Anayasa değişiklik paketi açıklandı
AK Parti, toplam 26 maddelik anayasa paketini muhalefete sundu. Yargının demokratik meşruiyetine yönelik düzenlemeler taslağın temelini oluşturuyor.
16 Yıl Önce Güncellendi
2010-03-23 14:32:00
Adalet Bakanlığı'nın bütün kurumların mutabakatını sağlayarak 2008'de hazırladığı 'Yargı Reformu Stratejisi Taslağı'yla başlayan çalışmalar dün önemli bir aşamaya geldi. Kısmi anayasa değişikliklerini içeren reform paketi, kamuoyuna ve muhalefet partilerine sunuldu. Toplam 26 maddeden oluşan paket, bu ayın sonuna kadar Meclis'e getirilecek. Geçici maddelere göre düzenlemeler yayımlandığı tarihte yürürlüğe girecek ve muhtemel bir referandumda tümü oylanacak. Değişiklikler, Anayasa Mahkemesi'ndeki mevcut davaları da kapsayacak. Mahkemenin yedek üyeleri, asıl üye sıfatını kazanacak.
Reform, başta yargıda demokratikleşme olmak üzere toplumun farklı kesimlerinin beklentilerine cevap veren değişiklikler içeriyor. Anayasa Mahkemesi ile HSYK'nın yapısı değiştiriliyor. Üye sayıları demokratik meşruiyet ve geniş tabanlı temsil esasına göre artırılıyor. Pakete destek için dün muhalefet turuna çıkan AK Parti'nin hukukçu kurmayları, 'makul olan her türlü teklif ve değişikliğe açık olduklarını' iletti. Ancak uzlaşma adımı olumlu karşılık bulmadı. CHP Grup Başkan Vekili Hakkı Suha Okay, paketin içeriğini henüz incelemediklerini ancak destek vermeyeceklerini açıkladı. Genel Başkan Deniz Baykal ise AK Parti'ye ağır suçlamalarda bulundu. MHP, uzlaşma komisyonu kurulmasını, değişiklikler belirlendikten sonra reformun seçim sonrasına bırakılmasını önerdi. Paketi önemsediğini açıklayan BDP ise yapıcı muhalefet sözü verdi.
Anayasa değişikliği teklif taslağı, yürürlük maddesi hariç 22 maddeden oluşuyor. Teklif, Anayasa'nın 10, 20, 23, 41, 53, 69, 74, 84, 94, 125, 128, 129, 144, 145, 146, 147, 148, 149, 156 ve 159. maddelerinde değişiklik öngörüyor. Anayasa'nın geçici 15. maddesinin yürürlükten kaldırılmasını da düzenleyen teklif taslağında, 3 geçici madde de yer alıyor. Teklif taslağının yayımı tarihinde yürürlüğe girmesi ve halkoylamasına sunulması halinde ise tümüyle oylanması öngörülüyor.
Muhalefet partilerinin görüşüne sunulan taslak, şu düzenlemeleri içeriyor:
Kapatma davası Meclis'in izniyle açılabilecek
Siyasi partilerin kapatılması sürecini yeniden düzenliyor. Mevcut Anayasa'da Yargıtay cumhuriyet başsavcısı, Anayasa'ya aykırı fiillerin odağı haline geldiği iddiasıyla Anayasa Mahkemesi'ne doğrudan dava açabiliyor, Anayasa Mahkemesi de nitelikli çoğunlukla temelli kapatma kararı veriyor. Değişiklikte, kapatma davası açma yetkisinin Meclis'te partilerin eşit katılımıyla oluşturulacak Kurul'a devredilmesi öngörülüyor. Buna göre Yargıtay başsavcısının talebi üzerine, Meclis başkanının başkanlığında komisyon oluşturulacak. Komisyonun üye tam sayısının üçte iki çoğunluğu ve gizli oyla vereceği izin üzerine Anayasa Mahkemesi'ne dava açılabilecek. Başsavcı, aynı sebeplerle ikinci bir kapatma davası başvurusunda bulunamayacak. Anayasa Mahkemesi ise 19 üyenin 13'ünün oyuyla kapatma kararı alabilecek. Anayasa'daki 'Temelli kapatılan bir parti bir başka ad altında kurulamaz.' hükmü de kaldırılıyor. Paketteki geçici 18. maddede ise parti kapatmayla ilgili değişikliklerin Anayasa Mahkemesi'nde görülmekte olan davalarda uygulanacağı öngörülüyor. Paket yürürlüğe girmeden başsavcı herhangi bir parti hakkında dava açarsa Anayasa Mahkemesi bu davayı incelemeye başlayacak. Ancak yasa yürürlüğe girdikten sona Yüksek Mahkeme, başsavcının Meclis'ten izin almasını isteyecek.
'Meclis kürsüsü' kapatma gerekçesi yapılamayacak; Siyaset yasağı 3 yıl olacak
Milletvekillerinin Meclis çalışmalarındaki oy ve sözleri, düşünce açıklamaları ile idarenin eylem ve işlemleri TBMM tarafından başka bir karar alınmadıkça siyasi parti kapatma davalarına konu edilemeyecek. Söz ve eylemleriyle kapatma davasına neden olan milletvekillerinin vekilliği düşürülüyor ve siyaset yasağı getiriliyordu. Siyaset yasağı 5 yıldan 3 yıla iniyor. Yüksek Mahkeme kararından sonra milletvekilliğinin düşmesini öngören Anayasa'nın 84. maddesi yürürlükten kaldırılıyor.
Partilerin Mali denetimini Sayıştay yapacak
Teklife göre, daha önce Anayasa Mahke-mesi'nce yapılan siyasi partilerin mali denetimi görevi Sayıştay'a veriliyor. Siyasi partiler mali denetim raporlarını Sayıştay'a sunacak. Sayıştay'ın bu denetim sonunda vereceği karar kesin olacak.
ZAMAN
SON VİDEO HABER
Haber Ara