Çeçen Kara dullar bilmecesi

Pepe Escobar*

Onlar, 25 yaşından büyük olmayan, Kafkas simalı, siyah saçlı “Kara Dullardı.” Onlar, birçok Çeçen ve Özbekle beraber Türkiye üzerinden— Orta Asya ve Kafkaslar boyunca devamlı ortalığı kasıp kavurmayı planlayan El Kaide’nin uzun hattının bir parçası— Pakistan aşiretler bölgesi Veziristan’a gelerek burada, Ebu Hanife liderliğindeki El-Kaide tarafından eğitildi.

Kara Dullar, Pakistan’ın aşiretler bölgesinden, önce Belucistan’a sonra da İran’ın Sistan-Belucistan eyaletine- İran’dan Azerbaycan’a kolayca geçilen Tahran karşıtı Sünnî Cundullah örgütü ve El-Kaide arasındaki bir anlaşmadan faydalanarak- oradan da zaten içinde bulundukları Kafkaslara ve nihayetinde de güney Rusya’ya ulaştı. Pazartesi günü, sessiz, isimsiz, ansızın iki Çeçen Kara Dul, Moskova metrosunda 39 kişiyi öldürüp, 64 kişiyi yaralayarak intihar eylemcisine dönüştü ve şehid oldu.

Robert Ludlum’un Bourne serisi komplo teorisi doğrultusundaki bu heyecanlı hikâyede bir problem var. Moskova-Af-Pak bağlantısının bir anlamı yok.

Ben Bomba Yapacağım, Sen havaya uçacaksın

Usame Bin Ladin ve Eymen Zevahiri’nin, Çeçenistan’ı kullanarak savaşçıları Rusya’ya getirmek için, OrtaAsya/Kafkasya’ya götüren daha kompleks bir yol haritası çizmiş olmalı. Ama radikal İslâm, şehidleri ister istemez kucaklamıyor. 2008 yılında, El-Kaide’nin iki numarası Eymen Zevahiri, üstü kapalı olarak, kadınların cihada iştirak etmemelerini ifade etti. 2009 yılında, Zevahiri’nin karısı Kumeyne el-Zevahiri, “Müslüman kız kardeşlerine” yazdığı bir mektupta, eğer bunu yapacaklarsa, yanlarında onlara iştirak edecek bir erkek bulundurmalarını tavsiye etti.

“Erkek iştirakçi” izi, Moskova metrosu güvenlik kameraları- bombalamalara katılan şüpheli bir erkeğin kimliğini belirledi- yardımıyla pekişti.. Şayet Kara Dullar Af-Pak’da eğitilmediyse, besbelli ki, Çeçenler tarafından eğitilmek zorundaydılar. Bu, Alexander Tikhomirov olarak doğan, karizmatik usta ideolog Said Buryatsky’nin işi olacaktı.

Buryatsky, 2 Mart’ta Federal Güvenlik Servisi’ne (FSB, eski KGB) bağlı bir komando tarafından öldürüldü. Yani, intihar bombaları bir intikam eylemi olabilirdi. Buryatsky, doğduğu Kuzey Kafkasya’da ilan ettiği Emirlikle, bölgeyi yönetmek isteyen ve on binlerce taraftara sahip, adı çok iyi bilinen Doku Umarov’un iki numaralı adamıydı. Rusya geçtiğimiz yıl, Rusya Federasyonu’na bağlı yarı özerk bölge Çeçenistan’da, karşı terörizmin sona erdiğini görkemli bir şekilde duyurdu ve zaferini ilan etti. Bütün İsyancı Çeçen cihadcıları ayakaltına alınmış göründü.

Çok uzun geçmedi. Umarov geçtiğimiz ay, bir video kaydıyla, bütün Rusları “savaş evinize geri gelecek” diye ikaz etti. Ve geri döndü, sadece evlere değil, büyük bir cesaretle, FSB’nin merkezinin altındaki Lubyanka metro istasyonuna da.

