Seçimden ne bekliyor?

Orta Doğu Stratejik Araştırmalar Merkezi (ORSAM) Irak'taki seçimleri yakından takip ederek, ülkedeki etnik grupların nabzını tutuyor. ORSAM Ortadoğu Danışmanı Yard. Doç. Dr. Serhat Erkmen, Irak'ta gerçekleştirilecek seçime ilişkin Arapların, Türkmenlerin ve Kürtlerin beklentilerini değerlendirdi.

SÜNNİ ARAPLAR, Şİİ ARAPLARDAN SONRA EN ÖNEMLİ GÜÇ HALİNE GELEBİLİRLER

Erkmen, Sünni Arapların işgalden sonra dışlanmalarına rağmen bugün tekrar Irak'ta kilit bir siyasi rol üstlenme şansı bulduklarını dile getirdi. Erkmen'e göre eğer bir sürpriz olmazsa Irak parlamentosunda Şii Araplardan sonra Sünni Araplar en önemli güç haline gelebilecekler. Sünni Arapların Irak Parlamentosunda önemli roller üstlenebileceklerini kaydeden Erkmen, "Kerkük'ün statüsü, tartışmalı bölgeler, federalizm, petrol yasası ve Baasçıların sisteme yeniden entegrasyonu gibi konularda önemli direnç noktaları oluşturması beklenebilir" dedi.

Ancak Sünni Arapların çeşitli koalisyonlar içinde olması ve bu koalisyonların seçimden sonra dağılması halinde güçlerini etkileyeceğini söyleyen Erkmen, "Bu noktada Sünni Arapların geleceğini belirleyecek konuların başında diğer aktörlerle mücadeleleri gelecektir. Örneğin, kuzeyde özellikle de Musul ve Kerkük civarında Kürtlerle Sünni Araplar arasında yaşanabilecek gerginliklerin bir birleştirici rolü olması beklenebilir. Ya da Şii Araplar tarafından sistematik olarak sistemin dışında tutulmaya yönelik bir politika geliştirilirse yine benzer bir durum yaşanabilir. Fakat, her halükarda Irak siyasetinin karmaşık yapısı dikkate alındığında Sünni Arapların önümüzdeki dönemde de ciddi bir bocalama içinde olacağını söylemek çok da yanlış olmayacaktır" diye konuştu.

TÜRKMENLER AÇISINDAN EN ÇOK ÖNEM TAŞIYAN ŞEHİR: KERKÜK

Erkmen, Türkmenler açısından seçimde en çok önem taşıyan vilayetin Kerkük olduğunun altını çizerek, "İki Irak Türkmen Cephesi adayı (Erşat Salihi ve Jale Yunus Neftçi)'nın yanı sıra çoğunluğu Şii İttifakından olmak üzere 40'ın üzerinde Türkmen milletvekili adayı Kerkük'ün Irak Parlamentosuna göndereceği 12 sandalye (1 sandalye Hıristiyanlara kota olarak ayrılmıştır) için yarışacaktır" şeklinde konuştu.

Kerkük'te Türkmenlerin 2 milletvekili çıkarma şansının yüksek olduğunu belirten Erkmen, Kerkük'ün, hem uzun Türkmencilik mücadelesi geçmişi hem de Kürtlerin baskısı ve şehirdeki faaliyetleri nedeniyle Türkmenlerin tek çatı altında birleşebildiği bir şehir olduğuna vurgu yaptı.

TÜRKMENLER CAN GÜVENLİĞİ NEDENİYLE SANDIĞA GİTMEYEBİLİR

Kerkük'te Türkmenlerin güvenlik nedeniyle seçimlere katılamayacağı olasılığına dikkat çeken Erkmen, "Kürtlerin çoğunlukta olduğu Faylak gibi bölgelerde oy vereceği belirlenen Türkmenler baskı ve can güvenliği nedeniyle sandığa gitmeyebilir" dedi.

Kerkük'te seçimlerde en büyük sorunlardan birinin de sandık hileleri olduğunu söyleyen Erkmen, bu sorunun sadece Kürtlerin değil Arapların da kontrol ettiği sandıklar için geçerli olduğunu dile getirdi.

Kerkük'te seçmenlerin tercihlerini belirleyecek konuların başında ulusal meseleler ile birlikte günlük yaşama ilişkin ihtiyaçların karşılanmasının geldiğine dikkat çeken Erkmen, "Kerkük'ün statüsü, Türkmen haklarının korunması ve şehir idaresinde daha adil bir dağılımın sağlanması gibi konuların yanı sıra toprakları ve mülkleri ellerinden alınmış kişilerin sorunlarının çözülmesi de Türkmen seçmenlerin tercihlerinde belirleyici olmaktadır" şeklinde konuştu.

