Uranyumun saklanması sorun olmaz

Tahran'da bugün, İran'ın uranyumunun Türkiye'de takas edilmesini öngören anlaşmanın imzalamasından sonra açıklamada bulunan Nükleer Mühendis Prof. Dr. Tolga Yarman, takas edilecek uranyumun fiziki olarak ancak büyükçe bir testi kadar yer kaplayacağını ve saklanmasının bir tehlike olmayacağını söyledi.

Okan Üniversitesi Öğretim Görevlisi Yarman, yüzde 100'e yakın zenginleştirilmiş uranyumun, "Keban Barajı'nın bütün bir yıl üreteceği kadar çok enerji verebileceğini" ancak İran'ın takas edeceği az zenginleştirilmiş uranyumun, 1000 MW'lik bir santrali, yaklaşık 40 gün idare edecek bir miktar olduğunu kaydetti.

1200 kilogram uranyumun "büyükçe bir testi" kadar yer kaplayacağını ifade eden Yarman, bu boyutlardaki uranyumu korumanın ve saklamanın da sorun olmayacağını, herhangi bir güvenlik riski de arz etmeyeceğini belirtti.

U238 atom çekirdeğinin (doğal uranyumun içindeki atom çekirdeği) radyoaktif olduğunu, 4.5 milyar yıllık bir yarı ömürle alfa parçacığı (helyum çekirdeği) attığını bildiren Yarman, "Bu bozunuma gamma ışını eşlik eder, dolayısıyla açıkta bırakmamak gerekir, ama beton bir yapı, koruma için gayet yeterli olur" dedi.

Yarman, uranyumun beton bir zırh içinde ve bir tırla nakledilebileceğini söyleyerek, Türkiye'de herhangi bir yerde saklanabileceğini kaydetti.

Takas edilecek uranyumun, muhtemelen atom araştırma merkezlerinden birine getirileceğini ifade eden Yarman, bunun için teknik bir hazırlığa gerek duyulmayacağının altını çizdi.

İran'ın, takas edeceği yüzde 3,5 zenginleştirilmiş uranyumun ticari bir santralde, rahatlıkla yakıt olarak kullanılabileceğini belirten Yarman, daha da zenginleştirmek için bu amaçla kurulmuş bir tesiste çalışmaya devam etmek gerekeceğini kaydetti.

Prof. Dr. Yarman, "doğal uranyumdan üretilen plutonyumun nükleer yakıt olduğunu ve nükleer silah yapımında kullanıldığını, ancak ayrıştırılmasının fevkalade zor olduğunu" belirtti. Bunun için "radyoaktif sıyırma tekniklerine sahip olunması gerektiğini" kaydeden Yarman, "İran'ın bu yolda adım attığına dair veri bulunmadığını" söyledi.

Yarman, İran'ın bu takası kabul ederek zaman kazanmayı amaçladığı şeklindeki görüşlerle ilgili olarak da "Bence, sopanın ucuna şapka taktılar, kayanın arkasından onu gösteriyorlar. Ama şunu da söyleyeyim; Batı'nın ikircikli tavrı mı, yoksa İran'ın kişilikli duruşu mu denirse ben ikincisinden yanayım" diye konuştu.

Yarman, İran'ın araştırma reaktöründe kullanım dışında, yeniden yakıt olarak uranyum zenginleştirmek isteyebileceğini belirterek, "ancak, yakıtın, bir nükleer santralde stratejik öneme haiz olmadığını, maliyet içinde yüzde birkaçlık bir yer tuttuğunu" söyledi.

Prof. Dr. Yarman, İran'ın nükleer programıyla ilgili bundan sonraki süreç konusunda ise "Bence gayet iddialı, gayet başarılı bir program yürütüyorlar. Rusya'dan ve Çin'den de yardım gördükleri ortada..." yorumu yaptı.

Türkiye'nin sayılı nükleer mühendislerinden, doktorasını Massachusetts Institute of Technology'de nükleer mühendislik alanında yapan Prof. Dr. Yarman'ın, nükleer enerji, enerji ve savunma alanları, Türkiye'deki toplumsal dinamikler konusunda kitapları, ulusal ve uluslararası basın ve konferanslarda yer almış çok sayıda çalışması bulunuyor.

İran Dışişleri Bakanı Manuçehr Mutteki, Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu ve Brezilya Dışişleri Bakanı Amorim'in bu sabah Tahran'da imzaladığı anlaşma çerçevesinde İran 1200 kilo yüzde 3,5 oranında zenginleştirilmiş uranyumu Türkiye'ye gönderecek. Anlaşma çerçevesinde Tahran'a bir yıl içerisinde 120 kilogram yüzde 20 oranında zenginleştirilmiş uranyum verilecek, bu sürede İran'ın takas edeceği uranyum Türkiye'de muhafaza edilecek.

AA

Uranyumun saklanması sorun olmaz

İran'ın, takas için Türkiye'ye göndereceği 1200 kilogram uranyumun hacmi, ancak bir testi kadar olacak ve maddenin muhafazası herhangi bir güvenlik riski taşımayacak.