'İran'a biz de yaptırım uygulayacağız'

Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Espen Barth Eide Norveç'in önde gelen haftalık haber dergisi Nytid'e verdiği özel demeçte, İran ile olan enerji anlaşmaları sebebiyle bu yaptırımların kendilerini milyarlarca dolar zarara uğratabileceğini; fakat buna rağmen AB'nin bu boykot kararına uygun hareket edeceklerini belirtti.

27 Avrupa ülkesinin üzerinde uzlaştığı ilave yaptırımlarda, petrol ve doğalgaz üretimi başta olmak üzere birçok konuda İran'a boykot uygulaması yer alıyor. Bu durumun, İran ile petrol ve gaz alanlarında birçok ortak yatırımı bulunan yüzde 70 devlet ortaklı Norveçli enerji devi Statoil'i milyarca dolar zarara uğratabileceği kaydediliyor.

Bakanlık Sözcüsü Eide, "Bu konuda öncelikle AB'nin 'ilave yaptırım paketini' kesin olarak onaylamasını bekliyoruz. Daha sonra, paket içindeki maddelere bakıp hızlı bir karar vereceğiz." şeklinde konuştu. İran'a yönelik politikalarda AB ile aralarında çok fazla farklılık olmadığına vurgu yapan Eide, "Büyük bir olasılıkla AB'nin bu yönde aldığı kararların hepsine biz de Norveç olarak aynen uyacağız." dedi.

Meclis Dış Politika ve Savunma Komisyonu Başkanı Muhafazakar partili Ine Marie Eriksen Soreide de Dışişleri Bakanlığı'nın bu konudaki tutumuna destek verdiklerini belirterek, partisinin bu konudaki fikrini "Norveç'in bu konuda AB kararlarını takip etmesinin en akıllıca yol olduğunu düşünüyorum. Şimdiye kadar, istisnai durumlar hariç hep bu yol takip edildi." şeklinde belirtti.

İran kıta sahanlığı içinde Statoil'in şimdiye kadar yaklaşık 4 milyar dolar yatırım yaptığı kaydediliyor. Norveçli şirket, İran ile 2002 yılında yaptığı anlaşmayla Basra Körfezi'ndeki "South Pars" bölgesinin 6,7 ve 8 No'lu bölümlerinde, su yüzeyinden 3 bin metre aşağıda gaz arama ve çıkarma çalışmalarını devam ettiriyor. Statoil'in kurduğu son platformun geçtiğimiz yıl üretime başladığı kaydedilirken İranlı enerji şirketi NIOC'a da gaz-petrol araştırma ve çıkarma konularında danışmanlık hizmeti verdiği belirtiliyor.

Bunun yanı sıra, Norveçli enerji devinin Zagros dağlarındaki Anaran bölgesindeki petrol araştırma ve üretim faaliyetlerine iştirak ettiği ve Khorram Abad bölgesinde de henüz kullanılmaya başlanmayan lisansa sahip olduğu aktarılıyor. Norveç'in, AB'nin İran'a yönelik sert yaptırımlarına tam destek vermesi durumunda, hisselerinin yüzde 70'ni elinde bulundurduğu enerji şirketi Statoil'in İran'daki yatırımlarının, bundan nasıl etkileneceği merak ediliyor.

Statoil Enerji Bakanlığı'na bağlı faaliyet gösteren bir şirket olmasına rağmen, bakanlık bu konuda açıklama yapmaktan kaçınarak "Bu konuyu Statoil'e sormalısınız." şeklinde cevap verdi. Statoil Sözcüsü Kjersti T. Morstol ise, "Grup olarak şu anda İran'a ekstra bir yatırım yapmamız söz konusu değil. Mevcut anlaşmalarımızda da bu konudan dolayı kısa vadede bir sorun yaşayacağımızı sanmıyoruz. Bu yatırımlarımızın grubumuz üzerinde 'hızlı' ve 'direk' bir etkisi olacağını düşünmüyoruz." diyerek Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Barth Eide'nin "yaptırımların maliyeti Norveç için çok ağır olacak" sözleriyle çelişen bir açıklamada bulundu.

Avrupa Birliği liderleri geçtiğimiz ay yaptıkları toplantıda, nükleer programı nedeniyle uluslararası baskı altında bulunan İran'a petrol ve doğalgaz üretimi başta olmak üzere birçok hayati alanda ilave yaptırımlar konusunda uzlaşmıştı. Yaptırımlar, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin kabul ettiği son yaptırımların da ötesinde sert önlemler içermekte.

Bu yaptırımlar arasında, petrol ve doğalgaz sektörüne yeni yatırım, teknik destek ve teknoloji transferinin yasaklanması, ticaret ve bankacılık alanlarında malvarlığı dondurmaları gibi maddeler de bulunuyor. Bunun üzerine AB ülkelerine mektup yazan İran, BM'nin kararına ek olarak hazırlanan yaptırım paketine uymalarının AB-İran ilişkilerinde ciddi sorunlara neden olacağı uyarısında bulunmuştu

CİHAN

'İran'a biz de yaptırım uygulayacağız'

Avrupa Birliği'nin İran'a yönelik uygulamayı planladığı "ilave yaptırımlara", birliğe üye olmayan Norveç de tam destek vereceğini açıkladı.