Burhan Kuzu, yeni hedefi böyle anlattı!

Başbakan Tayyip Erdoğan’ın 12 Eylül akşamı halkoylaması sonuçları üzerine yaptığı teşekkür konuşmasında belki de en ilginç bölümlerden birisi, orada bulunan Meclis anayasa Komisyonu Başkanı Burhan Kuzu’ya 'Burhan Abi hazırlıklara başla' diyerek yeni Anayasa için çalışmaya başlama talimatı vermesi oldu. Erdoğan'ın, referandumdan yüzde 58'lik zaferle çıktığı gün verdiği yeni anayasa mesajı 'Başkanlık sistemi' tartışmalarını yeniden alevlendirdi. Gelecek yıl yapılması planlanan genel seçimlerin ardından yeni modele geçiş sürecinin resmen başlayacağı belirtiliyor. Erdoğan daha önce yaptığı açıklamalarda, 2011 seçimlerinin ardından başkanlık sisteminin gündeme gelebileceğini söylemiş, referans olarak AK Partili TBMM Anayasa Komisyonu Başkanı Burhan Kuzu'yu göstermişti. Kuzu, 'Akademisyen olarak kişisel görüşlerim' dediği, 'Türkiye'ye özgü karma başkanlık modeli'ni AKŞAM'a anlattı.

ASIL ADI KONGRE HÜKÜMETİ:

- ABD'de yıllardır uygulanan ve tüm dünyada 'Başkanlık sistemi' olarak adlandırılan modelin asıl adı, 'Kongre Hükümeti'dir. Bu modelde eyalet sistemi ve tam başkanlık uygulaması vardır.

ABD'DEKİ SİSTEMDEN FARKLI:

- Benim yıllardır üzerinde çalıştığım model, ABD'deki sistemden farklı. Ben Fransa'da uygulanan yarı başkanlık sistemiyle ABD'de uygulanan tam başkanlık sisteminin karması bir modelden yanayım. Bilindiği gibi Fransa'da eyalet sistemi yok. Ancak Fransa'daki başkanlık sisteminde, başkanın yetkileri ABD'deki kadar geniş değil. Orada başkanın yanı sıra başbakan da var ve üniter yapı korunuyor. ABD'de ise eyalet yapısı üzerine kurulu tam başkanlık sistemi uygulanıyor.

ÖNERİM KARMA MODEL:

- Bir akademisyen olarak, Fransa'daki yarı başkanlık sistemiyle ABD'deki tam başkanlık sisteminin karması bir modeli öneriyorum. Bu modelde, Fransız sisteminin üniter yapısıyla ABD'deki başkanın yetkileri buluşturuluyor. Yani hem üniter yapı korunuyor, hem de tam başkanlık yetkileri kullanılabiliyor.

EYALET MODELİ ŞART DEĞİL:

- Başkanlık sisteminden söz edince mutlaka eyalet modeli uygulanacakmış gibi bir önyargı var. Oysa sistem için eyalet modeli gerekmiyor. Üniter yapı devam ederken de sistem uygulanabilir.

BAŞBAKAN SICAK BAKIYOR:

- Bu modeli AK Parti milletvekili olarak değil, bir bilim adamı olarak dile getirdim. Bu yönde bir çalışma yapmam konusunda partimden herhangi bir görev verilmedi. Ancak Sayın Başbakan'ın benim adımı vererek yaptığı açıklamalar, kendisinin de bu modele sıcak baktığına işaret ediyor. Görev verilirse üzerime düşeni yaparım.

2011'DE UZLAŞMAYLA ÇIKAR:

- Ben böyle bir değişikliğin ancak 2011 seçimlerinden sonra uzlaşmayla yapılabileceği görüşündeyim. Bu konuda geniş tabanlı bir konsensüs gerekiyor.

ÖZAL BU SİSTEME GEÇECEKTİ:

- Türkiye'ye özgü karma başkanlık sistemini ilk kez 8. Cumhurbaşkanı Turgut Özal ile paylaşmıştım. Ömrü yetseydi, çoktan başkanlık sistemine geçilmiş olurdu.

MODELİN AVANTAJI

8. CUMHURBAŞKANI Turgut Özal'a danışmanlık yaptığı günden bu yana konu üzerine çalışan ve görüşlerini kitaplaştıran Kuzu, öne çıkan değerlendirmeleri şöyle:

- Başkanlık sistemi, başkanı yasama organından bağımsız kılmak, ona belli bir görev süresi tanımak ve halk tarafından seçilmek yoluyla yürütmenin istikrarsızlığı ihtimalini ortadan kaldırmaktadır.

- Başkanlık modelinin bizce en olumlu yönü sorumlu ve yetkilinin kimde olduğunun açık olarak belli olmasıdır. Kısacası bir önceki dönemde yapılan işlerin sevabıyla, günahıyla faturasının kime kesileceği bilinmelidir.

Erdoğan ışığı gördü

- Referandumu genel seçimle kıyaslamak doğru olmaz. Geçmişe bunun örnekleri çok yaşandı. Referandumda alınan oyun tamamını o partiye ait sayamayız. Yüzde 58'in ne kadarının AK Parti'ye ait olduğu bilinmez. AK Parti başarılı bir kampanya yürüttü, oyunu artırdı bu kesin. Ama onun içinde ne kadarlık bir oranda 'sadık seçmen' yarattı henüz göremeyiz. Evet, Erdoğan'ın oyu artıyor ama milletvekili seçimine nasıl yansıyacak? Bugün seçim yapılsa Erdoğan'ın oyu yüzde 58 de çıkabilir yüzde 40'a da düşebilir. Bir kere katılımın yüzde 77 olduğunu ve BDP boykotunu da önemli faktörler olarak saymak lazım. AK Parti'nin güçlü bir rüzgar aldığını ve erken seçim için avantaj sağladığını kabul ediyorum. Erdoğan da halkın seçeceği cumhurbaşkanı için ışık gördü. Kişisel kanaatim AK Parti şimdi 'Gül'ün görev süresi 2012'dir' diyecek. Aksi halde Köşk seçimi 2014'te yapılır ki, rüzgar çok değişebilir. 2012 Erdoğan için uygun görünüyor.

Kaynak: Akşam