Hindistan'da yeni bir dil keşfedildi

İki yıl önce bir grup dil bilimci az bilinen, çoğu yok olma tehlikesi altında ve yazısı olmayan dilleri araştırmak için Hindistan'ın kuzey doğusundaki ücra vadilere bir ziyaret gerçekleştirdi. Dünyada kayda geçmiş 7 bin kadar dil var ve ortalama olarak iki hafta da bir, bir tanesi yok oluyor. Bu ziyaret tehlike altında olanları kayda geçirip kurtarmayı amaçlıyordu. Dil bilimciler, Kichang isimli bir köyde Aka dilini konuşan insanlar bulmayı bekliyorlardı. Aka o bölgede kullanılan yaygın bir dildi. Ancak onun yerine karşılaştıkları dilin Aka ile uzaktan yakından ilgisi yoktu.

Yapılan daha detaylı incelemelerden sonra araştırmacılar geçtiğimiz Eylül ortasında yeni bir dil keşfettiklerini açıkladılar. Koro dili bu yörenin yerel halkı dışında hiç kimse tarafından bilinmiyordu. Oregon eyaletindeki Living Tongues Institute for Endangered Languages'in (Tehlike Altındaki Diller İçin Yaşayan Diller Enstitüsü) Müdürü Gregory Anderson, Koronun farklı ve bilinmeyen bir dil olduğunu hemen fark ettiklerini belirtiyor.

Pennsylvania'daki Swarthmore Üniversitesi'nden Dilbilimci K. David Harrison ve Anderson National Geographic dergisi tarafından desteklenen "Enduring Voices" (Yaşayan Sesler) projesinin eşbaşkanları. Bambudan yapılmış 4 kulübeden oluşan küçük Kichang köyünde, kapıları çalıp insanların dillerini konuşmalarını istemişler. Köylülerin kültürel veya sosyal olarak çevrelerinde yaşayan Aka veya Miji konuşanlardan hiçbir farkı yoktu. Evlerin birinde genç bir kadın Koro dilinde hayat hikâyesini anlattı. Araştırmacılar önce Koro'nun bir Aka lehçesi olduğunu düşündüler. Ancak kelimeler, söz dizimi ve sesler tamamen farklıydı. İki dilin ortak kullandığı kelimelerin sayısı çok azdı. Aka dilinde dağ, "phu" ama Koro dilinde "nggo"ydu. Aka dilinde domuz, "vo", Koro dilinde "lele"ydi.

National Geographic Books tarafından Eylül ayında yayınlanan "The Last Speakers: The Quest to Save the World's Most Endangered Languages" (Son Konuşanlar: Dünyanın Tehlike Altında Olan Dillerini Kurtarma Arayışı) isimli kitabında Harrison, Koro dilinde konuşanların çevrelerindekilerle entegre olduğunu ve sayılarının 800'den fazla olmadığını belirtti. Dil bilimciler Koronun nasıl hâlâ konuşulduğunu anlayabilmiş değil. Harrison, "Koro dili bir köyü veya büyük bir aile içinde bile baskın değil. Bu da başka bir yerde sıklıkla görülmeyen, nadir konuşma kalıplarının oluşmasına yol açıyor" diyor. Buna karşın, aynı bölgede Aka dilini konuşan yaklaşık 10 bin kişi var. Araştırmacılara göre Koro, Tibet- Burma Dil Grubuna ait. Bu dil grubunda 400 farklı dil bulunuyor.

Dil bilimciler, tehlike altında olan dilleri konuşanların bulunduğu bölgeleri bulup bu dillerin konuşulmasının yaygınlaştırılması gerektiğini söylüyor. Bu dillerin toplumların tarihi ve kültürel zenginliğini yansıttığını belirtiyor. Koro dilini konuşanlarla ilgili olarak Harrison kitabında, "Dillerinden gittikçe vazgeçiyor gibi görünseler de, Koro onların başkalarından farklı olduklarını gösteren güçlü bir unsur olarak kalmaya devam edecek" diye yazıyor.

New York Times