Rusya Katin katliamı belgelerini yayınladı

Rusya Devlet Başkanı Dimitriy Medvedev'in talimatı üzerine, Sovyetler Birliği liderlerinden Josef Stalin döneminde 20 binden fazla Polonyalı esirin öldürüldüğü Katin katliamıyla ilgili belgeler dünya kamuoyuna açıldı.

Belgeler Rusya Federal Arşiv Ajansının (RFAA) internet sitesinde bugün yayımlanırken, RFAA Başkanı Andrey Artizov gerçek belgelerin elektronik posta kopyalarının ilk defa kamuoyuna açılmış olduğunu söyledi.

Arşivlerin kamuoyuna açılmasıyla Rusya’nın, 1940 yılında Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nde (SSCB) Polonyalı askerlerin katledilmesi olayıyla ilgili tamamen şeffaf hale geldiğini belirten Artizov, "Rus tarafı Katin’de ve başka yerlerde Polonyalı askerlerle ilgili olayları anlatmada çok net bir şeffaflık gösteriyor. Bu nedenle belgelerin orijinal kopyalarını sitede yayımladık" dedi.

Artizov en yüksek derecede gizliliğe sahip olan bu belgelere eskiden sadece 2-3 kişinin erişim yetkisine sahip olduğunu belirterek, bu belgelerin Ekim 1990’da Rusya Federasyonu’nun ilk Başkanı Boris Yeltsin tarafından dönemin Polonya Devlet Başkanı Lech Walesa’ya iletilmesi talimatı verildiğini söyledi.

RFAA’nın internet sitesinde yayımlanan belgeler arasında, dönemin KGB’nin selefi olan gizli servis NKVD’nin Başkanı Lavrenti Pavloviç Beriya’nın, Stalin’den tutuklu askerlerin katledilmesini isteyen önerisinin yer aldığı mesajı, 5 Mart 1940’ta askerlerin öldürülmesiyle ilgili alınan karar ve olayın ortaya çıkmasını engellemek için bu konudaki tüm raporların imha edilmesiyle ilgili 1959 yılında dönemin KGB Başkanı Aleksandır Şelepin tarafından yazılan rapor yer alıyor.

Polonyalı esir askerlerin Almanlar tarafından öldürüldüğü iddiasını doğrulamayan Artizov, "Politbüronun 5 Mart 1940’ta aldığı karara göre katliamın 3 bölgede yapıldığı unutulmamalı. Bunlar da Harkov’a yakın Pyatihatka, Smolensk’teki Katin ve Tver bölgesindeki Mednı kasabasıdır. İlk 2 bölgede 1941’de Almanların bulunduğu konusunda bilgiler var, ama Polonyalıların katledildiği Medni’de o tarihlerde Almanya yoktu" dedi.

Rus ve Polonyalı uzmanların Katin Katliamını detaylı incelemek için bir araya gelmesi gerektiğini kaydeden Artizov, "Katledilen Polonyalı ve Sovyet vatandaşların listesini oluşturmak bu sayede daha kolay olacak. Ancak böyle bir ortak çalışma henüz başlatılmadı" ifadesini kullandı.

İtar-Tass, 1940 yılının nisan ve mayıs aylarında Smolensk kentinin 18 kilometre batısındaki Katin Ormanında 4421 Polonyalı askerin öldürülerek gömüldüğünü ve öldürülen tüm askerlerin kimliklerinin belirlendiğini kaydetti.

-KATİN KATLİAMI-

Sovyetler Birliği liderlerinden Stalin, 5 Mart 1940’ta KGB’nin selefi gizli servis NKVD’ye, Kızıl Ordu tarafından esir alınan 22 bin savaş esirini öldürmeleri emrini vermişti.

Polonya, Rusya’nın Belarus sınırı bölgesinde bulunan Smolensk kentine yakın Katin Ormanındaki 3 ayrı toplama kampında tutulan doktor, avukat, öğretim üyesi, mühendis, polis ve rahip yedek subaylarından oluşan Polonyalı 22 bin savaş esiri katledildiğini belirtiyor.

Stalin’in verdiği belirtilen emrin uygulanması 1940 yılı Haziran ayı başında sona ermiş, bunun sonucunda Polonya halkının en eğitimli ve üretken kesimini oluşturduğu belirtilen 22 bin savaş esiri kafalarından vurulduktan sonra toplu mezarlara gömülmüştü.

Katliamın sorumluluğu önce Hitler’e yüklenmiş, ancak İngiltere’nin başta sessiz kalmasına rağmen olayın sorumlusunun Stalin olduğu ortaya çıkarılmıştı.

SSCB’nin son Devlet Başkanı Mihail Gorbaçov ile SSCB’nin 26 Aralık 1991’de dağılmasından sonra ortaya çıkan Rusya Federasyonu Devlet Başkanı Boris Yeltsin, Katin’de kısmi sorumluluğu kabul etmişlerdi.

Rusya’nın 22 bin Polonyalı askerin Stalin tarafından Katin Ormanındaki 3 toplama kampında öldürülmesinden dolayı resmen özür dilemesinin ardından, iki ülke ilişkileri son dönemde giderek düzelmeye başlamıştı.

Rusya Başbakanı Vladimir Putin bu ay başında Katin Ormanı yakınlarında düzenlenen anma törenine katılmış ve böylelikle ilişkilerin yeniden düzeltilmesi için jest yapmıştı.

Katin’deki anma törenine Polonya Başbakanı Donald Tusk ile birlikte katılan Putin, törende yaptığı konuşmada, "Polonya ile Rusya arasında tarihin aydınlatılması için uzmanlar düzeyinde yol açılmıştır" ifadesini kullanmıştı.

Tusk da törende yaptığı konuşmada, "Burada öldürülenlerin göz yuvaları, enselerine sıkılmış kurşunlar bize bakıyor. Tarihin büyük yalan yarasının uzlaşmayla aydınlatılması için bekliyorlar" ifadesini kullanmıştı.

Katin Ormanı töreninde Rus Ortadoks papazları, Katolik rahipler ve Müslüman imamlar dualar okumuştu.

Kaynak: AA