SEVİM ŞENTÜRK / ZAMAN
Bu gencin ulaşmak istediği tek bir şey vardır, insanları mest edecek kokuları bir araya getirmek. Filmdeki karakter Grenouille gibi olmasa da insanların mest olacağı kokuların peşinde olan Hakan Topal da böyle biri. Yalnız bir farkla, o yeni kokular elde etmeye çalışmıyor; Osmanlı sarayında asırlarca var olan koku kültürünü ortaya çıkarmaya, bu kokuları bizlere ulaştırmaya çalışıyor. Peki ama nasıl? Bunu öğrenmek zor değil. Fakat önce bahsedeceğimiz bu kokuların, etkisi altına girmek gerekir. Bunun için, Hakan Bey'in Fatih Malta Çarşısı'ndaki küçük dükkânına gidiyoruz. Burası dükkânın da ötesinde bir kır bahçesi sanki... Sümbül, kakule, lavanta, kehribar, ıtır ve daha birçok çiçekle dostluk kurabiliyorsunuz. Bunlar o dönemde sultanların, padişahların, sadrazamların hatta cariyelerin kullandığı kokular...
Hakan Topal'la çıktığımız tarihî yolculukta ezberlerimiz bozuluyor adeta. Önce koku sektöründe, bundan birkaç yüzyıl öncesine kadar Fransızların değil Osmanlı'nın hakim olduğunu öğreniyoruz. Sonra 300 yıl önce de uluslararası fuarlar, sergiler yapıldığını... Mesela, 1855'te Paris'te düzenlenen Koku Fuarı'na Osmanlı stant göndermiş ve bu, kadınlar tarafından çok ilgi görmüş. Yine 1862 Londra 2. Uluslararası Sergisi'nde Osmanlı kokularının 83 madalya 44 mansiyon ödülüyle tescillendiğini ve Fransa'daki Louvre Müzesi'nde Osmanlı koku arşivinin bulunduğunu ekliyoruz hafızalarımıza. Pretextat Lecomte adlı seyyahın 1902'de yayımladığı anılarında, Osmanlı kokularının Avrupa'da bir ticaret alanı oluşturduğu noktasında söyledikleri ise bütün bunları tasdikler nitelikte.
Hakan Topal'ın bu işe atılması ise tarihe olan merakıyla gerçekleşmiş söylediğine göre. Bu yüzden, bol bol kitap okuyup araştırmalar yapmış. Sonunda sarayda kullanılan 11 çeşit kokunun nasıl elde edildiğini öğrenmiş. [email protected]
***
Padişahın ve sadrazamın kokuları ayrı
Kadın kokuları
Harem kokusu: Sümbül ağırlıklı ipeksi bir koku. Muhabbeti artırdığı düşünülüyor.
Cariye kokusu: Lavanta özünden yapılıyor. Zihin açıcı ve stres alıcı bir özelliği var. Geceleri yatmadan önce bileklere sürülmesi kişinin rahatça uyumasını sağlayıp dinlendiriyor.
Hürrem Sultan kokusu: Kehribar ve baharatlardan elde ediliyor. Dikkat çekici bir koku.
Saray kokusu: Gül ve lavantadan yapılıyor. Yumuşak ve hafif. Sarayda valide sultanlar kullanırmış.
Erkek kokuları
Padişah kokusu: Çam kökünden elde ediliyor. Muhabbeti artırıyor.
Sadrazam kokusu: Vanilyalı ve tatlı bir koku. Yöneticiler tarafından tercih ediliyor.
Kaptan-ı derya kokusu: Ferahlatıcı, iç açıcı naneli bir koku. Kişiyi dinç tutuyor ve enerjisini artırıyor.
Yavuz kokusu: Çam ve kehribardan elde ediliyor. Dikkat çekici, otorite kurucu bir etki bırakıyor. Özgüveni artırıyor.
Kadın-erkek kokuları
İstanbul kokusu: Deniz havasını andıran bir özelliği var. Diri tutuyor, enerji veriyor.
Lokman hekim kokusu: Meyve özlerinden oluşuyor. Sarayda hastaların tedavi edilmesinde kullanılmış.
Sema kokusu: Vücuttaki kötü enerjiyi alıyor. Cinlerden uzaklaşmak, meleklere yakınlaşmak düşüncesiyle kullanılıyor.
Sahra-i cedit kokusu: Çilek özlü. Çekici bir koku.
Kokular alkolsüz ve etkisi en az bir gün
Kokuların her birinin ayrı özelliği var. Kalıcılığı ise 1 günden 3 güne kadar sürüyor. Fiyatları 2,5 cc'lik bir şişede 5 liradan başlayıp şişesine göre değişiyor. Özel şişelerde fiyat daha da artıyor.