Türkmenlerin milletvekili çıkarma potansiyeline sahip olduğu bir diğer şehrin de Musul olduğunu ifade eden Erkmen, ancak geçen seçimlerde bu imkanın kullanılamadığını söyledi. Erkmen bu imkanın kullanılamama sebeplerini ise şöyle sıraladı:

- Katılımın düşük olması (özellikle kadınlar),

- İslamcı partilere yönelme,

- Mezhepçiliğin siyasal tercihlerde önemli bir etken olması,

- Türkmenlik bilincinin gelişme aşamasında olmakla birlikte halen birleştirici bir unsur olmayı başaramaması,

- Musul'daki güvenlik ortamı nedeniyle siyaset yapmanın ve seçime girmenin zorluğu,

- Ortak bir seçim çalışması yapılmaması

ADAYLARIN FAZLA OLMASI OYLARIN BÖLÜNMESİNE NEDEN OLUYOR

Erkmen'e göre, yukarda sırlanan faktörlerde nispi iyileşme sağlanmış olmakla birlikte sorunların büyük ölçüde devam ettiği ve buna bağlı olarak en fazla 3 Türkmen milletvekili çıkacağı söylenebilir. Bu adaylardan ikisinin ITC'den birinin de Şii İttifakı'ndan katılan adaylar arasından olabileceğini belirten Erkmen, Musul'da Türkmen adayların şansını azaltan şeyin Türkmenler açısından oy deposu konumundaki Telafer'den çıkan aday sayısının çok fazla olması ve bunun da oyların bölünmesine bir neden olduğunu söyledi.

Erbil'de Türkmenlerin seçime ilişkin çok fazla beklentisi olmadığını dile getiren Erkmen, bunun nedeninin seçimlerin herhangi bir sonuç üreteceğine inancın olmadığından kaynaklandığını söyledi. Erkmen, Erbil'de bir Türkmen adayın kazanmasından ziyade bir Türkmen varlığının ispat edilmesinin gelecek dönemde Kuzey Irak siyasetinde Türkmenlerin bir aktör olarak varlığını ortaya konması açısından önem taşıdığının altını çizdi.

IRAK'TA MUHALEFET GÜÇLENME YERİ DEĞİL İKTİDARDAN DIŞLANMA YERİDİR

Irak'ta hiçbir siyasi partinin muhalefette yer almak istemediğine de değinen Erkmen bunun nedenini şöyle açıkladı:

"Irak siyasi hayatında muhalefet güçlenme yeri değil, iktidardan dışlanma yeridir. Kayırmacılık ve nepotizm çok ileri safhalarda olduğundan partiler bir anlamda kaynakların ve çıkarların dağıtıldığı merkezler haline gelmektedir. Bu durum partilerin ideolojik duruşlarını zayıflatmaktadır."

KÜRTLER, MALİKİ'NİN BAŞBAKANLIĞINA HAZIR GÖRÜNÜYOR

Iraklı Kürtlerin seçimden beklentilerini üç maddede ele alan Erkmen bu maddeleri şöyle sıraladı:

1) Kürt halkı seçimden çok fazla bir şey beklememektedir. Bir çoğu için asıl seçim 25 Temmuz'da yapılmıştı.

2) Konunun partiler bağlamında ele alınmasıdır. Partiler bu seçimi sadece Bağdat'taki güç mücadelesinin değil, aynı zamanda içerdeki güç mücadelesinin bir uzantısı olarak görmektedirler. Kürt gruplar mümkün olduğunca çok milletvekili elde ederek,

Hükümetin oluşumunda kilit rol oynamak,

Cumhurbaşkanlığı makamını yeniden elde etmek,

Meclis çalışmalarına yön vermek,

Kürtlerin Irak Siyasetinin temel ittifak ve denge unsurlarından birisi olduğunu göstermek istemektedirler.

3) Bir diğer konu nasıl hükümet kurulacağı ve Başbakanın kim olacağıdır. Kürtler Maliki'yle sorun yaşamalarına rağmen, Maliki'nin başbakanlığına hazır gözükmekteler. Ancak Kürtler açısından tercih edilen Başbakan Adil Abdülmehdi'dir.

Kaynak: Yenişafak

Seçimden ne bekliyor?

7 Mart 2010 günü yapılması kararlaştırılan Irak Parlamento seçimleri ülkenin kaderini belirleyecek olmasından dolayı büyük bir öneme sahip.