Einstein'ın teklifini İnönü reddetmiş
Zaman Gazetesi yazarı tarihçi Mustafa Armağan, ünlü bilim adamı Albert Einstein'ın Türkiye'ye başvuru mektubuna İsmet İnönü tarafından ret cevabı verildiğini yazdı.
16 Yıl Önce Güncellendi
2010-05-16 15:03:00
Geçenlerde katıldığım bir TV programında konuklardan birisi çok önemli bir buluşmuş gibi Albert Einstein'ın Atatürk'e bir mektup yazdığını söyledi.
Muradı, o zamanlar Türkiye'nin itibarının çok yükseklerde olduğunu ispatlamaktı. Oysa şimdi öyle miydi ya! Yüzümüze bakan bile yoktu!
Aslında Einstein o mektubu Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal'e değil, Başbakanlığa yazmıştı ve o tarihte başbakan da İsmet Paşa'ydı. Hatta mektup Atatürk'e yazılmadığı gibi, yazan kişi de Einstein değildi. Sadece imzası vardı altında, o kadar.
Einstein, bir Yahudi yardımlaşma kuruluşu olan OSE Yahudi Sağlık Derneği'nin onursal başkanıydı, bu nedenle yokluğunda yazılar rahatça gönderilebilsinler diye ya boş kâğıtların altını imzalıyor ya da yazılar masasına geldiğinde toplu olarak imzalıyordu.
Böylece bazılarının "Bakın o zamanlar 'büyük dâhi' Einstein bile bize hayrandı" türünden sallama seanslarında dile düşürdükleri o mektup, bir gözbağcılığa kurban edilmiştir. İşin daha da garibi, bazı tarih heveskârlarının Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi'ndeki dosyanın devamına bakmadan, sadece Einstein'ın mektubunu ele alıp üzerine balıklama atlamış olmalarıdır. Oysa dosyanın devamındaki İsmet Paşa'nın Einstein'a verdiği olumsuz cevap, işlerine gelmediği için olsa gerek, ısrarla gizlenmektedir.
Oysa tarih, belgelerin sadece işinize gelen kısmına bakmak demek değildir. Bütününe bakabilmektir. Ne kadar bütüne bakabilirseniz o kadar lezzetli ve uzun ömürlü bir yemek çıkartabilirsiniz masaya.
İşte araştırmacı Rifat N.Bali, Prof. Emre Dölen ve Prof. Aykut Kazancıgil ile yurtdışında Arnold Reisman'ın yaptıkları titiz incelemeler, bize bu mektup olayının bilmediğimiz yönleri olduğunu gösteriyor ve bir efsaneyi yerle bir edecek çarpıcılıkta veriler sunuyor. Aynı zamanda bir belgenin nasıl okunacağını veya nasıl okunmaması gerektiğini de gösteren veriler bunlar.
Yazının devamını okumak için tıklayın
Haber Ara