"Darbe anayasası ile AB'ye giremezsiniz"

Utku Çakırözer'in röportajı...

Meclis'te yaşanan kavgadan, asker-sivil tartışmalarına kadar Türkiye'de yaşanan tüm gelişmeler, üyesi olmak istediğimiz Avrupa Birliği tarafından yakından takip ediliyor. AB dönem başkanlığını temmuz ayına kadar sürdürecek olan İspanya'nın Ankara Büyükelçisi Joan Clos, Türkiye'nin gündeminin dışarıdan nasıl gözüktüğünü anlattı

- Meclis'teki kavga sizin ülkelerinize benziyor mu?

Benim Türkiye'nin iç işlerine karışmam doğru olmaz. Görüntüler üzücü tabii. Avrupa parlamentolarıyla kıyaslandığında pek alıştığımız bir görüntü değil. Latince 'parlare' kelimesi vardır. 'Konuşmak' anlamına gelir. Parlamento kelimesi oradan türer. Parlamentolar da kavga etmek için değil konuşmak içindir. Türkiye'nin köklü bir demokrasi ve parlamentosu var. Buradan bir genelleme yapmak doğru olmaz. Bunu bir yol kazası olarak görmek lazım. Geçmişte bizde de çok gergin zamanlar oldu. Ama genelde kavga noktasına gelmeden önleniyor.

- AB Dönem Başkanı olarak Türkiye'den beklentileriniz nedir?

Üyelik süreci iki pedallı bisiklet gibidir. Bir taraftan müzakereler yapılacak diğer taraftan reformlar sürmeli. Reform deyince en önemlisi anayasa. Liberal bir anayasa değişikliği bir dönüm noktası olacak Türkiye'nin üyelik sürecinde.

ASKERİ ANAYASA İLE OLMAZ

- Türkiye 1982 Anayasası'nı değiştirmeden AB'ye üye olamaz mı?

Çok zor. İspanya'da biz askeri rejim tarafından yazılan bir anayasayla AB üyesi olamayacağımızı biliyorduk. Bu nedenle anayasamızı değiştirdik. Aynısı Türkiye için de geçerli. Türkiye'nin reform kararlılığını gösterme konusunda anayasal değişiklik belirleyici bir adım olacaktır.

- Nelerin düzeltilmesi lazım?

Askerin siyaset üzerindeki etkisi, yargı bağımsızlığı, özgürlükler konuları düzeltilmeli. Ombudsman kurumu getirilmeli. Tabii bir de azınlıkların sorunları önemli.

YOUTUBE'A ANAYASAL GÜVENCE

- Bunların bazıları için anayasa değişmesine gerek yok ki...

Doğru ama anayasanın insan hak ve özgürlükleri önündeki tüm yasakları ve sınırlamaları engelleyici nitelikte olması lazım. Mesela YouTube yasağı. Avrupa'nın hiçbir yerinde böyle şey yok. Anayasa sınırlamalar getirmemeli insanların hak ve özgürlüklerini korumalı. Muhalefetin de reform sürecinde iktidara destek vermesini bekliyoruz.

- Asker-sivil ilişkilerinde beklentiniz nedir?

Avrupa'da olduğu gibi egemenliğin parlamentoda ve hükümette olması lazım.

- Böyle görmüyor musunuz yani?

Hayır öyle demek istemiyorum. Mesela askerin ülkeyi koruma kollama yetkisi var. Anayasanın bu tür şeylere imkan vermemesi gerekir.

- Genelkurmay Başkanı Orgeneral İlker Başbuğ'u nasıl değerlendiriyorsunuz?

Başbakanla sık sık bir araya gelmeleri önemli bir işaret. Sürekli bir ilişkinin varlığını gösteriyor.

BDP'YE UYARI, SENDİKALARA ÇAĞRI

- BDP Kongresi'ni nasıl değerlendiriyorsunuz?

İyi bir başlangıç olmadı tabii. Konunun iki yönü var. Bu ülkede siyasi yelpazenin böyle bir partiyi de kapsaması ve kendisini ifade etme hakkı vermesi çok önemlidir. Bunun Anayasal olarak da korunması lazım. Ancak diğer taraftan bu partinin de fikirlerini savunurken şiddetten uzak kalmaları son derece önemlidir. Meclis'teki kavga için yaptığım yorum BDP için de geçerli. Konuşalım ama kavga etmeyelim. Ben de ilk görüşmemizde kendilerini silahlı mücadeleden ve şiddetten uzak tutmaları tavsiyesinde bulunacağım. Türk toplumuna da tavsiyem bu partinin kendisini şiddetten uzak tutması için herkes çalışmalıdır.

- Türkiye'nin üyelik sürecine İspanya nasıl katkıda bulunabilir?

Türkiye'nin üyelik sürecinin daha da sağlamlaşması için en az iki yeni bölümde müzakerelerin açılması için çabalıyoruz. En kolayı gıda güvenliği. Orada yasa çıkarılmasına gerek yok. Diğerlerinde Türkiye'nin yasal düzenlemeler yapması lazım.

İŞÇİLER HAKLARINI KULLANABİLİYOR

- TEKEL işçilerinin durumunu nasıl değerlendiriyorsunuz?

Teknik detaylarını bilmiyorum ama protesto haklarının olması ve bu hakkı kullanabiliyor olmaları önemli.

- Çalışan kesimin sorunlarıyla ilgili 'sosyal politikalar' bölümü neden bir türlü açılmıyor?

Bu tamamen Türkiye'yle alakalı. Yasayı değiştirmek için sendikalarla anlaşmak meselesi Türkiye'nin iç işidir. Aslında Türkiye'nin çok zorlanmaması lazım bu yasaların çıkarılmasında.

KIBRIS İÇİN MADRİD ZİRVESİ

- Müzakerelerin önündeki en büyük engel Kıbrıs sorunu. Bu konuda İspanya'nın bazı girişimleri olacak mı?

Evet. Dönem başkanlığımız sırasında Madrid'de Türkiye, Yunanistan ve Kıbrıs'taki iki tarafın katılımıyla 4'lü toplantı yapılması için taraflara öneri ilettik. Yanıtlarını henüz almadık.

RUMLARIN OECD TALEBİ

- Eğitim bölümünün açılması için ne yapılabilir?

Bloke edilmeyen fasıllardan eğitim ve enerjinin açılması iin de çaba harcayacağız. Eğitim faslında Kıbrıs'ın (Güney Kıbrıs) OECD örgütüyle ilgili Türkiye'den bazı talepleri var. Eğer anlaşma sağlanırsa Türkiye ile Avrupa arasında eğitim ve kültür işbirliği artacak.

Kaynak: Akşam

"Darbe anayasası ile AB'ye giremezsiniz"

Avrupa'nın bir dönem darbelerle yönetilen ülkesi İspanya'nın büyükelçisinden Türkiye'ye çarpıcı uyarı: Darbe anayasasıyla AB'ye giremezsiniz.