Kıbrıs’ta barış 36 yaşında
Adadaki Müslüman Türk varlığının garanti altına alındığı Kıbrıs Barış Harekâtı 36 yaşında. 20 Temmuz ve 14 Ağustos 1974 tarihlerinde yapılan barış harekatları ile Kıbrıs’ta devam eden Müslüman katliamı son bulmuş ve ada sükunete kavuşmuştu.
16 Yıl Önce Güncellendi
2010-07-20 10:32:00
Adada Türk varlığını ve devletini güvence altına alan Kıbrıs Barış Harekâtı 36 yaşında. Adada 1561’den bu yana var olan Türk varlığının tehlikeye uğraması üzerine başlayan harekât sonucunda Müslüman Türk varlığı garanti altına alındı.
Dönemin Başbakanı Bülent Ecevit’in askeri harekat için gönülsüz olması ve diplomatik görüşmeler yapmak üzere Londra'ya gitmesi üzerine Milli Görüş lideri Prof. Dr. Necmettin Erbakan’ın başkanlığındaki hükümet acil olarak toplandı ve Kıbrıs barış harekatını başlattı.
İLK HAREKAT 20 TEMMUZ’DA BAŞLADI
20 Temmuz 1974 sabahı başlayan Birinci Barış Harekâtı, Türk birliklerinin Lefkoşa-Hamitköy-Gönyeli ve Pınarbaşı bölgelerine hava indirme, Yavuz plajına da çıkarma yapmasıyla başladı. 21 Temmuz’da Türk uçakları Rum mevzilerine karşı harekete geçtikten sonra Türk birlikleri önce Girne’ye girdi, daha sonra da Lefkoşa’ya yöneldi.
İlk barış harekatını 22 Temmuz günü saat 17:00’de bitiren Türkiye’nin Kıbrıs’taki Müslüman Türk varlığının güvenliğini sağlayamaması üzerine başta Magosa olmak üzere birçok bölge Rum insafına bırakıldı.
Kıbrıs konusunda garantör devlet olan İngiltere, Türkiye ve Yunanistan’ın Dışişleri Bakanları Cenevre’de bir araya gelerek, 25-30 Temmuz ve 8-13 Ağustos tarihleri arasında iki aşamada barış şartlarını görüştü. Burada Kıbrıs Türklerini temsil eden heyet, adanın yeni bir anayasaya ihtiyacı olduğunu, iki kesimli bir federasyon kurularak Türk tarafına yüzde 34 toprak bırakılması gerektiğini belirtmesine rağmen, Rumlar ve Yunanistan buna yanaşmadı.
16 AĞUSTOS’TAN BU YANA KIBRIS TÜRKÜ BAĞIMSIZ
Türkiye, bunun üzerine 14 Ağustos sabahı “İkinci Barış Harekâtı”nı başlattı. Harekâtın amacı, doğuda Magosa ve batıda da Lefke’ye kadar olan bölgelerin Rum işgalinden kurtarılmasıydı. Plan dâhilinde hareket eden Türk Ordusu, 15 Ağustos günü Magosa’yı, 16 Ağustos günü de Lefke’yi ele geçirdi.
Türkiye’nin 16 Ağustos 1974 tarihinde ateşkes ilan etmesini müteakip, yıllardır ekonomik ve toplumsal zorluklar içinde yaşayan Kıbrıslı Türkler özgürlüklerine kavuştular. 1974’ten bu yana Türk varlığının kabul edildiği Kıbrıs’ta Kur’an kurslarına yasak isteyen azınlığın tavırları adadaki Rum zulmünü aratmıyor.
İNGİLİZ GİZLİ ARŞİVLERİ: KIBRIS FATİHİ ERBAKAN’DI
Öte yandan; bir süre önce ortaya çıkan belgelere göre Kıbrıs’ın Fatihi bilinenin aksine Bülent Ecevit değil Erbakan’dı. Yıllardır İngiliz Arşivleri’ndeki belgeleri tarayan tarihçi Doç. Dr. Mustafa Sıtkı Bilgin, 2006’da açılan 1974 senesine ait belgeleri incelemiş ve Kıbrıs Barış Harekatı’na ilişkin bugüne kadar hiç dile getirilmeyen bilgilere belgeleriyle ulaşmıştı. İngiliz Ulusal Arşiv belgeleri, kamuoyunda bilinenin aksine Kıbrıs Barış Harekatı’nın mimarının merhum Başbakan Bülent Ecevit değil dönemin Başbakan Yardımcısı Necmettin Erbakan olduğunu ortaya koyuyor. Bu, Ankara’daki İngiliz büyükelçinin, İngiliz Dışişleri’ne yazdığı raporlar ve İngiliz Başbakanı ve kabinesinin konuyu değerlendirirken, oraya katılan devlet adamlarının konuşma tutanaklarından anlaşılıyor. Ecevit’in Londra ziyareti ve Türk ile İngiliz hükümeti arasındaki yazışmalardan da Ecevit’in harekat konusunda isteksiz davrandığı ve savaşa girmeden bir çözüm aradığı görülüyor.
ECEVİT GÖNÜLSÜZ, ERBAKAN HAREKATI GÖTÜRÜYOR
Yine belgeler gösteriyor ki Kıbrıs Harekatı’nın yapılmasında, icra safhasında Necmettin Erbakan daha aktif ve istekli. Ecevit’in ise savaşa yanaşmadığı görüntüsü ortaya çıkıyor. Dönemin İngiltere Büyükelçiliği’nden giden raporlarda Erbakan’ın Genelkurmay ile aynı çizgide ve harekatın gerekli olduğunu, niyetinin bütün Kıbrıs’ın alınması olduğu belirtiliyor. Erbakan’ın dönemin Genelkurmay Başkanı Orgeneral Semih Sancar ve Türk ordusuna tam destek verdiği de belgelerde yer alıyor.
Vakit
Haber Ara