Türk mühendislerden büyük başarı
Türk mühendisler uzaydaki yüksek radyasyona karşı mevcut malzemeye göre 100 kat dayanıklı nanoteknoloji temelli malzeme geliştirdi. Elektronik devrelerin ömrünü uzatan özel malzeme, Türkiye'de üretilecek uydularda kullanılacak.
16 Yıl Önce Güncellendi
2010-07-14 10:27:00
Yeni nesil nanoteknolojik malzeme, uyduların yüksek hızlı elektronik devrelerinin uzaydaki kullanım süresini önemli ölçüde uzattığından uydu maliyetlerinde büyük avantajlar getiriyor. Malzeme ayrıca, uyduların çok daha hafif olarak üretilmesini de sağlayacak. Uzmanlar, Türkiye’nin bu teknolojiyi uzayda kullanan ilk ülke olmasını planlıyor.
Daha ucuz ve uzun ömürlü
Bilkent Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi ve Bilkent Üniversitesi Uzay Teknoloji Araştırma Merkezi (BİLUZAY) Başkanı Prof. Dr. Ekmel Özbay, uzayda kullanılacak yüksek güçlü ve yüksek hızlı elektronik devrelerin tamamen Türkiye’de üretimi konusunda önemli bir aşamaya gelindiğini söyledi.
Uzayda yüksek oranda radyasyon bulunması nedeniyle uzay ortamında bulunan elektronik devrelerin çok kısa sürede bozulduğunu anlatan Özbay, bu nedenle uyduların çok kalın alüminyum tabakalarla korunduğunu anlattı. Radyasyonu soğurma görevini yürüten kalın alüminyum kaplamaların uydu maliyetlerini de ciddi olarak arttırdığını ifade eden Prof. Dr. Özbay, uzayda bulunan radyasyona dayanıklı yeni malzemelerin geliştirilmesi ile uyduların daha ucuz ve daha uzun ömürlü olacağını belirtti.
Antenlerde kullanılıyor
Özbay, Bilkent Üniversitesi ve ASELSAN’ın beraber çalıştığı TÜBİTAK 1007 projesi kapsamında, günümüzde uzayda kullanılan kaplama malzemelerinden 100 kat daha dayanıklı nanoteknoloji tabanlı malzeme geliştirdiklerini açıkladı.
Geliştirdikleri malzemenin galyum nitrit tabanlı olduğunu aktaran Özbay, geliştirilen yeni malzemelerle uyduların hafif olarak tasarlanmasının da mümkün olacağını kaydetti. Malzemenin uzaya tam uyumunun da mümkün olduğunu belirten Özbay, şöyle konuştu:
“Malzemenin ilk teslimlerini de ASELSAN’a ve SSM’ye yaptık. Geliştirdiğimiz malzeme, uzayda mevcut kullanılan malzemelere oranla radyasyona karşı 100 kat daha dayanıklılık gösteriyor. Ayrıca bu malzemeyi kullandığımız nanotransistörlerin yer aldığı elektronik devreler çok daha yüksek hızlarda uzay ortamında çalışabiliyor. Bu nedenlerle uydu sistemlerinin daha ucuza üretimi de mümkün olabiliyor. Uydunun en kritik kompenentleri arasında bulunan verici antenlerinde bu malzemeyi kullanıyoruz. Yani çalışmamızla nanoteknolojiyi uzaya taşıdık diyebiliriz.” (aa)
50 kişilik ekip uzay teknolojisi için çalışıyor
Bilkent Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi ve Bilkent Üniversitesi Uzay Teknoloji Araştırma Merkezi (BİLUZAY) Başkanı Prof. Dr. Özbay, ASELSAN ile beraber geliştirdikleri bu teknolojinin, tasarımı ve üretimi tamamen milli olan ilk haberleşme uydu alt sisteminde kullanılacağını dile getirerek, BİLUZAY ve NANOTAM merkezlerindeki 50 araştırmacının bu tür uzay teknolojilerinin daha da ileriye götürülmesi için çalışmalarını sürdürdüğünü belirtti.
BİLUZAY’da üretilen nanoelektronik devrelerde kullanılan bu malzemenin daha önce uydularda hiç kullanılmadığını ifade eden Özbay, “Biz Türkiye’nin bu teknolojiyi uzayda kullanan ilk ülke olmasını hedefliyoruz” dedi.
Prof. Dr. Ekmel Özbay, geliştirilen bu sistemin Türkiye’de Türk mühendisler tarafından yüzde 100 yerli olarak üretilmesi hedeflenen TURKSAT-5A uydusunda kullanılacağını da sözlerine ekledi.
IBM dünyayı tuz zerreciğine sığdırdı
Doğada çözünebilen plastikler ve beş duyudan yararlanan mobil aygıtlar gibi yenilikler üzerinde çalışan dünya teknoloji devi IBM’in araştırmacıları, Zürih ve Kaliforniya’daki laboratuvarlarda, nano ölçekte üç boyutlu bir dünya haritası yarattı. Araştırmacılar; kurşun kalemin ucundan 100 bin kat daha ince bir uç kullanarak, dünyanın üç boyutlu haritasını bir tuz tanesinin 1/1000’i büyüklüğündeki yüzeyde oluşturmayı başardı.
15 nanometrelik desen
1000 adedinin tek bir tuz tanesine sığdırıldığı üç boyutlu haritanın yapımında, 15 nanometre kadar küçük
desenler kullanıldı.
Alp Dağları da yapıldı
Nano ölçekli yapım yöntemlerine göre daha düşük maliyetli ve kullanımı kolay nano ölçekli üretim gerçekleştiren IBM’in araştırma ekibi, dünya haritasına ek olarak, Alp Dağları’ndaki Matterhorn zirvesinin, 25 nanometre yüksekliğindeki, yaklaşık 1/5 milyar ölçekli bir kopyasını da oluşturdu. İsviçre’deki Matterhorn zirvesi gerçekte 4478 metre yüksekliğinde... (Radikal)
Haber Ara