Günümüz masallarını anne-babalar da zevkle okuyor

Çocuklarına her gün düzenli olarak masal, hikâye okuyan anne-babalar bir yerden sonra benzer kurguları okumaktan sıkılıyor. Çocuğa belli etmemeye gayret ederek ses tonuna yine meraklı, eğlenceli bir hava katmaya çalışılsa da çoğu okuma saati sadece görev olarak yapılıyor. Sonu başından belli olan, bazı erdemli davranışları çocuğa öğretmeye çalışırken didaktik bir dil kullanmaktan kurtulamayan, manaları çocuğun seviyesine indirme çabası ile yapay ve sığ kalan anlatım tarzları anne-babaya olduğu kadar çocuklara da zevk vermez hale geliyor. Geleneksel masallardaki okuma tadını, heyecanı, sürprizli maceraları, sonu bilinmez hikâyeleri günümüzde üretilen masallarda bulmak çok güç ne yazık ki. Eski masalların günümüz çocuklarının anlayamayacağı unsurları içermesi, çağdaş yorumlarının yapılmamış olması da ayrı bir handikap elbette. Masal araştırmacısı ve yazarı Yücel Feyzioğlu, farklı dünyaların kapılarını açıyor ailelere. Feyzioğlu, Türk dünyasında 22 ülkeden derleyerek oluşturduğu ve Kardeş Yayınları'ndan çıkan 22 ciltlik Kardeş Masallar serisiyle dededen toruna ailenin tüm fertleriyle beraber zevkle okunacak, hatta oynanacak masallar sunuyor. Üstelik, bugüne uygun ama Anadolu'nun dil lezzetini veren, şiirsel ve tiyatral anlatıma müsait üslubuyla hem çocuklara hem de aileye anadilini sevdiriyor. Bu anlamda Yücel Feyzioğlu, masal yazmaktaki gayesine de ulaşmış görünüyor. Çünkü Almanya'da masal teknikleriyle ders anlatırken ve Türk dünyasını gezip masalları derlerken gayesinin aile ve çocuk edebiyatına uygun eserler vermek olduğunu söylüyor. 'Aile ve çocuk edebiyatı' bizim için yeni bir kavram. Çünkü ülkemizde masallar sadece çocuklar için yazılıyor, ailelerin birlikte zevkle okumasını dert eden çalışmalar yapılmıyor. Feyzioğlu, Batı'da yerleşik bu kavramı şöyle açıklıyor: "Öyle bir edebiyat türü geliştireceksiniz ki; çocuk da, baba da, nine de okurken birlikte zevk alacak, sıkılmayacaklar. Anne görev diye okumayacak, çocuk da hatır için dinlemeyecek. Hiç sıkılmadan sonuna kadar gülerek, üzülerek, hayal ederek okuyacaklar. Zor bir iş ve ben tam da bunu yakalamak istiyorum. Bunun temelleri, geleneksel kültürümüzde binlerce yıllık masallarla, destanlarla atılmıştır. Batılılar kendi masalları üzerinde çalışmış, yenilemiş, çağdaşlaştırmış; Türk dünyasında ise bu çalışma yapılmamış. 5. yy'da anlatılan bir masalı bugünün çocuğuna aynen anlatırsan itici gelebilir. Onu bugüne taşıyıp ihtiyaçlarımıza cevap verecek hale getirmemiz lazım. Ben bunu yaparak geleneksel masallarla çocuk ve aile edebiyatını oluşturmaya çalıştım."

Aile ve çocuk edebiyatı kavramının içine sadece masallar değil, ailece okunacak tarih, coğrafya, bilim, teknik kitapları, haritalar da giriyor. Böylece çocuğun bilimsel merakı da gelişiyor. Bu yüzden Yücel Feyzioğlu, her kitabına ülkenin yerini gösteren bir harita da ekliyor. Ayrıca Feyzioğlu'nun günümüze taşıdığı masal kahramanları, çöl bile olsa vatanını sevmeyi, tarihine ilgi duymayı, anadilini kullanmayı, mutlaka bir meslek sahibi olmayı öğretiyor. Kitaplardan bazılarının isimleri şöyle: Keloğlan ile Kahkaha Hanım (Anadolu Masalları), Dimitraş ile Pıtıraş (Gagavuz Masalları), Yanık ile Dilek Boncuğu (Azeri Masalları), Açıl Kabağım Açıl (Kosova Masalları)

Masal okumak neden önemli?
Feyzioğlu'na göre masallar, çocukla aile arasında 3 yaşından itibaren başlayan çelişki, çatışma, itiraz gibi durumları da yumuşatıyor; aileye sabırlı olma, çocuğa da kendi kişiliğini oluşturma ve başarıya ulaşma yollarını gösteriyor. Bütün bunları sağlamak için önce ev içinde belli saatlerde TV'yi kapatıp kitabı açmak gerekiyor elbette.

Feyzioğlu'na göre, geleneksel masalların aile ve çocuk açısından birçok işlevi var. Öncelikle masallar, dili geliştiren nefis bir araç. Masal dinleyen çocuğun anadili zenginleşir, renklenir. Masal, okurunu tarihe yaklaştırır. Ayrıca masallar çocuklara çok geniş bir hayal dünyası sunar. Feyzioğlu, "Çocuğun hayal dünyasını besleyen masaldan daha güzel bir eser yapılamamıştır." diyor. Masal okumanın en önemli faydası ise aile ile çocuğun geleceklerini birlikte hazırlamasına imkân sunması.

Kaynak: ZAMAN