Kremlin ve FSB için Buryatsky, geçtiğimiz yıl Kasım ayında, 26 kişini öldüğü, 100 kişinin yaralandığı, Moskova-St. Petersburg arasında çalışan ekspres trene düzenlenen saldırı ile Haziran 2009’daki İnguşitya devlet başkanı Yunus Bek Yevkurov’u öldüren intihar saldırısının beyniydi. Buryatsky 30 intihar bombacısı eğiti, bunlardan 9’u öldü, geriye 21 kişi kaldı. Bunların hâlen Rusya’da, muhtemelen Moskova’da olduğuna inanılıyor.

Şehidelerin Gölge Oyunu

İlk Çeçen “Kara Dul”, 2001 Kasım’ında kocasını öldürmekten sorumlu tuttuğu bir Rus generali öldüren Kuiza Gazuyeva idi. 2001 sonunda hâlâ, adı bilinen Çeçen savaş lordu Şamil Basayev, kadın ve erkeklerden oluşan ve Riyazü’s Salihîn adını verdiği bir şehidler müfrezesi oluşturdu. Kara Dullar 2004 yılında bir seri saldırılarda bulundu. Basayev 2006 yılında FSB tarafından öldürüldü.

Alix dela Grange, sayısız kereler ateş hattına gidip, Çeçen kadınlarla görüşmelerde bulunan Çeçenistan üzerine bir İsviçreli uzman. Alex, şayet Kara Dullar gerçekten Moskova’daki intiha eylemcileriyse, onlar, “kesinlikle, bir fanatik tarafından ilaçla uyuşturulmuş ve manipüle edilmişlerdir.” Kara Dullar genellikle, kocalarını veya aileleri öldürülmüş ve kaybedecek başka şeyleri olmayan, genç ve karamsar kadınlardır. İslâmcılar için, onları, ölüme giden bir asker olarak kullanmak çok kolaydır. 2002 yılın, Moskova’da bulunan Dubrovka tiyatrosundaki rehine dramında Kara Dullar vardı; Kara Dullar’a plânın çoğu söylenmez.

Moskova’daki bombalı eylemlere gelince, bir “ erkek gönüldaşları tarafından” uzaktan kumandalı bir bombayla patlatılmış olabilirler. De la Grange, Moskova’daki Kara Dulların Pakistan’da eğitildiklerinden emin değil.” Dela Grange “Kara Dullar’ın, Pakistan’a gitmelerine ihtiyaçları yok, bulundukları yerde, ihtiyaçları olan her şeye sahipler. Ve Çeçenistan içinde seyahat etmek çok zordur, bütün sınırlarda olağanüstü kontrollere maruz kalırlar.” Diyor.

De la Grange’ın söyledikleri, kadın intihar bombacılarının aileleriyle gerçekleştirdiği röportajları esas alan ve gazeteci Lulia Jusik tarafından 2005 yılında yayınlanan “Allah’la Nişanlananlar- des Fiancess d’Allah” bir çalışmayı desteklemektedir. Bir Kara Dul, esasında Allah’ı çılgınca sevdiği için değil, umutsuzlukla hareket eder. Jusik ima yoluyla, Çeçen erkeklerin asla intihar bombacısı olmadıklarını da söyledi.2001 yılındaki bombalama kampanyasının başlamasından itibaren, uygun kadınları kullandılar. Kullandıkları bombalar, imal edilmeli, taşınmalı ve onarlın üzerine monte edilmelidir; buna dikkat ederler. Kara Dullara ilaç hap verirler ve patlayıcıların mekanizmasını uzaktan kumandaya bağlarlar.

İşte, Çeçenistan, Filistin ve Irak’takiler arasındaki anahtar fark budur. 2008 yılında, Irak’ın Diyala eyaletinde, şehide olmayı arzulayan en az 16 kişi tutuklandı. Ayrıca, onların ailelerindeki erkelerin çoğu intihar eylemlerinde ölen bombacılardı. ABD’deki Cihad Jane’nden 5 yıl önce, Belçikalı beyaz bir kadın olan Muriel, umutsuz bir hâlde, Baküba’da intihar eylemcisi olmaya karar verdi.

