Ayvacık ilçesi sınırları içinden yer alan Assos Antik Kenti'ndeki kazı çalışmalarında ilk kez tapınağın bloklarının yapımı için yerel taş olan (andezit) kullanıldı. İlk olarak 1980 yılında kazı çalışmalarınan başlanan ve şu an Assos Antik Kenti Kazı Başkanlığı görevini yürüten Prof. Dr. Nurettin Arslan, projede Türk, Alman, Fransız ve Rus arkeologlardan oluşan 40'ı aşkın araştırmacının görev aldığını belirtti. Bu yıl ki kazıların göreselliğe dayalı yapıldığını kaydeden Arslan, kentin en önemli görsel yapılarından biri olan Athena Tapınağı'nın eksik olan sütun tamburları ile antik bloklarının andezit taşından titizlikle yapılıp yerine monte edildiğini vurguladı.
Gelecek kazı çalışmalarında yörenin hemen her yerinde var olan volkanik taş türü andezidin kullanılmasına karar verildikleri belirten Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Arkoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Arslan, 'Kentin merkezindeki kazılarda, Agora'ya uzanan 6.5 metre genişliğindeki zemini taş plaka döşeli ve her iki kenarında su kanalları yer alan cadde ortaya çıkartıldı. Kentteki mermer parçaların yok olmasının ana nedeni olarak gösterilen kireç ocaklarından biri, bu sezon kazıldı. Agora'nın kuzeyinde yer alan 2 katlı Stoa'daki kazılarla daha erken bir dönemde Agora'nın kullanımı konusunda yeni bulgular elde edildi. Bizans dönemine ait Ayazma Kilisesi'ndeki kazılarda ise kilisenin doğusundaki şapellerde sadece küçük çocukların gömüldüğü çok sayıda mezar tespit edildi.' diye konuştu.
ATHENA TAPINAĞI
Antik çağların önemli liman kentlerinden olan Assos, Aristoteles'in ilk felsefe okulunu kurduğu yer olarak bilinir. Burada yer alan Athena Tapınağı ise kentin koruyucusu olan Tanrıça Athena'ya ithaf edilmiştir. Assos'un kendine özgü yerli taştan yapılan tapınak için akropolisin yüzeyi düzeltilmiş ve yapı kuzeybatı – güneydoğu yönünde oturtulmuştur, giriş cephesi ise Anadolu geleneğine uygun olarak doğuya bakar. Tapınak dikdörtgen planlı bir içyapı ile dışta onu çevreleyen tek sıra sütundan oluşmaktadır.
Antik Kentte kazı çalışmaları 1980'de Prof. Dr. Ümit Serdaroğlu tarafından başlatıldı. Tiyatro, agora, meclis binası, liman, nekropol ve gymnasiondan oluşan antik kentte kazılar, Prof. Dr. Serdaroğlu'nun vefatının ardından, ÇOMÜ Fen Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Klasik Arkeoloji Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Nurettin Arslan ve ekibi tarafından yürütülüyor.
Assos'un en yüksek yeri olan akropolde yer alan Athena Tapınağı, Yunanistan'da yaygın kullanılan 'dor' stilinde inşa edilmiş. Ancak tapınak, Batı Anadolu'da gelişen 'ion' stiline özgü friz süslemesine de sahip.
