"Nükleer silah geliştirmiyoruz"
Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu'nun Tahran'ın silah geliştirmekte olabileceğini belirten raporu karşısında dini lider Hameney İran'ın nükleer silah edinme peşinde olmadığını söyledi.
16 Yıl Önce Güncellendi
2010-02-20 00:52:00
Ülkenin dini lideri Ayetullah Ali Hameney İran'ın nükleer silah edinme peşinde olmadığını söyledi.
Hamaney tepkilerin yersiz olduğunu, İranlıların inançlarının onları bu tür silahların kullanmaktan men ettiğini söyledi.
İran'ın kurum nezdindeki elçisi Ali Asker Sultaniye de raporun mesnetsiz olduğunu söyleyerek iddiaları reddetti.
Birleşmiş Milletler'e bağlı kurumun dün basına sızan ve alışılmadık nitelikte açık ifadeler taşıyan raporunda, 'Tahran'ın nükleer silahlar üzerinde çalışmalarına yeniden başlamış ya da aslında, hiçbir zaman bu çalışmaları durdurmamış olabileceği' kaydediliyor.
Raporda, İran'n Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu'yla (UAEK) işbirliği düzeyinin de giderek azaldığı belirtiliyor.
Kurum ayrıca İran'ın faaliyetlerinin bütünüyle barışçı olduğuna yetkilileri ilan edecek veriler sunmadığı görüşünü yineliyor.
Kurumun bir yetkilisi, İran'ın, uyguladığı nükleer programın barışçı olduğu yolundaki açıklamalarının giderek daha az inanılır hale geldiğini söyledi. Aynı yetkili, İran'ın nükleer silah üretmeye çalışan bir ülke olduğunun artık daha açık şekilde görüldüğünü söyledi.
Yaptırımlar için artan baskı
Almanya raporun ciddi endişelerini teyit eder nitelikte olduğunu bildirdi. Başbakan Merkel'in sözcüsü Ulrich Wilhelm bu durumun uluslararası toplumu Tahran rejimine karşı daha sert yaptırımlara yönelmeye zorladığını belirtti.
Moskova da İran'ın kurumla daha etkin işbirliği yaparak, dünyayı programın barışçı olduğuna ikna etmesi gerektiğini kaydetti.
İran uranyum zenginleştirme faaliyetlerini durdurması taleplerine uymadığı için BM'nin aldığı üç ayrı kararla bazı yaptırımlara tabi durumda. Ancak ABD ve bazı Avrupa ülkeleri bunların ağırlaştırılması için lobi yapıyor.
Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu'nun son raporu, aslında 2007 yılında ABD Ulusal İstihbarat Tahminleri'nde yer alan bilgilerle çelişir nitelikte.
Beyaz Saray, son rapor ardından yaptığı açıklamada, İran'ın, nükleer programı konusunda uluslararası sorumluluklarını yerine getirmemesi halinde bunun sonuçlarına katlanması gerekeceğini bildirdi.
Washington'daki üst düzey yetkililer, İran'ın davranış biçiminin de rahatsızlık yarattığını belirtiyorlar.
Bununla birlikte Amerikan yönetimi, Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu'nun raporunda bazı olumlu işaretler buldu; raporda belirtildiği üzere, Tahran'ın teknik zorluklar yaşıyor olmasının, İran'ın 'nükleer saati'ni yavaşlatacağı kaydedildi.
Geçen Pazar günü, Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanı Hillary Clinton, 'Elimizde biriken kanıtlar İran'ın nükleer bomba yapmaya çalıştığını gösteriyor. Ben bu durumla, mümkün olduğu kadar barışçıl bir yöntemle başa çıkmayı isterim ve her tür anlamlı diyaloğu memnuniyetle karşılarım. Ancak onlar bomba yaparken diyaloğa girmek istemiyoruz" demişti.
İran'ın Atom Enerjisi Kurumu'ndaki elçisi Ali Asker Sultaniye ise UAEK'nın daha geniş denetim taleplerinin kabul edilir olmadığını belirtti. Sultaniye İran'ın UAEK kapsamındaki gerekler ötesinde işbirliği yapmayacağını ve uluslararası hukuka aykırı olduğu gerekçesiyle BM kararlarındaki talepleri yerine getirmeyeceğini söyledi.
UAEK raporu Tahran yönetiminin uranyumu ilan ettiği gibi çok daha yüksek düzeyde zenginleştirmeye başladığını da teyit ediyor.
Raporda, "İran'ın kuruma sunduğu son parçacık verileri, zenginleştirme seviyesinin yüzde 19.8'e ulaştığını gösterdi" diyor.
Silah üretimi için bunun çok daha üzerinde zenginleştirme gerekiyor. Ancak İran şimdiye dek sadece yüzde 5 zenginleştirme yapabiliyordu ve burada kaydettiği aşamanın ilerlemeyi kolaylaştıracağı savunuluyor.
Kaynak: BBC Türkçe
Haber Ara