Çok taraflı, yeni bir siyasi kültüre 'evet'

Türkiye Başbakanı Tayyip Erdoğan geniş çaplı bir anayasa değişikliğine ilişkin referandumdan galip çıktı. Reformlar bazı Erdoğan karşıtlarının iddia ettiği gibi Türkiye’yi bir İslami diktatörlüğe dönüştürecek değil.

Bilakis ülkeyi daha da demokratik hale getirecek, fakat Türkiye’nin AB seviyesine gelebilmesi için daha yapılacak çok iş var. Bunun için özellikle, Erdoğan’ın bu zaferden sonra her şeyi tek taraflı yapma iddiasından vazgeçmesi lazım. Böylece Türkiye’ye önemli bir şeyi de verebilir: Yeni bir siyasi kültür.

Erdoğan’ın zaferi Türkiye’nin AB hedefi için de bir başarı. Brüksel bazı kaygılara rağmen reformları destekledi, özellikle ordunun gücünün kısıtlanması önemliydi. AB’nin dışişleri bakanlarının Türkiye’nin üyelik kapasitesinde yeni endişelerini dışavurmalarının hemen ertesi günü Türklerin reform paketine ‘evet’ demiş olması önemli bir sinyal.

Bir sonraki genel seçimlere 10 ay kala Erdoğan’ın AKP’si yeni bir seçim zaferinin temelini attı. Ancak referandumdan önceki uzun ve çekişmeli kampanya sırasında, Türk halkının önemli bir kısmının AKP’ye duyduğu güvensizliğin ne kadar geniş çevrelere yayılmış olduğu da ortaya çıktı. İktidarda geçirdiği 8 yıla yakın sürenin ardından AKP birçok Türk tarafından artık bir reform kuvveti gibi değil, bilakis kutuplaştıran ve her şeyden önce kendi çıkarına bakan bir parti olarak algılanıyor. AKP’nin Türkiye’yi İslam devleti haline getireceğine inananların sayısı az olsa da, partinin gitgide daha otoriter bir hal aldığına inananların sayısı epey fazla. Her ne kadar zafer kazanmış olsa da Erdoğan’ın üzerinde düşünmesi gereken bir konu bu.

Ankara’daki katılımcıların tümü, temelde Türkiye’nin şimdiki anayasa üzerindeki tadilattan daha fazlasına ihtiyaç duyduğunda hemfikir. Muhalefet daha referandum yapılmadan önce bir öneride bulunarak, yepyeni bir anayasa için tüm partileri ve başlıca dernekleri bir masada toplamayı öne sürmüş, keza Erdoğan da yeni bir anayasaya ihtiyaç olduğundan bahsetmişti. Ancak Erdoğan şimdiye dek kendi gücüne ve yürütme kapasitesine duyduğu inançtan, diğer partilerle işbirliğine yanaşma-mıştı. Bunu artık değiştirmesi gerekiyor.

(14 Eylül 2010)

Çok taraflı, yeni bir siyasi kültüre 'evet'

Alman gazetesi Der Tagesspiegel, Türkiye'deki anayasa referandumundan çıkan sonuçla ilgili değerlendirmelerde bulundu. 'Reformlar ülkeyi daha demokratik hale getirecek' denilen yazıda şunlara yer verildi;