'Avrupalı' Türkler AB'ye 'hayır' dedi

CİHAD EL ZEYN

Türkiye’nin referandum haritası, siyasi otoritenin yargı ve ordu üzerinde daha etkili olabilmesi için
yeni bir formül ortaya koyan anayasa değişikliği paketine ‘evet’ ve ‘hayır’ diyen illeri gösteriyor. Balkanlar’a yakın kuzey illeri ve İstanbul’u dışarıda bırakıp İzmir’i kapsayan Batı illerinin, Türkiye’nin Avrupa projesiyle uyumlu olması öngörülen anayasa reformlarına ‘hayır’ oyu kullandığı gözlemleniyor. Ankara ve İstanbul’la birlikte, Asya kıtasında bulunan Anadolu’nun ortası, güneyi ve doğusundaki iller sınırlı istisnalar dışında reformlar lehinde oy kullandı.

Referandum haritası Türkiye’de Avrupalılaşma ve modernleşme projesinin yönetim merkezinin, Anadolu’da sanayinin gelişmesiyle birlikte yeni güçlere taşındığını teyit ediyor.

İstanbullu liberal ve solcu seçkinlerin, aydınların ve iş adamlarının çoğunluğunun da bu reformların yanında olduğu şüphe götürmez. Bu durum Erdoğan’a sadece Asyalı muhafazakâr kesimlerden değil, orta ve soldaki bazı laik seçkinlerden de destek sağlıyor. Türkiye’nin sancısı sürüyor, ancak soru şu: Erdoğan’ın bu zaferi Atatürkçü rakipleriyle ilişkilerinde daha ılımlı bir üslup kullanmasına olanak sağlar mı? Ancak böyle bir üslup onları ve bazı başka ülkeleri projesinin siyasi ‘İslamlaşma’ yönünde bir adım teşkil etmediğine ve Türkiye Cumhuriyeti’nin ‘ikinci laikliği’nin teyit edilmesi olduğuna inandırabilir.

İkinci soruysa şu: Acaba Erdoğan bu zaferden sonra Türkiye içinde stratejik öneme sahip tek sorun olan Kürt sorunuyla mücadelede daha güçlü olacak mı? Bu sorun hâlâ, Türk ordusunun Güneydoğu’da daimi suretle kışladan çıkmasını gerektiriyor. Kürtler arasında boykot oranının yüksek olmasına rağmen, makul bir oran değişikliler lehinde oy kullandı. Bu noktada şu soru sorulmalı: Acaba Erdoğan bugünden sonra oyların çoğunluğunu almış bir parti lideri gibi mi hareket edecek, yoksa kelimenin tam anlamıyla Türk milletinin lideri gibi mi davranacak?

(Lübnan gazetesi Nehar, 14 Eylül 2010)

Radikal