Nabucco Güney Akım'ı toprağa gömdü
Rus haber ajansı Regnum'da, Vigen Akopyan imzasıyla yer alan yazıda Türkiye ve Güney Akım Projesiyle ilgili olarak şunlara dikkat çekiyor:
16 Yıl Önce Güncellendi
2010-07-22 12:18:00
Türk Düğümü
Ankara, 2010 haziranında uzun süren müzakerelerden sonra doğal gazın ithalatı konusunda Azerbaycan ile uzun vadeli bir anlaşma imzaladı. Ankara bu şekilde Şahdeniz-1 ve 2014-2017 yıllarında geliştirilmesi planlanan Şahdeniz-2 gibi yataklardan çıkan doğal gazın satın alınması konusundaki anlaşmalar dahil daha önce varılan bütün anlaşmaları teyit etmiş oldu. Bu uzun vadeli anlaşma imzalanmamış olsaydı, Nabucco Projesi aslında suya düşecekti, çünkü Bakü-Tiflis-Erzurum doğal gaz boru hattı projenin kilit bölümlerinden biridir.
Gazprom'un Bakü'ye kur yapması sonucunda -Rus tekeli Azerî yönetimine, Azerbaycan'ın çıkardığı bütün doğal gazı Avrupa fiyatından satın almayı öneriyordu- Azerbaycan, Rusya'ya önce 500 bin metreküp, sonra bir milyar metreküp ve neticede iki milyar metreküp doğal gazı ihraç etmeye razı oldu. Burada ayrıca şuna dikkat çekmek lâzım ki, Bakü ile Gazprom arasındaki söz konusu anlaşma Ermenistan Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan'ın Türkiye'ye ziyaret gerçekleştirdiği ve Azerî tarafının Ermeni-Türk diyalogunu yoğun bir şekilde protesto ettiği bir sırada imzalandı. Bundan da öte, Azerbaycan'ın Gazprom için ayırdığı doğal gaz miktarı, Rusya'nın Dağlık Karabağ sorununun çözümü konusundaki müzakerelerde aktifleşmesine paralel olarak artıyordu. Böylelikle, Azerî doğal gazının Rusya için "siyaset koktuğu" söylenebilir.
Azerbaycan'ın yanı sıra, Irak Kürdistanı da Nabucco Projesi için kaynakların sağlanmasına katkıda bulunmaya hazırlanıyor. Türkiye ziyareti sırasında Kürt Özerk Bölgesi Başkanı Mesut Barzani, Kuzey Irak'ın doğal gazını bin metreküpü 150 dolara yani Azerî ve Rus doğal gazının satıldığı fiyattan çok daha düşük bir fiyata satmayı önerdi. Milliyet gazetesinin bildirdiğine göre, Ankara, Irak Kürdistanı'nın bu teklifine ilgi duyarak Irak'ın doğal gazının Türkiye'ye ihraç edilmesine izin vermesi için Bağdat'taki merkezî hükûmetle görüşmelere başladı. Daha önce Avrupalı bürokratlar, Kuzey Irak'ın Kerkük Bölgesinde bulunan zengin doğal gaz yataklarına Nabucco için bir kaynak gözüyle baktıklarını defalarca dile getirmişti. RWE Şirketinin resmî temsilcisi Michael Rozen, Nabucco için doğal gazın temin edilmesi konusunda Azerbaycan, Kuzey Irak ve Türkmenistan ile "yoğun ve yapıcı" görüşmeleri sürdürdüklerini ifade etmek suretiyle fiilen bunu doğruladı.
İşte Ankara'nın Azerbaycan ve İran'la birlikte çalışması, ayrıca Irak Kürdistanı ile doğal gaz konulu diyaloğa hazır olması, Nabucco'nun neticede hayat bulması açısından kilit bir rol oynayacak. Bununla birlikte, büyük bir ihtimalle, Türkiye, Güney Akım için "mezar kazıcısı" olmak istemeyecek ve her iki projeyi kendi topraklarında konumlandırmaya çalışacak. Güney Akım'ı toprağa gerçekten gömebilecek oyuncular ise, Hazar doğal gaz boru hattının inşasına ilişkin bildiriyi imzalayan Orta Asyalı devlet başkanlarıdır. Örneğin, bugün AB'ye, bizzat kendisinin imzaladığı bildiriyi anlamsız kılan Nabucco Projesi konusunda daha etkin davranması çağrısında bulunan Nazarbayev.
Ukrayna'nın Güney Akım Projesine karşı bir tutum benimsemesi sonucunda Rusya, söz konusu boru hattının Karadeniz'deki ekonomik bölgesinden geçmesi için Türkiye'nin rızasını elde etmeyi başardı. Ancak RF Devlet Başkanı Dimitri Medvedev'in gerçekleştirdiği Türkiye ziyareti sırasında, beklendiğinin tersine, Güney Akım'ın Karadeniz'de döşenmesi ile ilgili bir "yol haritası" imzalanmadı. Buna rağmen, Rusya ile AB arasında cereyan eden rekabet mücadelesinde kazanan taraf olarak Türkiye kabul edilebilir: Bu ülke hem Güney Akım, hem de Nabucco için en önemli transit halkası hâline geldi. Avrasya'nın bu bölgesinde hemen hemen tekel transit oyuncu konumunu intihar edermişçesine kaybeden Ukrayna ise, yenilen taraf olarak kabul edilebilir. Fakat, görünen şu ki, Rusya'nın Türkiye ile Güney Akım'ın inşası ve işletilmesi konusunda yapacağı çalışmalar sorunsuz olmayacak, çünkü Ukrayna'dan farklı olarak Türkiye, "çeşitlendirilmiş" sevkiyat güzergâhlarının tümünü kontrol edecek ve böylelikle fiyat politikasını empoze edebilecek.
Avrupa'nın Nabucco'su, Rusya'nın Mavi Akım'ı ve Güney Akım'ı bölgedeki yeni bir süper devletin temelinde kullanılacak. Bu süper devlet; Güney Avrupa, Balkanlar, Yakın ve Orta Doğu, Transkafkasya ve Orta Asya'nın menfaatlerini kendine mahsus bir düğümleme yöntemiyle birbirine bağlayacak. Barack Obama'nın danışmanı Zbignev Brezinski'nin ortaya attığı "Balkanlardan Sincan'a kadar Kosova" modeli, Türkiye tarafından etkili olduğu coğrafyada hayata geçirilecek. Rusya, Ankara ile tesis edilen "stratejik iş birliği" çerçevesinde Türkiye'ye atfettiği önemden daha fazlasını vermek zorunda kalacak.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
Haber Ara