Hakikat Komisyonu hükümeti ve genelkurmayı karıştırdı
Brezilya’da 21 yıl süren askeri diktatörlük döneminde işlenen suçlara dönük anayasanın koruyucu maddeleri nedeniyle hiçkimse yargılanmadı. Bu yönde bir komisyonun kurulma açıklamsı ise hükümeti ve genelkurmayı karıştırdı.
16 Yıl Önce Güncellendi
2010-01-14 12:50:00
Açıklamanın ardından Brezilya Savunma Bakanı Nelson Jobim ile kuvvet komutanları istifa tehdidinde bulunurken devlet başkanı Lula ise siyasi bir orta yol bulunacağını vaat ederek gerilimi azaltmaya çalışmıştı. İnsan Hakları Bakanı Vanucchi, Lula’nın kısa zamanda bir yol bulamaması ve Hakikat Komisyonu’nun kurulmaması halinde istifa edeceğini açıkladı.
Brezilya ordusunun kuvvet komutanları, kurulacak komisyonun o dönem solcu örgütlerin gerçekleştirdiği insan hakları ihlallerini de araştırması ve yargılaması gerektiğini söylemesi üzerine sert yanıt veren Vanucchi, “Kimse işkencecilerle işkenceye maruz kalanları aynı kefeye koyamaz. Bir tarafta devletin desteğiyle yasadı hareket etmiş olanlar, öteki tarafta ise yargılanan, hapsedilen, kaybedilen ve katledilenler var” sözlerini sarf etti.
Vanucchi, devlet başkanı Lula’ya kendisini grev örgütlediği gerekçesiyle hapseden askeri cunta rejimiyle hesaplaşması gerektiğini hatırlatan Vanucchi, “iddia edildiği üzere Hakikat Komisyonu radikal solun bir planı değildir, eksiğiyle gediğiyle demokratik ilkeler üzerine kurulacak bir yapıdır” dedi.
Öte yandan Brezilya devlet başkan yardımcısı da 1979 tarihli darbecileri affeden yasanın kaldırılmasına itiraz ederek “bence arşivler kuşkusuz açılmalı ancak bu döneme son vermiş olan af yasasını kaldırıp atmamalıyız. Ben geçmişini inkâr eden değil af yasasını kaldırmadan geçmişini yeniden inşa eden bir ülke istiyorum” dedi.
Saflar keskinleşiyor
Darbecilere af ve dokunulmazlık sağlayan yasanın kaldırılması ve bir Hakikat Komisyonu kurulması kararı Brezilya’yı ikiye bölmüş durumda. Kabinenin bir kısmı, insan hakları örgütleri, köylü örgütleri, sendikalar ve Topraksızlar Hareketi MST tasarıyı desteklerken, Katolik Kilisesi, Genelkurmay, kabinenin diğer kısmı ve sağcı partiler ise tasarıya karşı çıkıyor.
Hakikat Komisyonu kurulması kararı
Hatırlanacağı üzere Aralık ayının ortalarında Brezilya’da 1964-1985 yılları arasında uluslar arası kapitalizmin ve ABD’nin kıtaya dönük politikaları çerçevesinde iktidarda olan askeri diktatörlük rejimi yargılanmaya başlanması gündeme gelmişti. Brezilya İnsan Hakları bakanı Paulo Vannuchi tarafından yapılan açıklamaya göre Brezilya devlet başkanı Lula da Silva, Kongre’ye diktatörlük dönemi dahilinde işlenen suçları yargılayacak olan bir “Gerçek Komitesi”nin oluşturulması için bir tasarı sunmuştu.
Vannuchi’nin açıklamasına göre, 21 yıllık askeri diktatörlüğün işlediği suçları yargılayacak olan komite, bu konuda düzenlenmiş uluslar arası hukuka ve komşu ülkeler Arjantin, Uruguay ve Şili’nin deneyimlerine dayanması düşünülüyordu.
“Başkan Lula da Silva Arjantin, Uruguay ve Şili’deki gibi bir “ulusal gerçek komitesi” kurulmasını önerdi. Kendi diktatörlüğünü yargılamayan Brezilya için bir adım ileri gitme zamanı geldi” diyen Vannuchi, “Brezilya Anayasa Mahkemesi diktatörlük döneminin yargılanmasına izin vermiyor. Bu durum Brezilya’nın da imzacısı olduğu uluslar arası antlaşmalara aykırı. Birileri bu antlaşmalardan çekilmemizi isteyebilir ancak Brezilya bir muz cumhuriyeti değildir ve bu tavrın aksi yönünde hareket edecektir” sözlerini sarf etmişti.
Devlet Başkanı Lula’nın önerisinin 21 Aralık’ta Kongre’de onaya sunulacağını belirten Vannuchi, Şili devlet başkanı Michelle Bachelet’in diktatörlük dönemi yargılamaları başlarken sarf ettiği sözleri alıntılayarak “eski yaraları daha fazla kanatmak değil, bu yaralı iyileştirmek ve sakatlıkları onarmak istiyoruz” demişti.
Brezilya’da 21 yıl süren askeri diktatörlük döneminde işlenen suçlara dönük anayasanın koruyucu maddeleri nedeniyle şu ana kadar hiçbir dava açılmadı ve bu dönemdeki sorumluların hiçbiri yargılanmadı ve ceza almadı.
latinbilgi
Haber Ara