Almanya'da Federal Savunma Bakanı Karl Theodor zu Guttenberg (CSU), 1 Temmuz 2011 tarihinden itibaren Almanya'da zorunlu askerlik hizmetinin kaldırılacağını açıklamıştı. Konuyla ilgili Cihan'ın edindiği son bilgiler, gerekli çalışmalar yapılmazsa, Almanya'da yaşayan çifte vatandaşlara (Türk-Alman) bu tarihten itibaren kışla yolunun görüneceğini ortaya koydu. Almanya'da henüz tasarı konumunda bulunan ve meclisin onayına ihtiyaç duyulan yeni tasarıya göre, zorunlu askerlik uygulaması anayasada kalmaya devam edecek, ancak askerlik hizmeti gönüllülük esasına dayanacak.
Konuyla ilgili açıklama yapan Türkiye Milli Savunma Bakanlığı Askeralma (ASAL) Daire Başkanlığı, Almanya'da zorunlu askerliğin kaldırılması halinde çifte vatandaşlığa sahip Türk vatandaşlarının Türkiye'de askerlik yapmak zorunda kalacaklarını bildirdi. ASAL Başkanlığı şu açıklamayı yaptı: "Almanya'da zorunlu askerlik hizmetinin 01 Temmuz 2011 tarihinden itibaren kaldırılması halinde, Almanya'daki birden fazla tabiiyetli Türk vatandaşlarının bu ülkede yapacakları her türlü askerlik hizmeti (hangi statüde olursa olsun) Türkiye'deki askerlik hizmetinden muaf tutulmayacak ve Türkiye'de askerlik yapmak zorunda kalacaklardır." Bakanlık yetkilileri, bu durumdaki yükümlülerin, gerekli şartları yerine getirmeleri halinde dövizle askerlik hizmetinden faydalanabileceklerini haber verdi.
FEDERAL BAKANLIĞIN ÇALIŞMALARI SÜRÜYOR
Konunun diğer önemli muhatabı Alman Federal Savunma Bakanlığı da kendi açısından önemli gördüğü konulara değindi. Alman vatandaşlığının yanında ikinci bir ülke vatandaşlığına sahip vatandaşlara yönelik askerlik hizmeti konusunda Bakanlık, bu vatandaşların Almanya'da yaşamaları durumunda temelde askerlik hizmeti görevini de bu ülkede yapmak zorunda olduklarına vurgu yaptı. Almanya'da zorunlu askerlik hizmetinin hala devam ettiğinin altını çizen Federal Savunma Bakanlığı'nın bir sözcüsü, bakanlığının zorunlu askerlik hizmeti konusunda bir tasarı hazırladığını doğruladı, ancak detaylı bilginin henüz mevcut olmadığını belirtti. Sözcüsü, bu vatandaşların askerlik yoklaması sırasında ikinci vatandaşlıklarını söylemek zorunda olmadıklarını belirtti.
Sözcü, Askerlik Dairesinin verilerine göre, 2010 yılında toplam 11 bin 471 çifte vatandaşın zorunlu askerlik hizmeti yapması gerektiğini kaydetti. Ancak bunlardan sadece 2 bin 60'ı silah altına alınmış. Yapılan askerlik hizmetinin diğer ülkelerde tanınmasının uluslararası yasalara ve söz konusu ülkenin iç yasalarına göre olduğu belirtildi. Almanya'da yapılan askerlik hizmetinin, Türkiye'de Türkiye'nin iç yasalarına göre tanınıp tanınmadığına ancak Türk hükümetinin cevap verebileceği belirtildi. Bu bağlamda, Türk vatandaşlığı olan çifte vatandaşlara, Türkiye'nin dış temsilciliklerinden yasalar hakkında bilgi almaları tavsiye edildi.
Cihan'ın Türk konsolosluğundan edindiği bilgilere göre Almanya'da askerliğini yapmış bir çifte vatandaş, gerekli belgeleri yetkililere iletmesi halinde Almanya'da yapmış olduğu askerliği Türkiye'de saydırabiliyor. Bir ülkede yapılan askerlik hizmetinin tanınması uygulamasında en önemli uluslararası yasanın Avrupa'nın 6 Kasım 1997 tarihli vatandaşlık anlaşması olduğu bildirildi. Bu yasanın, Almanya dışında Arnavutluk, Bosna Hersek, Bulgaristan Danimarka, Makedonya, Finlandiya, İrlanda, İsveç, Moldova, Montenogro, Hollanda, Norveç, Avusturya, Portekiz, Romanya, Slovakya, Çek Cumhuriyet, Ukrayna ve Macaristan'da onaylandığı belirtildi. Bunun dışında Danimarka, Yunanistan, İtalya ve İspanya ile ikili anlaşmalar yapılmış.
Yeni uygulama nedeniyle aralarında çok sayıda Türk'ün de bulunduğu Almanya'da yaşayan çifte vatandaşlık sahibi olanlar, duruma göre Almanya dışındaki ikinci vatanlarında askerlik yapmak zorunda kalabilecek. Normalde Almanya'da askerlik yapan bir kişi, yapılan anlaşmalar gereği ikinci vatanında tekrar silah altına alınmıyor. Ancak Almanya'da zorunlu askerlik hizmetinin kalkmasıyla bu uygulama da otomatik olarak rafa kalkacağa benziyor. Almanya'da bundan kaç kişinin etkileneceği henüz kesin olarak bilinmezken, Yunanistan, Güney Kıbrıs Rum Kesimi, Finlandiya, Rusya ve Türkiye gibi askerlik hizmetinin zorunluluğu olduğu ülke vatandaşlarının özellikle etkilenmesi bekleniyor. Türkiye'de askerlik yapmak istemeyen çifte vatandaşların Türk vatandaşlığını geri verebileceğine dikkat çekiliyor.
5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu, Türk vatandaşlığından çıkmak için izin isteyen kişilerin askerlik hizmeti nedeniyle aranan kişilerden olmaması şartını içeriyor. Buna göre 38 yaşından büyük olduğu halde askerlik yükümlülüğünü yerine getirmeyen Türk vatandaşları, Türk vatandaşlığından izinli çıkamıyor. 12 Haziran 2010 tarihinde yürürlüğe giren 5901 sayılı yeni Türk Vatandaşlığı Kanunu, Türk vatandaşlığının kaybettirilmesi nedenlerini sınırlandırdı. Bu çerçevede, örneğin askerlik görevini yapmamak, artık Türk vatandaşlığının kaybı nedenleri arasında yer almıyor. Buna karşılık izin almaksızın yabancı bir devletin hizmetinde gönüllü askerlik yapmak Türk vatandaşlığının kaybettirilme nedeni olarak kabul ediliyor. Türkiye'de dövizle askerlik yapmak mümkün: 3 hafta süren bedelli askerlik ücreti 5 bin 112 Euro; 38 yaşını geçen vatandaşlar için ise 7 bin 668 Euro.
