Dünyanın gözü bu adamda

Dünya ekonomisinde gözler, piyasalara müdahale etmeye hazırlanan ABD Merkez Bankası’na (FED) kilitlendi. FED, kredi musluklarının açılmasını teşvik etmek ve işsizlikle boğuşan ekonomiyi desteklemek için büyük miktarda tahvil satın alacak. Bu akşam saatlerinde açıklanacak ‘ikinci parasal genişleme programı’ için piyasalar çeşitli senaryolara göre hazırlık yaptı.
Senaryoların hemen hepsi, FED’in 5 ay içinde en az 500 milyar dolarlık Hazine bonosu alım kararı açıklaması yönünde şekillendi. FED yetkilileri farklı farklı sinyaller verse de son kararı FED Başkanı Ben Bernanke’nin ‘fazla cesur olmayan’ eğilimi belirleyecek. FED, ABD’nin piyasaya sunduğu tahvil ve bonoların yüzde 12.5’ini elinde bulunduruyor. Orta derecedeki olasılıklar arasında görülen 1 trilyon dolarlık alım kararı çıkması halinde bu oran yüzde 27’ye fırlayacak.

Goldman Sachs ekonomisti Dominic Wilson, “ABD’de para politikasındaki gevşeme dünyanın geri kalanında da bu yönde baskı yaratacak. Kararın ardından dolarda yaşanacak bir zayıflama ABD dışında da finansal koşulları zorlayacak” dedi. Piyasalara hâkim olan 5 senaryo şöyle:

1- OLASI SONUÇ

5 ayda 500 milyar dolar ve ‘arkası da gelir’ sinyali

Finansal piyasalar bunu en iyi senaryo olarak görüyor. Ancak yatırımcılar desteğin biraz daha fazla olmasını bekliyor. Açıklanan rakamın çok tatmin edici olmaması durumunda bile yeni alımlar yapılabileceği sinyali, hayal kırıklığı yaratmayacak. Böyle bir sinyal, ekonominin rayına girmesi için ‘herşeyin yapılacağı’ iradesi olarak yorumlanacak. Bu durumda hisseler yükselir, dolar güç kaybeder.

2- ORTA DERECE OLASI

750 milyar - 1 trilyon dolar ve ‘arkası da gelir’ sinyali

Ben Bernanke yönetimindeki FED, ‘büyük oynamayı’ sevmiyor. Çünkü enflasyonla mücadeleyi, deflasyonla mücadeleden daha kolay görüyor. Ancak FED ‘psikolojik etkisi’ için piyasa beklentilerinin ötesine geçebilir. Bu durumda da hisseler ve gelişmekte olan piyasaların tahvilleri keskin biçimde yükselir. Doların düşüşe geçeceği endişesiyle, emtia piyasaları da yükselişe geçebilir.

3- ORTA DERECE OLASI

Bağlayıcı rakam açıklamadan ‘açık uçlu’ destek vermek

ABD Merkez Bankası’nın (FED) yüksek bir alım rakamı açıklayarak kendini bağlamayabileceği de düşünülüyor. Bunun yerine, FED’in aylık 100 milyar dolarlık alımlar yapması da olası.

Böyle bir operasyon, dünya ülkelerinin ABD’nin kendi parasını devalüe ettiği yönündeki endişelerini de ortadan kaldırabilir. Ancak piyasanın böyle bir senaryoya nasıl tepki vereceği kestirilemiyor.

4- PEK OLASI DEĞİL

500 - 750 milyar dolar ve ‘arkası gelmez’ sinyali

FED’in bankacılık sistemine olan desteğinin 2.3 trilyon doları bulması nedeniyle bazı FED yetkilileri, ‘bilanço’ arttıkça aşırı gevşek duruştan çıkışın zor olacağı görüşünde. Bu durumda da desteği sınırlı tutmak da ihtimaller arasına giriyor. Ancak FED’in bir yandan ekonomik toparlanma yolundaki çabalarını artırırken diğer taraftan ‘esnekliği’ bırakması pek olası gözükmüyor.

5- PEK OLASI DEĞİL

Düşük miktarda tahvil alımı ve sınırlı bir destek

En düşük olasılık olarak görülen bu senaryoya göre düşük ve sınırlı bir alım gelebilir. Ancak piyasaların fiyatlamadığı bu olasılık FED’e yönelik beklentileri boşa çıkarabilir ve toparlanma sürecini zedeleyebilir. Böyle bir senaryodan dolar güçlenerek çıkar ancak hisseler, tahviller ve gelişmekte olan ülke kâğıtları zarar görür.

Şant Manukyan - İş Yatırım

Türkiye için etkisi ABD ile aynı olur

500-600 milyar dolar aralığı fiyatlandı. 500’ün üzeri pozitif karşılanır çünkü muhtemelen her yerde dolar düşecek. Ama 300-500 arası kâr realizasyonu, 300’ün altı sert satış getirir. Türkiye’ye etkisi dünyayla aynı olur. Görüşümüz hâlâ lirada kalmak.

Yarkın Cebeci - JP Morgan Baş Ekon.

FED piyasayı üzmez ‘dil’ çok önemli

Hemen herkes 500 milyar dolar civarı alım bekliyor. Bunun altı biraz olumsuz etkiler, üstüne çıkarsa biraz olumlu olur. FED’in piyasaları üzmeyeceğini düşünüyorum. Kullanılacak dil önemli. Diğer merkez bankaları FED kadar hızlı karar veremez.

Kritik gün öncesinde piyasalar hareketlendi

ABD Merkez Bankası’nın piyasalara müdahale etmesinin beklendiği günün arifesinde yurtdışı piyasalar yükselişteydi. New York Borsası’nda Dow Jones Sanayi Endeksi yüzde 0.6 artarak 11188.72 puana, Nasdaq Teknoloji Endeksi ise yüzde 1.1 artarak 2533.52 puana yükseldi. Avrupa borsaları da günü yükselişle kapadı. İngiliz FTSE 100 endeksi yüzde 1.10 yükselişle 5757.43’ten kapanırken, Alman DAX endeksi yüzde 0.75 artışla 6654.31’den, Fransız CAC 40 endeksi de yüzde 0.64 yükselişle 3865.72’den kapandı. Türkiye’de ise borsa endeksi, dolar ve altın düşerken euro yükseldi. İMKB endeksi 69.074’ten 68.522’ye, dolar 1.4300’den 1.4170’e, altın da 419.00’dan 415.00’a geriledi. Euro ise 1.9830’dan 1.9850’ye çıktı.

Kaynak: Milliyet