Türkiye'nin ekseni ekonomiyi genişletti

Türkiye'nin küresel kriz sonrasında uygulamaya koyduğu, alternatif pazarları hedef alan eksen genişletme politikası, meyvelerini vermeye başladı. Son dönemde, "Ekseni kaydı" eleştirilerine muhatap olan Türkiye, IMF ve Dünya Bankası gibi kuruluşların da büyüme potansiyellerine dikkat çektiği Asya, Ortadoğu ve Avrasya pazarlarına ağırlık vererek, birçok ülke ile vizeleri kaldırarak, hem ihracatını, hem de ekonomisini büyütmeyi başardı.

Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) açıkladığı verilere göre, Türkiye'nin ihracatı mayıs ayında, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 34,5 artarak, 9 milyar 885 milyon dolar olurken, Türkiye ekonomisi de 2010 yılı ilk çeyreğinde yüzde 11.7 büyüdü.

ÇEVRE ÜLKELERİ KAZANDIK

Türkiye'nin en fazla ihracat yaptığı ülkeler dikkate alındığında ilk 15 arasında komşu ülkeler ile Kuzey Afrika ve Ortadoğu ülkelerinin ağırlığının arttığı görülüyor. Kriz öncesini gösteren 2008 yılı ilk 5 aylık verilerle, 2010 yılı ilk 5 aylık veriler karşılaştırıldığında özellikle Irak, Mısır, Rusya, İran, Suriye gibi ülkelerin en fazla ticaret yapan ülkeler sıralamasında üst basamaklara çıktıkları gözleniyor. Türkiye'nin sınır komşularına ihracatı da Ocak-Nisan döneminde yüzde 9,6 artarak, 4,7 milyar dolara ulaştı. Söz konusu dönemde komşulardan yapılan ithalatta da 3,8 milyar dolar oldu.

BİNDE 5'TEN YÜZDE 13'E...

Dış Ticaret Müsteşarlığı verilerine göre, 2000 yılında komşu ülkelere ihracatın, genel ihracat içindeki payı binde 5 iken, geçen yıl bu oran yüzde 13?e yükseldi. Çevre ve Komşu Ülkeler Stratejisi ile ülkeler arasında, ekonomik, sosyal ve kültürel bağlar güçlendirilirken Türkiye'nin dış ticaret partnerleri içinde çeşitlilik yaratıldığı, sanayileşmiş ülkelerde derin mali, ekonomik ve sosyal yaralar açan 2008 ekonomik krizinden daha az etkilenen bölge ülkeleriyle yürütülen ticari ilişkiler sayesinde büyük bir darbenin önüne geçildiği ifade ediliyor.

Öngörü çıtası aşılmış oldu

Yılın ilk çeyreğine ilişkin büyüme rakamları, genelde beklentiler seviyesinde gerçekleşirken, yüzde 11.7'lik rakamla, ekonomiye ilişkin pozitif açıklamalarıyla dikkat çeken Devlet Bakanı Zafer Çağlayan'ın yüzde 11'lik beklenti hedefi de aşılmış oldu. Çağlayan, "Türkiye'nin 2001 krizinden bu yana çeyrek bazda en yüksek ikinci büyümesini yaşaması önemlidir" dedi.

Gaziantep Sanayi Odası (GSO) Başkanı Nejat Koçer, yüzde 11,7'lik büyüme hızının sürpriz olduğunu bildirdi. İlk çeyrekte büyüme beklentilerinin yüksek olduğunu, açıklanan bu oranın Türkiye için, özel sektör için önemli bir başarı olduğunu belirten Koçer, bu oranın, moral yükselten, gelecek planlarını revize ettirebilecek bir oran olduğunu dile getirdi. Ing Bank ise yüzde 7,1 olan yıllık büyüme beklentilerini koruduklarını ve Merkez Bankası'nin yıl sonunda politika faizinin yüzde 7,75 olmasını beklediklerini bildirdi.

OVP'den daha olumlu sonuç

Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, büyüme verilerinin, 2009 yılı son çeyreğinde başlayan büyüme eğiliminin güçlenerek devam ettiğini gösterdiğini, 2010 yılı büyümesinin Orta Vadeli Program'da öngörülenden daha olumlu gerçekleşeceğini söyledi. Ankara Sanayi Odası (ASO) Başkanı Nurettin Özdebir, "Büyüme oranı oldukça iyi" derken, Bursa Sanayicileri ve İşadamları Derneği (BUSİAD) Başkanı Mehmet Arif Özer, "Krizden çıktığımızı rahatlıkla söyleyebiliriz" dedi.

Krizden istikrarlı ve güvenli çıkış

Sanayi ve Ticaret Bakanı Nihat Ergün, bu yılın ilk çeyreğine ilişkin büyüme rakamlarını değerlendirirken, 'Bu rakam, Türkiye'nin ekonomik kriz sürecinden istikrarlı ve güvenli bir şekilde çıktığını gösteren bir rakamdır' dedi. Bu yıl genelinde yüzde 6 ve yüzde 6'nın üzerinde bir büyüme beklediğini söyleyen Ergün, 'Kapasite kullanım oranları, sanayi üretim endeksi, reel kesim güven endeksi, tüketici güven endeksi, ihracat rakamları bütün bunlara baktığımız zaman mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış sürekli bir çıkışın olduğunu gösteriyor' dedi. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, Türkiye'nin yeniden, özel sektöre dayalı, çarpıcı bir büyüme performansı sergilediğini bildirdi.

