Daha dört hafta öncesine kadar kimse böyle bir şey beklemiyordu: Şu an kolera salgını gelecek yıl içinde 5 ila 20 bin, belki daha da fazla Haitilinin ölümüne yol açabilecek bir seyir izliyor.
Salgın ocaktaki yıkıcı depremin üzerine tam tuz biber eker nitelikte. Yeniden inşa faaliyetlerinin yavaş ilermesinin yarattığı çaresizliğin yanında salgının da yayılması, depremden beri korkulan şiddet dalgasının kıvılcımını çakabilir. Uluslararası bağışçıların ve kurumların bir kez daha acilen duruma müdahale etmesi gerekiyor.
Hükümet etkisiz
İlk kez geçen ay tespit edilen hastalık başkent Port-au-Prince’in yanı sıra kuzey ve güney yarımadalarına hızla yayılıyor. Sadece dört haftada en az 14 bin insanın hastalığa yakalandığı ve 1000’e yakınının öldüğü belirtiliyor. Hastalığın kanalizasyon sistemi üzerinden ilerlediği, sağlık sisteminin vahim durumu ve nüfusun bir kısmının ücra bölgelerde yaşadığı göz önüne alınırsa, gerçek can kaybı büyük ihtimalle daha yüksek.
Koleranın kaynağının BM barış gücü askerleri olduğuna dair söylentiler, iki gün süren ayaklanmaların patlak vermesine yol açtı. Söz konusu şiddet, yeniden inşa vaatlerinin yerine getirilmemesi karşısında düş kırıklığı yaşayan ve etkisiz hükümetin kendi haline bıraktığı insanların çaresizliğini yansıtıyor.
Devlet başkanlığı ve parlamento seçimlerinin 28 Kasım’da düzenleneceği bir ortamda, Haiti’de son derece kırılgan bir dönem yaşanıyor. Başkentte yardım kuruluşları tıka basa dolu hastaneler nedeniyle hastaları sokakta tedavi etmeye mecbur kalabileceklerini söylüyor. Sağlık uzmanları hastalığın sınırı aşıp Dominik Cumhuriyeti’ne yayılmasını bekliyor. ABD ve diğer bağışçı ülkelerin bu meseleye önem verdiklerini gösterecekleri bir zaman varsa, o zaman tam da şimdi.
BM 164 milyon dolarlık acil yardım çağrısı yaptı; gazeteciler sabun, klor, serum, su arıtma solüsyonları ve hastalıkla mücadele edecek uzman hekim sıkıntısı olduğunu bildiriyor.
Su sistemi hayati önemde
Aynı derece mühim, fakat daha uzun vadeli bir öncelik de, kanalizyonunun karışmadığı içme suyu sağlamak için Haiti’nin dökülen su sistemini ıslah etmek. Kolerayla mücadelenin temel unsuru bu. Haitililerin yarısından azının temiz içme suyuna ulaşabildiği tahmin ediliyor; ülkede bu ay yaygın sellere sebep olan Tomas Kasırgası ihtiyaç malzemelerinin ulaştırılmasını daha da zorlaştırmış durumda.
Tıp eğitimcileri ve halk sağlığı uzmanları kolera ölümlerini önleyebilmek için adeta çırpınıyor ve BM’nin desteğini alan Haiti makamları düzeni sağlamaya çalışıyor. Fakat acil yardım olmaksızın bu çabalar yetersiz kalacak. Yani Haiti’deki durum kolayca kötüden vahime dönüşebilir.
Kaynak: The Washington Post / Başyazı Çeviri: Radikal
