Türkiye BM’de de aktif

BİRLEŞMİŞ MİLLETLER

Türkiye, yoğun çabalar sonucu 50 yıl aradan sonra elde ettiği BM Güvenlik Konseyi üyeliği çerçevesinde, Afganistan’dan Somali’ye, Ortadoğu’dan terörizm ve iklim değişikliğine kadar pek çok dünya sorununa ilişkin görüş bildirerek, bu konularda etkin olmanın yollarını arıyor. Güvenlik Konseyi’ne 2009-2010 dönemi için seçilen ve bu sandalyede yaklaşık 1 yıl 5 aydır oturan Türkiye, BM’de eski Dışişleri Müsteşarı, deneyimli diplomat Büyükelçi Ertuğrul Apakan tarafından temsil ediliyor.

Türkiye Konsey üyeliği ile İstanbul’da 21-23 Mayıs tarihleri arasında düzenlenecek Somali’nin yeniden yapılanması ve kalkınması konulu uluslararası konferansı gibi, dünyayı yakından ilgilendiren gerek bölgesel gerekse uluslararası pek çok sorun hakkındaki politikaların şekillendirilmesinde rol alıyor.

Türkiye bu çerçevede Terörizmle Mücadele Komitesi ve Kuzey Kore Yaptırımlar Komitesi gibi iki önemli alt komitenin başkanlığını yürütüyor. Türkiye’nin BM Daimi Temsilcisi Büyükelçi Apakan geçen günlerde Güvenlik Konseyi’ne başkanlığını yaptığı Terörizmle Mücadele Komitesi’nin 6 aylık çalışmalarını aktararak, terörizmin uluslararası barış ve güvenliğe büyük tehdit olmaya devam ettiğini, tüm devletlerin bu sorunla mücadelede her zaman tetikte ve azimli olmaları gerektiğini vurguladı.

Türkiye aynı şekilde özellikle ABD ve Japonya gibi ülkelerin ilgiyle takip ettiği Kuzey Kore Yaptırımlar Komitesi’nin de başkanlığını yapıyor. Türkiye’nin üstlendiği bir başka önemli görev de Afganistan’la ilgili. Türkiye Afganistan ile ilgili “öncü ülke” konumunda.

ÖNCÜ ÜLKE

BM Güvenlik Konseyi’nin kuralları çerçevesinde her üye ülke belli konu ve ülkelerde çeşitli görev ve sorumluluklar taşıyor. Öncü ülke olarak adlandırılan ülke, Konsey’de o konu veya ülke ile ilgili tüm koordinasyonu üstlenirken, Türkiye 2010 yılı için zaten deneyimli olduğu Afganistan ile ilgili öncü ülke konumunda. Koordinatör ülke olarak Türkiye, Afganistan’la ilgili gelişmeleri takip etmek, Konsey’i bilgilendirmek, yönlendirmek, Konsey’in bu konuda vereceği yazılı ve sözlü tepkilerin yazımını üstlenmek, Konsey’in kabul edeceği belgelerin hazırlığını ve müzakerelerini yapmak ve BMGK’deki mutabakatı sağlamaktan sorumlu.

Afganistan, son gelişmeler ışığında BMGK gündemine artık daha sık geliyor. Türkiye bu çerçevede son dönemde BM Genel Sekreteri’nin Afganistan Özel Temsilcisi Steffan de Mistura’nın Kabil’deki görevine başlamadan önce Mart ayında BMGK’ye bilgi vermesini temin etti. Mart ayında da Afganistan’da görev yapan BM Yardım Misyonu UNAMA’nın görev süresini uzatan karar tasarısı BMGK’ye Türkiye adına sunuldu. 1917 sayılı bu karar Türkiye’nin BMGK’ye sunduğu ilk karar tasarısı olma niteliği taşıyor.

ADAYLIKLAR VE SEÇİMLER

Türkiye, BM’nin en önemli karar organı BMGK’ye seçilmesinin ardından da çeşitli BM organlarında temsil edilmek ve aktif şekilde rol almak için çalışmalarını sürdürüyor.
Bu çerçevede Kimyasal Silahların Yasaklanması Örgütü merkezinde 16 Ekim 2009’da yapılan seçimde Türkiye’nin adayı Büyükelçi Ahmet Üzümcü en yüksek oyu olarak, direktör seçildi.

BM Ortak Denetim Birimi 2011-2015 dönemi müfettiş adayı Cihan Terzi de 2 Kasım 2009’da Genel Kurul’da yapılan seçimde 146 oyla seçildi.

Ajanslar

Türkiye BM’de de aktif

Türkiye, iki önemli komitenin başkanlığını yürütürken, Afganistan konusunda öncü ülke. İstanbul’da düzenlenecek Somali Konferansı’nda önemli siyasi mesajlar verilmesi bekleniyor. Türkiye 2011 yılında da ‘En Az Gelişmiş Ülkeler Zirvesi’ne ev sahipliği yapacak.