Radikal gazetesinin genel yayın yönetmenliğini bıraktıktan sonra Hürriyet gazetesinde köşe yazıları yazmaya başlayan İsmet Berkan, dünkü köşesinde, çoğu zaman hayatı yaşanmaz kılan meşhur İstanbul trafiğinin formülünü verdi.
İşte Berkan'dan tıkanmanın mantıklı açıklaması:
Hayalet tıkanıklık
Bu çeşit tıkanıklıklara verilen isim ‘Hayalet tıkanıklık.'
Formül için ‘Ne işimize yarayacak' derseniz, hiçbir işinize yaramayacak ama tıkanmanın mantığını açıklamak için çok yararlı bir araç.
Tıkanmanın mantığı da basit aslında:
Kalabalık bir yolda, en önde giden sürücüler bir sebeple yavaşlayacak olurlarsa, frene basarlarsa mesela, en arkada giden bir araç, yolun kalabalıklığına bağlı olarak durmak zorunda kalabilir.
Buradan şu dersi çıkarabiliriz: Eğer yolda yavaşlamayı gerektiren fiziki bir şey yoksa (kaza, yol çalışması veya gereksiz yere şerit değiştirip bazı araçların fren yapmasına neden olan sürücüler veya zaten daha hızlı gidebilecekken yavaş gidenler) trafiğin kesintisiz akması gerekir.
O halde yolda başkalarının da evine hızlı gitmesini sağlamak için kuralların izin verdiği kadar hızlı gitmeli, mümkün olduğunca frene basmamalıyız.
A.
‘Hayalet tıkanıklık'ın gerçekleşme ihtimali için gereken en düşük trafik yoğunluğu.
B.
Yoldaki maksimum trafik yoğunluğu, yani araçların tampon tampona gitme hali.
C.
Bu eksi işareti denklemi hayalet tıkanıklığın olabileceği en düşük yoğunluğa ulaştırmaya yarıyor. Eksi işaretini artı işaretiyle değiştirirseniz de maksimum yoğunluğu buluyorsunuz. Eğer yolda bu minimumdan fazla araç varsa bütün sürücüler daha yavaş gitmeye zorlanıyorlar ve sonunda da hayalet tıkanıklık ortaya çıkıyor.
D.
Eğer trafik tıkalı olmasaydı gideceğiniz sürat.
E.
Yol şartları ve ona bağlı sürücü davranışıyla ilgili bir ölçüt. Yol pürüzsüz, hava da güzelse sürücülerin yavaşlaması gerekmeyecektir. O zaman da bu rakam büyüyecek ve böylece hayalet tıkanıklığın oluşması için gereken araç sayısı artacaktır.