İlk kadın intihar eylemcisinin 1985 yılında, eylemini yaptığına inanılmaktadır. O eylemin Radikal İslâm’la bir alakası yoktu. Sri Lanka’daki Tamil Kaplanları, Marksist örgütler ve Türk Kürdistan’ındaki Kürdistan İşçi Partisi’nde olduğu gibi, sayısız hadisede kadınlar, intihar eylemcisi olarak çok güvenlidir. İlk şehide, 1995 yılında kendini patlatan bir Filistinliydi. O da, Allah aşkıyla değil, umutsuzlukla hareket etmişti.

Moskova’nın Gizli eli

Yani,El-Kaide’nin, öncelikle Orta Asya, doğu İran, Afganistan’ın çoğu ve Pakistan’ın kuzeyiyle birleşecek Horasan’da bir İslâmi Emirlik oyununda bile, Moskova’daki eylemin bir Af-PAk bağlantısı yok.(Horasan, İran’ın batısındaki Meşhed’dedir.)

FSB-El-Kaide’nin adını zikretmeden- hemen, trans Kafkasya Emirliği kurmak isteyen Kuzey Kafkasyalı cihadcıları suçladı. “Kafkasya’dan gelen terörist” profilini dikkatle izleyen Moskova metrosunu kullananlardan elde edilen bilgiler, iki Kara Dulun dikkat çekmemek için tamamen Dolce&Gabbana ile giydirildiklerini gösteriyordu.

Ama ortada rahatsız eden bir ihtimal var. Ya bu, FSB tarafından dikkatle yürütülen yanıltıcı bir bayrak operasyonu ise?

De la Grange hızla vuru gibi “2020 yılında, Dubrako tiyatrosundaki eylem bütünüyle Moskova’nın kontrolündeydi. 41 Çeçen komandosu için, FSB ve polisin işbirliği olmaksızın, patlayıcılar ve kimyasal silah yüklü bir araçla bütün Moskova’yı bir uçtan diğer uca dolaşmak imkânsız gibi bir şeydi. Putin istihbarat servislerine, teröristleri bulun ve “lağıma süpürün emri verdi”

Başbakan Putin’in, 2000 Mart’ındaki seçimi kazandığında, “Çeçenler, onları tuvalet çukurlarına atacağız” deyişindeki gibi, çoğunlukla aynı kelimeleri kullanarak konuşması tesadüf değildir. Rus siyaset akademisyenlerinin en iyi ve en zekileri, intihar bombalamalarının, bütün Kafkasya’da, yalnızca Çeçenistan’da değil, İnguşitya ve Dağıstan’da da, baskıyı yeniden hızlandırması için Putin’e yardım edeceği konusunda hem fikirler.

Mesele dile geliyor: Çarşamba günü, huzursuz Dağıstan Cumhuriyeti’ndeki iki bombalı eylemde, aralarında bölgesel polis şefinin de bulunduğu en az 9 kişi öldürüldü. BBC muhabiri, bombanın, Kızılyar’daki, FSB güvenlik şubesi ve yerel İçişleri Bakanlığı ofisinin önünde bombalı bir aracın patladığını bildirdi. Bu patlamayı, hemen ardından aynı caddede ikinci bir patlama takip etti.

De la Grange’a göre, ülkenin en güçlü adamı olmasına iki yılı kala Putin, devlet başkanı olarak pozisyonunu tekrar ilan edecek ortamı sağlayabilmek için, gösterişli bir şekilde, toplumu terörizmden koruyacak birini güçlü var demeye getiriyor. Yani, saldırılar, Putin ve FSB tarafından yönetildi veya yaptırıldı. Çeçen isyancılar, Radikal İslâmcılar ve FSB arasında şüpheli bir ittifak var. Her neyse, biz, Moskova’daki eylemlerin çoğunlukla Putin ve FSB’ye getirdiği kâra bakarız.

Yani sonunda Kara Dullar Rus istihbaratı için mi çalıştı? Ya Kara dullar diye bir şey yoksa, fakat… hayaletler mi?

*Brezilyalı ünlü gazeteci ve yazar.

Bu makale Fazıl Duygun tarafından timeturk.com için tercüme edilmiştir.

Çeçen Kara dullar bilmecesi

Rus siyasetciler, intihar bombalamalarının, yalnızca Çeçenistan’da değil, bütün Kafkasya’da, baskıyı yeniden hızlandırması için Putin'e yardım edeceği konusunda hem fikir.