WikiLeaks belgeleri Türkiye’de üç büyükelçinin (Eric Edelman, Ross Wilson, James Jeffrey) çalıştığı dönemi kapsıyor. Bu süre ABD’nin Irak’ı işgalinin ardından başlıyor ve İran konusundaki tartışmaların zirve yaptığı döneme kadar sürüyor. 29 Ağustos 2003-17 Haziran 2005 döneminde görev yapan Büyükelçi Eric Edelman, AKP konusunda muhalefet partisi lideri gibi davranıyordu.
Türkiye’ye gelmeden once Cumhuriyetçi-neo/con ABD Başkan Yardımcısı Dick Cheney’nin ulusal güvenlik işlerinden sorumlu danışmanı olarak çalışan Edelman, bu dönemde Türkiye ile ABD arasındaki Irak pazarlıklarında bizzat bulunmuştu. ABD’nin Irak işgali öncesinde Türkiye’de ‘Kuzey Cephesi’ açmak istediği dönemde, Erdoğan’ın danışman ekibinin Washington’da imza attığı ve ‘At Pazarlığı’ olarak tarihe geçen görüşmeler sırasında ABD ekibinde yer alıyordu.
Edelman göreve başladığında, bir taraftan 1 Mart’ın yaralarını sarmaya çalışırken, bir yandan da AKP’yi anlamaya çalışıyordu. Bu süreçte, sıkça Erdoğan’ın danışmanları Egemen Bağış, Cüneyd Zapsu ve Ömer Çelik’i aşamayan Edelman, karşılaştığı üslup ve sınırsız isteklerden duyduğu rahatsızlığı her fırsatta dile getiriyordu. Edelman’ın aynı günlerde Washington’a gönderdiği kriptoda danışmanlar için, ‘phalanx of sycophantic advisors’ ifadesini kullanması (Eski Yunan’da mızraklı kalkanlı asker alayları için kullanılan ‘Phalanx’ın ‘belli bir amaç etrafında toplanan insan ya da hayvan topluluğu’ anlamına geldiği de biliniyor) bu çatışmanın en somut sonucuydu. O dönemde danışmanlar arasında bulunan Ahmet Davutoğlu’nu da ‘zihni bulanık’ olmakla eleştiren Edelman, Davutoğlu’nun ‘çok kültürlülük ve hoşgörü’den sadece gayri Müslimlerin Müslümanlara hoşgörülü olmasını anladığına inanıyordu.
Edelman, TSK içindeki kıpırdanmaları yanlış okumuş ve AKP hükümetinin uzun ömürlü olmayacağını rapor etmişti. Bunda, tartışmalı bir diplomat olan John Kunstader aracılığıyla elde ettiği darbe planlarıyla ilgili belgelerin de etkisi var. Edelman, kendisine bir takım belgeler getirildiğini ama bu sahte olduğunu söylemişti. “Türkiye’yi, ABD’yi küresel hedeflerinden uzaklaştırmakla” suçlayan Edelman’ın, zaman zaman muhalefet partisi lideri gibi davranması, darbe planlarını görmezden gelmesi dikkat çekiciydi.
