Güney Kore'nin Gyenongju kentinde bugün başlayacak G-20 Maliye Bakanları ve Merkez Bankaları Başkanları toplantısının ana gündemini döviz kurlarıyla ilgili devam eden tartışmalar ve bu soruna çözüm arayışları oluşturacak.
Gyenongju kentinde yapılacak ve iki gün sürecek G-20 toplantısı, G-20 liderlerinin gelecek ay başkent Seul'de yapacağı zirveden önce kurlarla ve korumacılıkla ilgili kaygıların giderilmesinde son şans olarak değerlendiriliyor. Dünyanın ikinci büyük ekonomisi Çin'in para birimi yuanın değerinin düşük olduğunu, bunun Çinli ihracatçılara adaletsiz rekabetçi avantaj sağladığını belirten ABD, Avrupa Birliği ve Japonya, yuanın değerini yükseltmesi için bu ülkeye çağrılarını sürdürüyor.
Gelişmekte olan ülkeler, para birimlerinin değer kazanmasının, gelişmiş ülkelerdeki düşük getiri nedeniyle bu ülkelere sermaye akışını artırmasına, bunun da enflasyonu körükleyebileceği, varlık balonlarına yol açabileceği ve bankacılık sektörüne zarar verebileceği endişesiyle, çeşitli önlemlere başvurdu.
Bazı ülkeler sonuç olarak, sermaye girişlerini kontrol ederek ya da yabancı yatırımlara vergi uygulamasına giderek veya piyasalara doğrudan müdahale dahil çeşitli önlemlerle para birimlerinin değerlenmesini önlemeye çalıştılar. Bu ülkelerin para birimlerinin değerinin artmasını önleme ve ihracatçılarını koruma çabaları, "döviz kuru savaşları" konuşmalarını ateşledi.
ABD Merkez Bankasının (Fed), doların değerini düşürecek parasal gevşeme işaretleri vermesi eleştirilere yol açarken, ABD'li yetkililer, Çin'in yuanın değer kazanmasını önleme kararlılığının kurlarla ilgili gerginliğin ana kaynağı olduğunu söylüyorlar. Kurlar konusunda bir anlaşmaya varmada anahtar bir role sahip Çin, G-20'de kurlarla ilgili konunun ele alınması için bir sebep görmediği görüşünü savunuyor.
G-20'nin içinde birbirini suçlama ve gerginlik işaretlerinin kurlarla ilgili konuyu daha da karmaşık hale getireceği belirtiliyor. Geçen ay 6 yıl aradan sonra ilk kez yenin değerlenmesini önlemek için döviz piyasasına müdahale eden Japonya'nın, küresel piyasalarda elektronik ve otomotiv sektöründe rakibi Güney Kore'nin kur politikasını eleştirmesi buna örnek olarak gösteriliyor.
Kurlarla ilgili sorunların, G-20'nin, yeni bir finansal krizi önlemek amacıyla finansal sistemi sıkı kurallar ve standartlarla güçlendirmenin yanı sıra küresel ekonomiyi destekleyecek politikaları koordine etme gibi temel görevine odaklanmasını engellemesinden endişe ediliyor.
Güney Kore Devlet Başkanı Lee Myung-bak, döviz kurlarıyla ilgili sorunun çözülmemesinin korumacılığı alevlendirmesi ve küresel ekonomiye zarar verebileceğinden endişe ettiğini söylemişti.
ABD Hazine Bakanı Geithner
Bu arada ABD Hazine Bakanı Timothy Geithner, Wall Street Journal gazetesine verdiği demeçte, G-20 ülkelerinin döviz kuru politikasında kurallar üzerinde anlaşması çağrısında bulundu.
"Ülkelerin döviz kuru politikasında kurallar belirlemesini istiyoruz" diyen Geithner, küresel ekonominin yeniden dengeye kavuşmasına yardımcı olmak amacıyla "sürdürülebilir" dış ticaret fazlası ve bütçe açıkları için sayısal hedefler çabasında olacağını söyledi.
Doların yen ve avro karşısında daha fazla değer kaybetmesi konusunda küçük bir sebep görmediğini de belirten Geithner, "bu para birimlerinin değerinin aşağı yukarı aynı seviyede olduğunu" kaydetti.
Geithner, Çin'in para birimi yuanın önemli oranda değerinin düşük olduğunu yineledi, ancak Çin'in yenin değerinin artırmada hızlı hareket etmesi halinde, diğer gelişmekte olan piyasaların da paralarının değerini artırmasının daha kolay olacağını ifade etti.
G-20'den bir yetkili, Geithner'ın, döviz kuru politikasında kurallar belirlenmesi önerisine Hindistan, Çin ve diğer gelişmekte olan ülkelerin yanı sıra Almanya'nın destek vermediğini söyledi. Yetkili, ABD'nin bu önerisinde ısrarcı olması halinde buna karşı çıkacaklarını kaydetti.
Almanya Ekonomi Bakanı Rainer Bruederle de sayısal hedeflere karşı olduğunu söyleyerek, "Makroekonomik ince ayar ve sayısal hedefler, bizim görüşümüzde doğru yaklaşımlar değil" diye konuştu.
Rusya Maliye Bakanı Yardımcısı Dimitriy Pankin de, "ABD, döviz kurları sorununu ve cari işlemler dengesini gündemin en üstüne koymaya çalışacak, çünkü Çin'e bu konuda bazı taahhütler vermeye baskı yapmak istediği için. Bana göre ABD'nin başarılı olması mümkün değil" dedi.
Para biriminin değerinin yükselmesi konusunda en fazla şikayetçi olan ülkelerden Brezilya'nın Maliye Bakanı Guido Mantega ile merkez bankası başkanı Gyeongju kentindeki toplantıya gitmedi.
G-20, Türkiye, ABD, Hindistan, Japonya, Brezilya, Rusya, Almanya, Arjantin, Fransa, Suudi Arabistan, Meksika, Güney Afrika, İngiltere, Güney Kore, İtalya, Çin, Kanada, Avustralya ve Endonezya ile Avrupa Birliğinden (AB) oluşuyor. G-20 toplantılarına Uluslararası Para Fonu (IMF) ve Dünya Bankası başkanları da katılıyor.
G-20 liderler zirvesi ise 11-12 Kasım'da başkent Seul'de yapılacak.
