nin ve sokaklarının elden geçirildiğini vurgulayan Odunpazarı Belediye Başkanı Burhan Sakallı, "2011 yılı içinde tarihi çeşmeler turizmimize de katkıda bulunacak." dedi.
Belediye tarafından bölge içinde tespit edilen yaklaşık 25 tarihi çeşmenin 10'unda bakım ve onarım yapılmaya başlandı. Tespit edilen çeşmelerin yapıldığı yıllardaki su kaynakları tespit edilerek, çeşmeler o günkü koşullara göre restore ediliyor. En son, 1800'lü yıllarda yapılan çeşmeler onarılarak, kullanıma açıldı.
Başkan Sakallı'nın verdiği bilgiye göre proje kapsamında onarımına başlanan çeşmelerden bazıları şunlar:
Kaymakam Çeşmesi: Yapım tarihi 1733 olan, ancak kim tarafından yapıldığı belli olmayan çeşme, Kurşunlu Camii Sokak Kaymakam Konağı'nın bahçe duvarına bitişik durumda. Taş ve mermerden inşa edilmiş çeşmenin yanında iki adet mermer sütun yer alıyor. Odunpazarı'nın Merkez mahallelerinden olan Dede Mahallesinin suyu uzun yıllar bu çeşme de sağlanmış.
Madam Çeşmesi: Madam isimli varlıklı bir bayan tarafından Alan Önü Mahallesi Çavuş Sokak'ta meydan çeşmesi olarak 1920'li yıllarda yapılan çeşmenin 5 adet lülesi bulunuyor. Çeşmenin ayrıca aynalık kısmının üzerinde su dalgası süslemeleri yer alıyor. Yalağı dikdörtgen prizma şeklinde mermerden olup iki yanında tekne seddi yer alan çeşmenin üst bölümünde dikdörtgen kitabe boşluğu yer alıyor. Çeşmenin orta kısmındaki lülenin (ayna taşının üzerindeki su borusunun) üzerinde maşrapalık da bulunuyor. Maşrapalığın kemer kısmındaki mütif aynalık kısmının üzerindeki su dalgası, motifiyle benzerlik göstermektedir. Arkasında tonoz örtülü üzeri kırma çatılı kiremit örtülü su deposu da yer alıyor.
Proje kapsamında ayrıca 1925 yılında Buyur Evet Efendi adlı bir yaver tarafından taş ve tuğla malzemeyle yapılan Hoca Müftü Çeşmesi, Zeytinoğlu Caddesi üzerinde geniş bir alanda yer alıyor. Yaklaşık 200 yıl önce Eskişehir'in zengin bir ağası tarafından yaptırıldı. Aynalık kısmında günümüz alfabesi ile 'Ağa suyu bizim için, Yarattı bu suyu o Yüce Allah, İçelim de diyelim daima elhamdulillah' yazıyor. Bu çeşme de restore edilip kullanıma sunulacak.
Paşa Mahallesi Sivrioğlu Sokak ile Usta Ayaz Sokak'ın kesiştiği yerde bulunan Usta Ayaz Çeşmesi ve 1801 tarihinde Alanönü Mahallesi Çeşme Sokak'ta yapıldığı sanılan Dere Cami Çeşmesi de restore edilecek çeşmeler arasında yer alıyor.
