Web ortamında süratle büyüyen online ticaret ve ödeme pazarı dünya ekonomisinin bunalımdan kurtulması adına önemli fırsatlardan birini sunuyor. Bu fırsatları iyi değerlendiren firmaların rakiplerinin önüne geçeceğine kesin gözüyle bakılıyor.
Deloitte online ticaret ve ödeme piyasasının durumunu araştırdığı 'Yeni finansal ortama göre pozisyon almak: Elektronik cüzdan yarışının bir sonraki etabını kazanmak' başlıklı raporunu yayımladı. Rapora göre, e-cüzdan (e-wallets) geleneksel ödemeyi tercih eden firmaların pazarlarını kaybetmesine sebep oldu. 2007 yılında online perakende satış pazarında kaydedilen büyüme, geleneksel pazarın dört katını buldu. 2008'de ise toplam perakende satışlar yalnızca yüzde 3 – yüzde 4 oranında büyüme elde ederken, e-ticaret pazarı yüzde 14'ten fazla büyümeyi başardı. Günümüzde toplam perakende satışların yüzde 5'ine sahip olan e-ticaretin bu payının 2012 yılına kadar ikiye katlanacağı öngörülüyor.
Yeni şekillenen finansal ortamda kullandıkları geleneksel perakende satış ve ödeme yöntemleri sebebiyle kayıplara uğrayan firmalar müşterilerini geri almak için yeni ödeme metotlarına başvuruyor. Ancak rekabet avantajı yaratmak çok da kolay olmuyor.
Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye'de de internet kullanımının arttığını belirten Deloitte Türkiye Finansal Hizmetler Endüstri Lideri ve Ortak Sibel Türker, raporu şu sözlerle değerlendirdi:
"İnternet üzerinden alışveriş yapanların sayısı her geçen gün daha da artıyor. Günümüzde elektronik eşyadan, araç kiralama ve spor malzemelerine kadar her türlü ürün İnternet'ten alınabiliyor. Geleneksel ödeme yöntemlerini kullanan perakende satış şirketlerinin de pazarda yerlerini koruyabilmeleri ve müşterilerini memnun etmeye devam etmeleri için bu trende ayak uydurmaları gerekiyor. Bu açıdan bakıldığında kolay ve güvenli online ödeme uygulamaları, şirketlerin işini kolaylaştırıyor."
Müşteri sadakati ve marka bilinirliğini online ortama etkin biçimde taşıyamayan bankalar ve kredi kartı firmaları pazar paylarını kaybediyor. Online ödemeyi mümkün hale getirseler bile markaları e-cüzdanlar arasında kaybolabiliyor. Özellikle müşterilerin hesaplarını doğrudan e-cüzdanlara bağlayabildiği durumlarda kredi kartı ve ödeme şirketleri koşunun gerisinde kalıyor.
2002 - 2007 yılları arasında ABD'deki e-cüzdanlar pazar paylarını üç katına çıkarırken, geleneksel ödeme firmalarının aynı dönemde pazar paylarının dörtte birini kaybettiği görülüyor. 2008'de yapılan bir araştırmaya göre ise e-cüzdanlar marka bilinirliğinde de bu konuya yıllar boyunca yatırım yapmış olan geleneksel şirketleri geride bırakıyor.
Geleneksel ödeme yöntemlerine sıkı sıkıya bağlı firmaların oyunun kurallarının değiştiğini zaman kaybetmeden fark etmeleri gerektiğinin önemli altını çizen Deloitte Türkiye Finansal Hizmetler Endüstri Lideri ve Ortak Sibel Türker sözlerine şöyle devam etti:
"E-cüzdanların ortaya çıkması ile birlikte değişen ödeme yöntemleri ticaretin daha da önem kazanmasına neden oldu. Ticaret ve modern ödeme yöntemlerini başarılı şekilde birleştirebilen şirketler, oluşturulan bir platform sayesinde tüketiciler ve satıcılar arasında bir köprü kurmayı başarabiliyor. Bu başarıya giden yolda öncelikle ürünlere veya online dükkanlara web sitesi ya da cep telefonu üzerinden kolayca erişilebilmesi yer alıyor. Ürünlerin kolaylıkla bulunabilmesi, müşterinin ilgilendiği ürünlere bakılarak benzerlerinin tavsiye edilmesi, kolay ve güvenli bir ödeme platformu, zamanında ürün teslimatı ve müşteri hizmetleri gibi hizmet kalemleri büyük önem taşıyor.
Bu konuda, değeri yüksek olan hizmet kalemlerini anlamaya çalışan şirketlerin diğer yandan pazar liderlerinin ürün portföylerini analiz eden sistematik bir yaklaşım geliştirmeleri gerekiyor. Şirketlerin yatırımcıları kendine çeken yenilikleri hayata geçirmeleri, çekim gücü olan iş modelleri üretmeleri gerekiyor. Ticaret ve ödeme yöntemleri konusunda başarılı olmayı hedefleyen şirketlerin bu hizmet kalemlerini en iyi şekilde yerine getirmeleri gerekiyor."