MÜSİAD Genel Başkanı Ömer Cihad Vardan ise "Türkiye ekonomisinin rekor düşüş rakamlarının ardından tekrar büyüme trendine girmiş olması ve ilk çeyrekte de yüzde 11,7 gibi rekor bir büyüme rakamını yakalaması oldukça sevindirici ve geleceğe yönelik umut vericidir" dedi.

Lokomotif sektörler ticaret ve imalat

Türkiye ekonomisinde 2010 yılının ilk çeyreğinde en fazla büyüme gösteren sektör, toptan ve perakende ticaret oldu. 2009 yılının ilk çeyreğinde yüzde 26,2 oranında daralan toptan ve perakende ticaret bu yılın aynı döneminde yüzde 22,4 oranında büyüme gösterdi. Yine 2009 yılının ilk çeyreğinde yüzde 22,3 oranında küçülen imalat sanayinde, 2010 yılının aynı döneminde yüzde 20,6 oranında büyüme yaşandı. Gayrimenkul de ise yüzde 11,4, büyüme kaydedildi.

2010 yılının ilk üç ayında tarım, avcılık ve ormancılık yüzde 3,8 ve oteller ve lokantalar yüzde 2,1 oranlarında daralma görüldü.

Arındırılmış büyüme artışı yüzde 0,1

İhracatın da etkisiyle sanayi üretiminde görülen kademeli artış, büyüme rakamlarına da yansımış oldu. TÜİK'in, üretim yöntemiyle hesaplanan GSYH tahmininde, 2010 yılı birinci üç aylık döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre cari fiyatlarla GSYH, yüzde 16'lık artışla 243 milyar 258 milyon lira oldu. Sabit fiyatlarla ise bu dönemde ekonomi yüzde 11,7 büyümeyle 23 milyar 350 milyon lira olarak belirlendi. Piyasalardaki beklentiler yüzde 11 ile yüzde 11,5 arasında değişiyordu. Öte yandan, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış GSYH değeri de bir önceki döneme göre yüzde 0,1 arttı.

OECD İÇİNDE LİDERLİK BİZDE

Türkiye ekonomisi yılın ilk çeyreğinde yüzde 11.7 büyüyerek dünya genelinde en fazla büyüyen beşinci ülke oldu. Türkiye, 31 üyeli OECD'nin en hızlı büyüyen ülkesi olurken, dünyanın en gelişmiş 20 ekonomisinin bulunduğu G20'de ise ikinci sırada yer aldı. Büyümenin en fazla olduğu ülkeler arasında başı Asya çekti.

Yılın ilk çeyreğinde en yüksek büyüme oranınn görüldüğü ülke yüzde 15.5'le Singapur oldu. Singapur'u yüzde 13.3'le yine bir Asya ülkesi olan Tayvan ve yüzde 12 ile Tayland takip etti.

G20'DE İKİNCİ SIRAYI ALDIK

G20'de yer alan Çin ise yüzde 11.9'la Türkiye'nin hemen üzerinde bulunuyor. Türkiye ilk çeyrekte yüzde 12 büyüseydi hem tarihi rekora imza atacaktı, hem de G20'nin büyüme lideri olacaktı. Türkiye'den sonra çift haneli büyüme görülen diğer bir ülke yüzde 10.1 ile Malezya oldu. Büyüme Hindistan'da yüzde 8.6, Hong Kong'da yüzde 8.2, Güney Kore'de yüzde 8.1, Endonezya'da yüzde 5.7, Japonya'da yüzde 4.6, Meksika'da yüzde 4.3, Kanada'da yüzde 2.2 oranında gerçekleşti.

AVRUPA DİPTE

Borç krizi nedeniyle zor bir dönemden geçen Avrupa'da büyüme oranları düşük gerçekleşti. Eurostat'ın verilerine göre, 2010 yılının ilk çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre; Almanya yüzde 1,5, Fransa yüzde 1,2 ve İtalya yüzde 0,6, Macaristan yüzde 0.1, İsviçre yüzde 2.2, Hollanda yüzde 0.1 oranlarında büyüdü. Aynı dönemde İngiltere yüzde 0,3, İspanya yüzde 1,3 küçüldü. ABD ekonomisi ise söz konusu dönemde yüzde 2,7 oranında büyüme kaydetti.

TÜRKİYE FARKI

Türkiye, kriz sürecinde, büyüme oranları düşük kalan Avrupa ülkelerine paralel hareket etmek yerine, eksen genişletme manevrasıyla, yüzde 10'ların üzerinde büyüyen Asya ülkelerine ağırlık verdiği için, krizden hızlı çıkan ülkeler arasında yer aldı. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan da TBMM'de, "Büyüme konusunda da Türkiye, dünyanın ilgisini üzerine çekiyor ve çok farklı bir konumda buluyor. Türkiye, krizden en hızlı çıkan ekonomi konumuna gelmiştir" demişti.

yenişafak