Mahyalara hayat veren ustalar

Mahya ustaları her hafta mahya üzerindeki mesajları değiştirmek için yeniden 76 metrelik tırmanışa geçiyor. Mahya ustası 54 yaşındaki Kahraman Yıldız, uzmanlık için elektrikten anlamayı ve estetik duygusunun gelişmesinin önemini vurgularken sabır ve yükseklikten korkmamanın da şart olduğunu söylüyor. Öte yandan, Avrupa Kültür Başkenti olan İstanbul'da, mahyaların 400 yıllık tarihi ve elektriğin gelmesi, Arap alfabesinden Latin alfabesine geçilmesi gibi değişikliklerin mahya geleneğine nasıl yansıdığına ilişkin bir kitap yayınlandı.

1614'te Fatih Camii müezzinlerinden hattat Hafız Ahmet, iki minare arasında bir yazı hazırlayarak genç padişah I. Sultan Ahmet'e hediye eder. Padişah çok beğendiği bu uygulamayı gelenek haline getirmeye karar verir ve ilk mahya 1617 Ramazanı'nda Sultanahmet Camii'nde kurulur. Zamanla birden fazla minaresi olan camilere yayılan mahya geleneği, halkın da büyük ilgisini çeker. Osmanlı döneminde mahyalar yüzlerce gazyağı lambasıyla aydınlatılıyor ve Arap harfleriyle ifade ediliyordu. Osmanlı döneminde mahya ustası yazı veya şekli önce kareli kağıt üzerinde planlar, her bir kareye isabet eden çizgiye göre yapılacak düğümleri hesaplardı. Sonra ayrı ayrı iplere kandiller dizilirdi.

1923'te Cumhuriyet'in ilan edilmesinden sonra bir süre mahyalarda yer alan mesajlar 'Paranızı biriktirin' ya da 'Türk malı satın alın' gibiyken günümüzde yeniden dini içerikli mesajlar yer almaya başladı. Gelenek, bugün kandiller yerine elektrikli lambalarla hayat buluyor.

Mahyalara hayat veren ustalar

Süleymaniye, Sultanahmet ve Yeni Camii'ye çekilen mahyalar dünyanın da gündeminde. Önce kabloları düzenleyen mahya ustaları 76 metre yükseklikteki minareden halatla sarkarak ışık şeritlerini geriyor.