Yozgat Bozok Üniversitesi Araştırma ve Uygulama Hastanesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Yrd. Dç.Dr. İrep Karataş, sağlık sorunu olmayan kişilerin belirli aralıklarla sağlık muayenesinden geçmelerini tavsiye etti. Karataş, "Herhangi bir rahatsızlığı olmayan kişiler, genelde benim sağlığım iyi, hastaneye gitmeme gerek yok gibi düşünce içerisine girer. Böyle bir düşünce çok yanlıştır. Çünkü kişinin farkında olmadan kendisinde olabilecek hastalığı, sıradan rutin bir sağlık kontrolünden geçmesi ile anlaşılır. Bu sayede hem erken tedavi açısından hem de önlem alınması bakımından son derece önemlidir." dedi.
Amerika'da insanların düzenli olarak sağlık kontrolünden geçmesiyle ölümlerde azalma olduğunun çok eski tarihte yapılan araştırma ile ortaya çıktığını vurgulayan Karataş, "Hastalık belirtisi olmayan kişilerin belli aralıklarla sağlık muayenesinden geçirilmesi 1861'lere kadar uzanmaktadır. 1921 yılında Amerika'da bir sigorta şirketinin düzenli sağlık kontrolünden geçen kişilerde ölümlerin azaldığı şeklinde yaptığı açıklamalar üzerine hasta olmayan kişilerin yıllık sağlık muayenesine girmeleri, yani check up olan ilgi oldukça artmıştır. Neredeyse yarım asır süren bu popülarite, 1970'lerin ortalarına doğru check upın ölümleri azaltma konusunda yeterli olmadığının gösterilmesi üzerine yerini, yaş, cinsiyet, risk faktörleri ve maruziyet gibi kriterlerin ön plana çıktı. Her bir parametrenin farklı dönemlerde ele alındığı yeni bir yaklaşıma periyodik sağlık muayenesine bırakmıştır. Maalesef check up kelimesi ülkemizde halen hatalı kullanılmakta ve bazı sağlık kuruluşlarında uygulanmaktadır." diye konuştu.
Bireylerin sağlık muayenesi bakımından rutin kontrolleri belirli aralıklarla yaptırmaları gerektiğini ifade eden Karataş, şunları söyledi: "Periyodik sağlık muayenesi deyince akla birincil koruma sağlıklı bireyin hastalıklardan korunması için yapılan her türlü girişim, ikincil koruma sağlıklı ya da sağlıklı görünen bireyde etkin tedavisi ve erken tanısı mümkün olan hastalıkların taranması için yapılan her türlü girişim gelmektedir. Periyodik sağlık muayenesinde, Türkiye'de her 3 kişiden 1 inde görülen hipertansiyon fizik muayenenin bir parçası olan kan basıncı ölçümüyle taranabilirken, yenidoğanlarda topuktan alınan bir kaç damla kanla fenilketonüri, hipotiroidi ve biotidinidaz enzim eksikliği taranabilmektedir. Meme, rahim ağzı, kalın bağırsak kanserleri; şeker, kemik erimesi gibi hastalıklar taranabilirken; akciğer, yumurtalık, pankreas, idrar kesesi kanserleri gibi bazı hastalıklar, taramalar sırasında henüz tanısal büyüklüğe ya da olgunluğa ulaşmadıklarından kolaylıkla gözden kaçabildiklerinden veya bu hastalıklar tanısal büyüklüğe ya da olgunluğa ulaştığında zaten bulgu verdiği için yani artık birey sağlıklı ya da sağlıklı görünen kategorisinden çıktığı için artık takip ve tedaviye yönelik işlemler yapılması gerektiğinden taranmaları önerilmemektedir. Tarama testleri sağlıklı ya da sağlıklı görünen kişilerde, etkin tedavisiyle beraber erken tanısı mümkün olan hastalıkların varlıklarını araştırmak için kullanılan testlerdir. Akciğer kanserini taramamamız, bize başvuran sağlıklı ya da sağlıklı görünen kişiler için bu kanseri önleme konusunda hiçbir çaba harcamayacağımız anlamına gelmemektedir. Dolayısıyla bize başvuran her bireyin sigara içme öyküsü sorgulanmalı, birey sigara içiyorsa mutlaka sigarayı bıraktırmaya yönelik eğitimler ve danışmanlık verilmelidir. Bir kişiyi akciğer kanserinden korumak için yapabileceğiniz en yararlı girişim o bireyi aktif ve pasif içicilikten uzak tutmaktır."
Türkiye'nin son yıllarda sağlık alanındaki gelişmeler bakımından Avrupa ülkelerinin de üstünde olduğunu ifade eden Karataş, "Ülkemizde sağlık açısından çok güzel gelişmeler yaşanmaktadır. Modern tıbbın en yeni teknolojik cihazları ile bütün hastalıkların tedavileri ülkemizde ve ilimizde yapılmaktadır. Bu konuda Avrupa standartlarının da üstünde sağlık hizmetleri verilmektedir. Bu bakımdan bütün herkesi Check Up' a yani periyodik sağlık muayenesi yaptırmaya davet ediyorum." şeklinde konuştu.
